Претходен број

Скокнаа каматите на НБМ, Гошев го брани курсот

Денарот е серизоно загрозен, но ќе се брани по секоја цена, призна гувернерот

Соња Маџовска

Каматите на благајничките записи на Народна банка на Македонија драматично скокнаа за дури два процентни поени. Гувернерот Петар Гошев призна дека сериозно е загрозен курсот на денарот и дека по секоја цена ќе го брани фиксниот девизен курс, и затоа презема мерки со кои драматично ја затега и онака затегнатата монетарна политика. Тој смета дека Македонија би ја платила највисоката цена ако не се одржи макрокеномската стабилност, односно ако дојде до девалвација.

Според анализите на НБМ, во последниве месеци особено се зголемени притисоците и нерамнотежата на девизниот пазар.

„Притисоците врз девизниот курс и растечките ризици од натамошно продлабочување на надворешната нерамнотежа јасно бараат од нас да ја зголемиме рестриктивноста на монетарната политика. Од тие причини донесовме одлука каматната стапка на благајничките записи на НБМ да ја зголемиме за 2 процентни поени и, почнувајќи од наредната аукција, наместо 7, ќе изнесуваат 9 отсто“, изјави гувернерот Гошев на вчерашната прес-конференција. Според него, НБМ ја затега монетарната политика во насока на стабилизирање на девизниот пазар, натамошно одржување на девизните резерви на адекватно ниво и одржување стабилен девизен курс.

Како причини за новото затегање на политиката на централната банка Гошев ги наведе намалувањето на девизни приливи, зголемувањето на одливот на странски капитал, силното продлабочување на трговскиот дефицит, дефицитот на платниот биланс, кој лани достигна 12 отсто од БДП, како и масовната конверзија на домашната во странска валута. Тоа е јазот кој ја натера НБМ да продава од девизните резерви. Тие се драматично стопени и сег�� изнесуваат 1,3 милијарди евра. Тоа значи дека од почетокот на годинава тие се намалени за околу 200 милиони, а од октомври лани за дури 400 милиони евра.

„Заради одржување на рамнотежата на девизниот пазар во последниот квартал од 2008, НБМ интервенирала на менувачкиот пазар преку продажба на девизи од 162,3 милиони евра, а од почетокот на годинава заклучно со 20 март, интервенциите се 181 милион евра.Тоа, всушност, го овозможи одржувањето на постојното ниво на девизниот курс“, изјави Гошев.

Гувернерот, сепак, не признава отворено дека зголемувањето на референтната каматна стапка за 2 процентни поени се случува и под притисок на владината политика и издавањето на едномесечните државни записи со камати од над 8 отсто, кои беа значително повисоки од онаа на благајничките записи. „Ние не ги коментираме тие случувања. Ние имаме монетарна политика, инструменти и во зависност од се' што се случува во економијата, соодветно реагираме. Имаме поле за дејствување и одговор во секоја ситуација“, потенцира вчера Гошев, оставајќи новинарите сами да проценат дали НБМ и Владата водат сосема различни политики.

Процената на гувернерот е дека во овој момент треба дополнително да се заостри монетарната политика. „Производството на дефицити ја зголемува агрегатната потрошувачка, а тоа неминовно врши притисок на пазарот“, одговори Гошев на прашањето дали експанзиваната фискална политика и агресивната предизборна потрошувачка дополнително влијаат врз курсот на денарот.

За се' погласните коментари дека се подготвува негова смена, тој кусо одговори: „Не ги коментирам воопшто. Може секој ден кој што сака да зборува, јас си ја работам својата работа“, изјави Гошев. Тој потврди дека веќе се прават корекции на растот на бруто-домашниот производ за годинава, кој секако ќе биде понизок од оној што го проектираше НБМ на околу 3 проценти.

Новото зголемување на референтната каматна стапка од 7 на 9 отсто неминовно ќе доведе и до поскапување на банкарските кредити. Во првичните изјави банкарите велат дека ова е последен сигнал за нив да почнат да прават пресметки за зголемување на каматите и на депозитите и на кредитите.