Власта во контранапад кон Брисел

Претседателот побара објаснување од Ерван Фуере зошто терминот „македонски“ е заменет со „државен јазик“

Тамара Грнчароска


Акциониот план што го презентираше премиерот Никола Груевски, според оценка на евроамбасадорот Ерван Фуере, е негово признание дека навистина постојат слабости во реформите, како што укажа Европск��та комисија во извештајот за напредокот на Македонија. Неговата оцена е реакција на изјавата на премиерот дека годинешниов извештај на ЕК констатирала напредок во сите области во кои се бараа реформи од Брисел.

Фуере не кажа отворено дека Владата го толкува извештајот како што и' одговара и без трошка самокритика, но компаративно покажа колку тој е „полош“ за земјава од ланскиот и дека работите не се толку позитивни како што се толкува.

„Во 2009 година значителен прогрес беше постигнат во две поглавја - во визната политика и во царината, додека годинава нема области што се удостоени со таква оцена. Добар напредок во извештајот во 2009 година е забележан во 11 области, а годинава само во шест“, информираше Фуере. Извесен напредок лани имало во 20 области, а годинава во 19. И во оцената за ограничен, нерамномерен или делумен напредок Македонија годинава покажала слаби резултати, па ако лани така биле, оценети четири области, годинава најслаба оценка од Европската комисија за постигнат напредок добивме за осум поглавја.

Областите во кои е забележана полоша оценка од минатогидишната според Фуере се политичкиот дијалог, судството, јавната администрација и областите каде реформските процеси потфрлиле, додека медиумската слобода лани била оценета како загрижувачка а оваа , како што рече, дава причина за најголема загриженост, пред се поради многу примери на заплашување и притисоци врз медиумите, што покажува незрелост на едно демократско општество. Фуере притоа побара освен врз медиумите, да престанат и притисоците и врз граѓанските организации, особено врз оние кои го третираат процесот на евроинтегрирањето на земјава.

На судството Фуере му посвети поголем простор за да ги презентира нотираните слабостите во таа област, дури и директно посочувајќи на улогата на министерот за правда во добивањето на слабите оценки за неговата независност и професионалност. За јавната администрација тој го повтори она што со месеци наназад се оценуваше како лошо - времените вработувања и партизацијата. Борбата против корупцијата во извештајот заврши со заклучок дека „корупција постои се уште во многу области“, а имплементацијата на законите останува еден од проблемите на реформскиот процес на земјава.

Ваквите оценки не му пречеа на вицепремиерот за европски прашања, Васко Наумовски, да каже дека „напредок е постигнат во сите 33 области“ и дека ова е втор последователен позитивен извештај на ЕК за земјава. Наумовски го повтори она што Груевски го кажа по приемот на извештајот од евроамбасадорот, односно дека тој содржи позитивната оценка и потврда на препораката за почеток на преговорите за членство, како признание дека државата се движи напред во реформскиот процес.

Но наместо акцент на забелешките во извештајот, власта вчера се обиде да го насочи вниманието кон употребата на терминот „државен јазик“ наместо македонски во еден пасус на 21 страница од документот, а во контекст на меѓуетничките тензиите кои настанаа со одлуката за изучување на македонскиот јазик од првоодленеците од малцинските заедници.. Тоа вчера го фрли во сенка извештајот и негативните оценки.

Употребата на терминот „државниот јазик“, по две национални телевизии, вчера го проблематизираше и претседателот Ѓорге Иванов, а канонадата врз Фуере ја продолжија пратениците од власта. Александар Николовски од ВМРО - ДПМНЕ за своето патриотско излагање по прашањето на употребата „македонски јазик“ и нападот врз Фуере доби и аплауз од своите сопартијци. „Кој е официјалниот јазик на државата и кој е јазикот на која јас зборувам и на кој вие ние се обративте на почетокот од обраќањето“, го запраша тој Фуере. Љиљана Поовоска од ДОМ пак побара објаснување што мисли Комисијата под „државен јазик“ и дали тоа значи дека ЕК сугерира исклучување на терминот македонски. Кристина Рунчева од владеачката партија рече дека е навредена од таквата терминологија во извештајот. На нивните ставови се спротивстави претседателската на НСЕ, Радмила Шеќеринска - Јанковска, која побара патриотзимот и хероизмот од ваков тип да не се покажува пред домашната јавноста, туку таму каде се води битката за името. „Кога опозицијата ја биеше таа битка во 2005 година немаше друг јазик освен македонски јазик“, рече Шеќеринска и побара прво сите да се погледната пред огледало пред да побараат дежурни виновници.

Според Шеќеринска во 12 поглавја состојбата оваа година е влошена во поглед на лани, не броејќи ги притоа критиките во медиумите, судството, корупцијата и јавната админситрација, со оценка дека за ЕУ не важи веќе броењето на законите, туку нивното спроведување. „Без спроведување тие се само лист хартија“, рече Шеќеринска. Андреј Жерновски од ЛДП пак обвини дека власта нема објективен пристап кон објективниот извештај од ЕК. Според него, листата на забелешки наместо да се намалува, од година во година се зголемува. Тој посочи дека користењето на спорот за името како параван за несработеното не може повеќе да успева како стратегија. „Не гледам дека Грција е виновна за судството, за партиските војници во администрацјата и за притисоците врз медиумите“, рече Жерновски.