Нова бронза го покри Скопје за еден ден

Речиси истовремено дојаваа два петметарски коњаника, стаса споменикот на основачите на ВМРО, а се формираа и две нови градилишта

Деспина Трајковска
Бојан Шашевски


Без никаква најава вчера изутрината во Скопје имаше инвазија од нови споменици, дел од „Скопје 2014“. Речиси истовремено дојаваа два бронзени петметарски коњаника, стасаа и делови од групното споменично здание посветено на основачите на ВМРО што ќе се постави во паркот „Жена-борец“, почна да се оградува простор наменет за споменик спроти „Мекдоналдс“ во центарот на градот, а се оградуваше и кај Портата „Македонија“ во непосредна близина на споменикот на Крсте Петков Мисирков, донација на Велија Рамковски.

Прв ја дочека светлината на денот исправен на постамент кај Чешма коњаникот на Тодор Александров, кој официјално, според општинарите од Кисела Вода, е „Македонски војвода качен на коњ“. Практично, со него „Скопје 2014“ се прошири и во оваа скопска општина.

Вчера се подготвуваше на коњ да се исправи и Димитар Поп Георгиев- Беровски за кого е резервиран простор на плоштадот во близина на новата зграда на кејот. Во паркот „Жена-борец“, пак, беа донесени делови од споменикот посветен на основачите на ВМРО. Неофицијално, во паркот почна да се подготвува и терен за споменикот на Пјетар Богдани, еден од предвидените тројца албански дејци кои ќе партиципираат во „Скопје 2014“. Истовремено, екипи работеа на оформување на градилиште кај некогашен „Ловец“ каде што треба да се постави споменик на Христо Узунов.

Иако, како никогаш досега, денот почна ударнички во интерес на „Скопје 2014“, од Општина Центар која практично е реализатор на делот од проектот кој се ��днесува на спомениците, официјално не кажаа ни збор за активностите на терен. „Детални информации ќе дадеме во наредните денови“, информираше накусо портпаролот Јовица Ацковски.

Од Кисела Вода, пак, која доби обврска за споменикот на Тодор Александров информираа дека коњаникот е висок пет метри, а постаментот 3,5 метри и на него ќе се постават четири релјефи од бронза со вкупна површина од 8,4 квадрати. Мермерниот постамент го градела скопската фирма „Нела Ар“, додека бронзената скулптура е излеана во српската леарница „Јеремиќ“. Општинарите од својот буџет за оваа намена издвоиле 4,5 милиони денари, а како финансиер се јавува и Министерството за култура, кое за споменикот учествувало со 21 милион денари. Така, за кусо време на контроверзниот Александров не само што власта му оддаде почит со улица и мост, туку му изгради и споменик.

Инаку, за спомениците на чија монтажа се работеше вчера, потрошени се вкупно речиси 2 милиона евра и тоа само за леење. Најскап од нив е споменикот посветен на основачите на ВМРО, групно с��оменично здание од шест личности. Нешто повеќе од 400.000 евра се потрошени за леење на Тодор Александров. Српските мајстори од „Јеремиќ“ го излеале и беровскиот војвода за околу 130.000 евра, додека за Христо Узунов, кој допрва ќе се лее, а веќе се подготвува изградба на постаментот, Општина Центар ќе плати околу 115.000 евра. Овој споменик ќе биде прво излеано дело на извесна скопска леарница „Панко“. Автор на зданието на Александров е Миле Брцески, потписник на споменикот на Беровски е вајарот Гоце Наневски.

Се' уште нема официјални информации дали и Узунов ќе биде качен на коњ. Основачите на ВМРО ќе се наоѓаат во исправена положба качени на постамент, а спомениците на Димитар Поп Георгиев-Беровски и Тодор Александров ќе достигнат висина до речиси осум метри.

СДСМ

Расипничкото трошење доби сериозна димензија


Опозиционерите од СДСМ од пред новиот бронзен коњаник вчера ја обвинија власта дека свесно ги омаловажува хероите од антифашистичката борба, а во исто време на пиедестал го става најголемиот противник на македонската кауза.

„Овој споменик наречен ’Непознат војвода на коњ’, всушност, треба да го преставува Тодор Александров. Расипничкото трошење на народните пари добива друга, многу сериозна димензија. Власта продолжува да се обидува да ја редефинира македонската историја и тоа сега го прави и во нашата општина Кисела Вода. Градоначалникот Марјан Ѓорчев заедно со Владата за овој споменик потроши преку 350.000 евра. Со кое право Ѓорчев без да ги праша граѓаните ја поставува оваа контроверзна личност да биде симбол на Општина Кисела Вода?“, праша вчера претседателката на ОО на СДСМ од Кисела Вода, Тања Томиќ, нагласувајќи дека тоа што споменикот е поставен тајно во 7 часот наутро нема да го намали револтот на жителите на Кисела Вода. (Б.Ш.)

ВМРО-ДПМНЕ

Oпозицијата има проблем со македонската гордост


ВМРО-ДПМНЕ му врати на опозицискиот СДСМ дека има проблем со македонската гордост и самобитност.

„Сите споменици кои се поставуваат во Скопје се поставуваат на јавен и транспарентен начин со работен наслов на имињата кои ги носат. Зачудени сме од тоа што СДСМ има проблем со македонската гордост, со македонската националност, со македонската борба за слобода“, рече вчера портпаролот на ВМРО-ДПМНЕ Александар Бичиклиски, одговарајќи на новинарско прашање за ставот на владејачката партија околу тврдењето на СДСМ дека поставиле споменик на Тодор Александров.

Бичиклиски ја обвини опозицијата дека се противи на одбележувањето на хероите од древното минато на Македонија, од илинденскиот период, од периодот на НОБ и АСНОМ.

„Кога и да станува збор за одбележување на македонската самобитност СДСМ, очигледно, има страв и гнев. Зошто е тоа така, само тие можат да одговорат“, смета портпаролот на владејачката партија. (Б.Ш.)