Претходен број

ЕЛЕМ пак ќе увезува струја, сега се правда со ремонтите

Редовните ремонти на ТЕЦ „Осломеј“ и РЕК „Битола“ можеле да предизвикаат недостиг од струја ова лето

Маја Томиќ

Државната ЕЛЕМ, задолжена за увоз на струја, повторно ќе увезува електрична енергија. Во тендерот што беше објавен вчера се побаруваат 150.350 мегават-часа, или 150 гигават-часа, за периодот од 1 мај до 12 август годинава. Од висината на понудената цена за мегават-час, ќе зависи од кого и колку струја ќе се купи.

На претходниот тендер за увоз на струја од ноември минатата година се побаруваа 350 ггвч. за првите 4 месеца од годинава, односно за до крајот на април, по просечна цена од 90 евра за мегават-час. Или, требаше да се платат околу 30 милиони евра. Уште не беше завршен тој увоз, а ЕЛЕМ во меѓувреме распиша уште еден, дополнителен тендер за истиот период, на кој не беа посочени бараните количества. Експертите тогаш реагираа дека таков пример на увоз на струја, врз база на претпоставен недостиг и со рамковни спогодби, немало во изминатите 50 години. Инаку, на тој тендер се пријавија шест фирми. „Таа струја е само договорена, се' уште не е купена“, велат во ЕЛЕМ. Ќе се купува само ако се појави недостиг, поради висок конзум на струја.

Последнава побарувачка на струја се врши за период во кој во државава обично нема потреба од дополнителни количества, затоа што започнуваат топлите месеци и струја се троши многу помалку, коментираат експерти. Од ЕЛЕМ објаснуваат дека е потребна струја плус, затоа што стартуваат со редовните годишни ремонти на ТЕЦ „Осломеј“ и на трите блока на РЕК „Битола“, кои ќе се исклучуваат сукцесивно. Поради тоа, евентуално би можело да дојде до недостиг на струја. Исто така, и во енергетскиот биланс, велат во ЕЛЕМ, за периодот мај - август било наведено дека ќе треба од увоз и повеќе ст��уја - 250 ггвч. Сега се побарувале само 60 отсто од тие количества, поради добриот потенцијал на хидроцентралите. Освен тоа, кога ќе стасале понудите, ЕЛЕМ ќе направел процена дали ќе биде поисплатливо да се плати за увозот, или пак да се вклучи целосно во погон ТЕЦ „Неготино“.

„Клучното прашање е зошто на ЕЛЕМ, односно на системот, му треба нов увоз на струја во период од годината кога обично не се увезува енергија. Владата треба на ЕЛЕМ да му го постави тоа прашање и да бара одговор од компанијата. Бидејќи „ЕВН Македонија“ не побарува повеќе струја и дел од количествата веќе ги увезува сама, домашните капацитети малку купуваат од ЕЛЕМ, а повеќе увезуваат од страна, а голем дел од фирмите престанаа со работа или го намалија производството поради кризата. Од ЕЛЕМ треба да бидат чесни и да признаат дека имаат намалено производство, дури и под 5.000 ггвч, од просечните 6.000 ггвч годишно. И дека тоа е причината за увозот, во време кога цената на струјата во регионот е драстично падната. Бидејќи ремонтите, кои се редовни секоја година, не можат да бидат главен фактор. „Системот може да падне во зима, кога има голема потрошувачка, а не во лето“, вели професорот Атанаско Туневски. Тој додава дека поради кризата и намалениот обем на индустриското производство во европските земји, цената на струјата е речиси двојно пониска отколку што беше лани есента и изнесува околу 45 евра за мегават-час.