Претходен број

Бошкоски ослободен, за Тарчуловски 12 години затвор

Ексминистерот се враќа веднаш во Македонија со владиниот авион, Тарчуловски ќе биде во некој европски затвор

Од нашиот дописник
Слободанка Јовановска

Хаг - Ексминистерот за внатрешни работи, Љубе Бошкоски, се враќа со чист образ во Македонија, откако Хашкиот трибунал вчера донесе одлука дека не е виновен за воените злосторства извршени во селото Љуботен во август 2001 година. Владата вчера ги остави отворени 24 часа аеродромите и најави дека ќе го испрати службениот авион за да го врати Бошкоски што е можно побргу во Македонија.

Со тоа заврши сагата на ексминистерот, но продолжи агонијата на неговиот подреден Јохан Тарчуловски, кој, според Хаг, дејствувал по наредба, но директно учествувал во дела кои можат да се квалификуваат како воени злосторства, па ќе мора да издржи затворска казна од 12 години во некоја од европските држави. Времето поминато во притворот во Шевенинген влегува во рамките на оваа затворска казна.

Одлуката за Тарчуловски го расипа расположението меѓу Македонците дојдени во

Хашкиот трибунал, а министрите и претставници на владата во еден момент заплакаа. Најтешко, сепак, и' беше на неговата сопруга Соња Тарчуловска, која растревожена и расплакана го напушти експресно Хашкиот трибунал.

И во Хаг се потврди тезата дека пониските службеници најчесто ја плаќаат цената, бидејќи, според објаснувањето на судијата Кевин Паркер, очигледно е дека Тарчуловски дејствувал по нечија наредба од висока функција, но немало докази кој или кои лица стојат зад неа.

Тарчуловски е обвинет за планирање и учество во убиство на тројца етнички Албанци од Љуботен, за кршење на законите за војување, за безобѕирно уништување куќи и за сурово постапување со жители во селото.

По изрекувањето на пресудата, Бошкоски и Тарчуловски бледо и вознемирено се поздравија во судницата, бидејќи пресудата ги раздели на двете страни на правдата по три години заедничка правна битка да ги оправдаат однесувањата за време на воената криза во Македонија. Тарчуловски во судницата дојде со црвено-жолта вратоврска како знамето на Македонија, но асоцијацијата беше дека остана единствениот што треба да го потврди несоодветното однесување на македонските безбедносни служби за време на воената криза и единствениот кој досега ќе понесе одговорност за војната.

Според образложението на судијата, двајцата беа обвинети за убиство на шест невооружени Албанци, за тешко малтретирање на 13 други, за палење и уништување на 14 куќи и малтретирање и тепање на деведесетина други жители на селото - Бошкоски според командна, а Трачуловски за лична одговорност. Притоа, Советот на Хашкиот трибунал заклучил дека во август 2001 година постоел оружен конфликт во Македонија и дека акцијата на полициските сили во Љуботен не била легитимна, ниту пак воено оправдана, бидејќи селото не било воено засолниште на ОНА.

Паркер нагласи дека некои од изјавите на сведоците-Албанци не биле вистинити околу присуството на ОНА и на силите на армијата, но дека сепак постојат докази оти утрото група од 60 до сто добро вооружени полицајци влегле во Љуботен и ја извршиле акцијата. Според доказите на Хаг, спротивно на медиумските извештаи ексминистерот Љубе Бошкоски не бил во Љуботен се' до пред крајот на акцијата, откако тогашниот претседател на државата побарал од него да го стори тоа, практично последниот час од случувањата.

Од она што видел и слушнал, според судот, Бошкоски немал причина да верува дека имало неоправдани убиства и сурови постапувања, па за вистинската димензија на настаните дознал по еден два дена. Тој бил обврзан да поднесе извештај и да иницира постапка за случувањата, што според судот го направил, иако од сето тоа немало резултат. Затоа, рече Паркер, Бошкоски не е виновен и треба да биде ослободен.

Меѓутоа, пресудата на Хаг за Тарчуловски гласи дека играл истакната улога во Љуботен, подготвувајќи ја логистички акцијата, и вршејќи ефективно лидерство и контрола врз неа. Поради тоа, Хаг го смета за кривично одговорен за наредување, поттикнување и извршување на делата кои излегуваат од рамките на воените правила, иако не нашол докази дека и самиот учествувал во злосторствата.„Советот е уверен дека Тарчуловски дејствувал според наредби, но доказите не овозможија да се идентификува лицето или лицата одговорни за акцијата во Љуботен“, рече судијата Паркер, потсетувајќи дека сето ова се случуваше еден ден пред потпишувањето на Охридскиот договор, па нападот бил намерен и неселективен.

„Тоа не била операција на лоцирање и на апсење припадници на ОНА, туку акција за одмазда против лицата со албанско етничко потекло поради постапките на ОНА“, рече тој, посочувајќи на претходните настани околу Љуботен и убиството на македонските војници.

Тарчуловски, според обвинението, се товареше за убиство на шестмина Албанци, но неговата вина беше докажана само за тројца, бидејќи за другите тројца најдени мртви во полето не е докажано дека се убиени од полицијата, а постоела можност дека и самите пукале. Нагласувајќи дека ја имал предвид практиката на казнување во бивша Југославија и досегашната на Хашкиот трибунал, Паркер нагласи дека Тарчуловски бил помлад офицер што дејствувал според наредба, но тоа не го оправдувало иако влијаело на степенот на сериозност на неговото однесување. Затоа, судијата изрече казна од 12 години затвор, а одлуката предизвика шок меѓу присутните во галериите.

Бошкоски и Тарчуловски дојдоа да ги храбрат министрите Гордана Јанкулоска, Михајло Маневски и Миле Јанакиески, пратеникот Влатко Ѓочев, бизнисменот Јордан Камчев, Мане Јаковлевски и, секако, сопругите и децата. По изрекувањето на пресудата, адвокатот на Тарчуловски, Антонио Апостолски, најави дека ќе поднесе жалба, бидејќи докажаното е многу помалку од обвинувањата, а Едина Рашидовиќ оцени дека се' до правосилноста на одлуката Бошкоски треба да остане во Македонија, а евентуално потоа Хрватска да бара негово испорачување. Сопругата на Бошкоски, Виолета, изрази благодарност до сите кои ја поддржувале изминатите години, но и жал за тешката казна на Тарчуловски.