Зголемената партиципација ќе зема данок

Болниците и клиниките, кои се главни установи за дијагноза на болестите и за лекување, ќе бидат се' понедостапни за обичните пациенти

Јасмина Јовановска


Со евентуалното зголемување на партиципацијата, односно поголемото учеството на пациентите во цената за лекување во болница, државата ќе им зема данок на болест на болните. Тие едвај и сега успеваат да платат за здравствениот придонес и минималната партиципација од 20 отсто, а не, пак, да плаќаат за дополнително осигурување. Екстра трошоците, кои за некои болнички услуги би достигнале и до половина од вкупната цена за лекувањето, ќе ги одвраќаат болните навреме да одат в болница, коментираат познавачите на здравствените и на социјалните состојби. Тие предупредуваат дека како последица на одолговлекувањето на лекувањето ќе дојде до зголемување на здравствените компликации и се' повеќе болни ќе умираат без да се лекуваат.

„Ќе чекаат да им се искомплицира здравствената состојба и тогаш да одат во болница, кога веќе ќе нема спас за нив“, е најчестиот коментар на клиничките лекари по обелоденувањето на размислувањата на Владата за зголемување на партиципацијата за болничките услуги.

Сепак, дел од стручњаците сметаат дека покачувањето на партиципацијата е неизбежен чекор за одржување на сегашниот здравствен систем, иако и тие мислат дека ваквата новина негативно ќе се одрази врз болните на кои се' повеќе ќе им бидат недостапни болниците и клиниките.

„Ако партиципацијата го чини болниот една плата, тој сигурно нема да сака да се лекува во болница. Многу е битно колкава ќе биде таа партиципација, но и колкав ќе биде годишниот лимит за плаќање партиципација, над кој износ болните ќе бидат ослободени. Сега во просек е околу 6.000 денари“, укажува еден долгогодишен стручњак од областа на здравственото осигурување, кој сака да остане анонимен. Според него, државата планира да зема еден вид данок на болест, а прашање е колку од нив се во можност да го плаќаат.

„Во Хрватска, просечната плата е околу 1.000 евра, а овде е околу 350 евра. Па, како мисли државата со ваква плата луѓето да даваат пари и за дополнително осигурување“, укажува здравствениот стручњак, кој смета дека луѓето се' повеќе ќе умираат без да се лекуваат. Тој е изненаден зошто толку брзо се оди со вакви крупни промени во здравството.

И здравствениот стручњак Владимир Лазаревик е со став дека зголемувањето на партиципацијата и воведувањето дополнително осигурување ќе биде лошо за пациентите.

„Секаков вид приватно и дополнително плаќање се одразува негативно за најсиромашни��е групи население и од тие причини државите се воздржуваат да ги покачат приватните трошоци“, вели д-р Лазаревик. Но, според него, таквите мерки се' повеќе се неизбежни дури и за богатите држави. Затоа, тој смета дека зголемувањето на партиципацијата ќе биде неопходна мерка ако сакаме да го одржиме финансирањето на постојниот пакет на здравствени услуги, за што постојат три опции - да се скрати бројот на здравствени услуги, да се направи рационализација на кадар и простор или, пак, да се зголеми партиципацијата и да се воведе дополнително осигурување. Но, д-р Лазаревик укажува дека е неопходно пред имплементацијата на новите политики да се направат соодветни симулации и процена на ризиците за тоа како дополнителните плаќања ќе се одразат врз пристапот до здравството за населението.

„За да успее новиот систем граѓаните треба да бидат уверени дека ќе добијат поквалитетно здравство. Денеска сме далеку од тоа и се очекува дополнителната партиципација уште повеќе да го зголеми трансферот на пациентите во приватниот сектор“, потенцира овој стручњак.

И пациентите сметаат дека со зголемувањето на партиципацијата секундарното и терциерното здравство ќе станат недостапни, и тоа основниот сегмент каде што треба да им се откриваат болестите и да се лекуваат. „Колку поголема партиципација, толку понедостапно здравство, ако се знае колкав е стандардот на осигурениците“, вели д-р Весна Велиќ-Стефановска, претседател на Здружението на правата на пациентите. За неа ова е уште еден удар врз правата на пациентите. „Уште не закрепнати од шокот од високите доплати за лековите и немањето лекови во аптеките, на пациентите им се приредува уште еден шок, за кое воопшто не се зборува во јавноста, а се носи така сериозен зафат“, додава д-р Велиќ-Стефановска, кој потенцира дека вакви крупни промени не смее да се носат преку ноќ и без да се запознае јавноста. Според неа, Владата ветуваше бесплатно здравство и во програмата воопшто не навести ваква радикална реформа, а сега оди на редефинирање на загарантираниот пакет, што очигледно се прави за да се пополни здравствената каса.