Рамковниот договор девет години потоа

Во заедничката изјава на претставниците на меѓународната заедница се бара од сите учесници да ја продолжат примената на Охридскиот договор

Светлана Унковска

„Охридскиот рамковен договор и релевантните уставни одредби остануваат неопходни во градењето мирно, правично и сплотено мултиетничко општество. Остануваме целосно посветени на Охридскиот рамковен договор и очекуваме сите учесници да преземат целосна обврска за она што претставува континуиран процес и да ја поддржат примената на договорот и како текст, но и неговиот дух“.Ова е пораката од заедничката изјава на делегацијата на Европската унија, мисијата на НАТО во Скопје, ОБСЕ и Амбасадата на САД, по повод деветгодишнината од потпишувањето на Рамковниот договор, со кој се стави крај на конфликтот во 2001 година.

Во неа, воедно, се посочува дека во текот на нивниот состанок со премиерот Никола Груевски и со други владини претставници одржан на 30 јули, тие ја нагласиле важноста од усвојување натамошни мерки во сферите на правичната застапеност, децентрализацијата и образованието.„Дополнителни напори се особено потребни за воспоставување образовен систем што ќе може да ги унапреди интеграцијата и меѓуетничките односи на сите нивоа“, стои натаму во заедничката изјава на евроамбасадорот Ерван Фуере, американскиот амбасадор Филип Рикер, на шефот на Мисијата на ОБСЕ, Хозе Луис Хереро, и Давид Хумар, висок воен претставник на НАТО во Република Македонија.

Вицепремиерот Абдулаким Адеми задолжен за спроведување на Охридскиот договор вчера оцени дека неговата имплементација се спроведува добро. По девет години од потпишувањето, тој вели дека Македонија е постабилна во сите аспекти и благодарение на неговата имплементација, Македонија напредува во евроатлантските интеграции. Годинава по трет пат Охридскиот договор ќе се прослави со свечен прием во Владата, кој го организира Секретаријатот за спроведување на Рамковниот договор. На приемот нема да присуствува шефот на опозицијата, Бранко Црвенковски, кој е на годишен одмор, а премиерот Никола Груевски се' уште не го потврдил присуството. Надвор од земјава е и евродипломатот Ерван Фуере.

„Главна активност и во иднина останува исполнување на обврската за правична застапеност на сите ентички заедници во државната администрација. Секретаријатот за спроведување на Рамковниот договор наскоро ќе усвои и акционен план за имплементација на Законот за употреба на јазиците, кој, исто така, е еден од приоритетите. Акциониот план го изготвува работна група со вклучени претставници од сите државни институции и од ЗЕЛС“, нагласи Адеми.

Професорот од Правниот факултет, Владо Поповски, истакнува дека „Охридскиот договор е трет Илинден за Македонија, столб на одржливоста на Македонија и синтеза на двата Илиндена“. Тој додава дека документот е компатибилен и со законите на ЕУ, и колку тоа ќе биде побрзо разбрано, толку побрзо ќе биде афирмирано како „последен чекор на стабилизацијата на Република Македонија како држава“.

Од владејачката ВМРО-ДПМНЕ велат дека од моментот кога се потпиша Охридскиот рамковен договор, партијата го почитува и ќе продолжи доследно да го спроведува со сите негови предности и слабости.

Опозициската СДСМ, исто така, потврдува дека останува доследен подржувач на Охридскиот договор и порачува оти за негово ефикасно и доследно спроведување, клучна е политичката волја на главните политички актери во државата, особено оние од власта. Потпретседателот на СДСМ, Гордан Георгиев, посочува дека македонскиот мултиетнички модел подразбира и обврска од страна на најголемите етнички заедници, македонската и албанската, кон помалите заедници на Турците, Ромите, Србите, Власите, Бошњаците и други. Упати критики и на како што вели „рамковните“ вработувања, кои според него, наместо партиски, мора да бидат подредени на строги критериуми на компетентност.

Мендух Тачи, лидер на ДПА, една од партиите потписнички на документот, пак, минатата година го оцени договорот како нефункционален и оти е потребно редефинирање на односите меѓу Македонците и Албанците во државата.

Рамковниот договор на 13 август 2001 година по повеќедневни усогласувања во Охрид, беше потпишан во Скопје од тогашниот претседател на државата, Борис Трајковски, премиерот и лидер на ВМРО-ДПМНЕ, Љупчо Георгиевски, и лидерите на СДСМ, Бранко Црвенковски, на ДПА, Арбен Џафери и на ПДП, Имер Имери. Во својство на гаранти, документот го потпишаа и специјалните претставници на ЕУ и на САД, Франсоа Леотар и Џејмс Пердју. (Св.У.)