Се подготвува нов систем за вештачко оплодување?

Фондот планира од јуни да воведе стручна комисија што ќе дава виза за ин витро оплодувањата, но не се отстапува од квотите на центрите

Јасмина Јовановска


Фондот за здравствено осигурување (ФЗО) го затегнува ременот за одобрување вештачко оплодување за оние двојки што не можат да имаат пород по природен пат. Се планира од јуни да се формира стручна комисија што ќе оценува кои брачни двојки ќе можат да направат ин витро оплодување во некој од петте центри во земјава каде што се работи оваа метода.

Никој не открива дали ова значи дека покрај комисијата при Министерството за здравство, која утврдува дали се исполнети законските критериуми за вештачко оплодување, сега ќе има уште една комисија што од стручен аспект ќе проверува колку брачните двојки се подготвени за ваков чин. Но, доколку има две комисии, реагираат заинтересираните брачни двојки, само ќе се пролонгира времето за одобрување на ин витро оплодување на државен трошок. Тие сметаат дека на овој начин само уште повеќе ќе се малтретираат додека добијат одобрение за вештачко оплодување.

Веројатно ова е во корист на Фондот, коментираат брачните двојки, зашто не само што ќе се зголеми времето за да се почне со ин витро, туку на овој начин Фондот и ќе штеди. Имено, се зборува дека првично Фондот размислувал дека ако има комисија што ќе ги одобрува вештачките оплодувања, би требало да нема годишни квоти за болниците. Сега како да се премислува. Па, може да се случи да има и комисија и квоти за болниците, со што брачните двојки може да добијат виза од комисијата, но да не може да прават ин витро зашто болницата ја исполнила квотата.

Во ФЗО признаваат дека се подготвува новиот систем за биомедицинско оплодување, но не откриваат кои ќе бидат новините и од кога ќе стартуваат. Без разлика дали ќе има реформи во овој дел, ФЗО на здравствените установи што ја работат оваа метода им сугерира да не престануваат со вештачкото оплодување.

„Се' до воведувањето на новините, здравствените институции ќе работат како и досега, а Фондот во интерес на своите осигуреници ќе обезбеди преоден рок. Односно, сите пациентки чија процедура е почната ќе го остварат своето право на ин витро оплодување по стариот систем“, објаснува портпаролот на ФЗО, Дејан Гацов, додавајќи дека сите евентуални промени се прават во интерес на пациентките.

Без разлика какви промени подготвува ФЗО, центрите за вештачко оплодување се на мислење дека пациентките треба да избираат каде ќе одат на вештачко оплодување, а не тоа да го прави Фондот преку одредување на квоти.

„Со комисијата, секако, малку ќе се губи време, бидејќи тоа ќе биде процедура што ќе трае подолго од сегашниот начин на одобрување ин витро оплодување. Но, во тој случај брачните двојки ќе може сами да избираат каде ќе се обратат“, вели д-р Зоран Петановски од Центарот за вештачко оплодување при приватната болница „Ре-медика“. Но, според него, најдобро е брачните двојки да добиваат ваучери, па сами да го изберат центарот.

И оваа година ФЗО одреди буџет за 1.500 вештачки оплодувања. Според податоците од Фондот, квота од 550 ин витро добија „Систина“ и „Ре-медика“, ординацијата „Плодност“ во Битола доби квота од 290, „Ултармедика“ во Скопје 90 и околу дваесетина и' се одобрени на ординацијата „Органџиски“ во Штип. На државен трошок може да се прави ин витро оплодување до три обиди.