Претходен број

Бриселска инфузија за Груевски

Можат ли добрите вести од ЕУ да го вратат загубениот политички оптимизам дома

Соња Крамарска

Македонските медиуми одвај успеаја да фатат чекор со дијаметрално спротивните случувања на домашен терен минатата и оваа седмица. Додека минатата и предминатата седмица изминаа во знакот на драматични политички потреси во Владата на премиерот Никола Груевски, проследени со оставки на неговите министри, оваа седмица на „Илинденска“ б.б. потече славеничко шампањско.

Повод е надминувањето на дводецениската визна блокада - подарок на ЕУ до македонските власти кои во циклуси дваесет години мораа да им објаснуваат на своите граѓани зошто Европа не ги сака.

Но, времето за славење помина и Владата се соочува со брзо отрезнување. Дискусиите околу спорот за името продолжуваат со несмален интензитет, а падот на визниот режим го разбуди апетитот кај граѓаните за добивање датум за почеток на преговорите за членство во ЕУ. Иако само пред неколку дена бриселскиот функционер Хавиер Солана во стилот на голем дипломат на заминување ги опсипа со комплименти Владата и премиерот, политичката клима во земјава е оптоварена со стравувањата од скорешен крах на буџетот на што предупреди ексминистерот Трајко Славески неколку минути пред својата политичка егзекуција. „Ако не биде направен итен ребаланс на буџетот, земјава ќе се најде пред банкрот“, гласеше неговата последна порака.

Тоа е порака која вообичаено во друга земја би ги смрзнала економските експерти и државните раководства, но овде во Македонија не се случи тоа. Изостанаа оцени и за првата владина реконструкција, чиј обем и политичка тежина на министерските ресори говорат за признание на премиерот дека клучните владини приоритети доживеале дебакл во изминатите три годи��и.

Стево Пендаровски, доцент на Американ колеџот, вели дека реконструкцијата е индикатор оти владината политика го губи компасот. Фактот, вели тој, што премиерот ги менува петтемина клучни министри на Владата (заедно со ланската смена на министерот за странски инвестиции Глигор Ташковиќ), која го почна својот мандат пред три години како земјоделско-работничка влада, зборува дека нејзините првични приоритети и мерки доживеале пораз.

„Владата го почна својот мандат со земјоделски субвенции, акцијата ’Компјутер за секое дете‘ во училиштата, ветувања дека ќе ја внесе Македонија во ЕУ и ќе привлече голем број странски инвестиции, но првите министерски смени беа токму во ресорите земјоделство, образование, финансии и евроинтеграции, и минатата година министерот за странски инвестиции“, вели Пендаровски.

Оцена на Пендаровски е дека македонската државна политика е во стратегиска дезориентираност по поразот во Букурешт, а за тоа, вели тој, најдобро говори фактот дека по силните ветувања од 2006 година дека Македонија ќе стане членка на НАТО и ЕУ, сега се обновуваат врските со Движењето на неврзаните. „Тоа не беше споменувана опција за време на изборната кампања на ВМРО-ДПМНЕ во 2006 и 2008 година“, потсетува тој.

Одлуката на Европската комисија за укинување на визниот режим несомнено претставува силна политичка инфузија за македонската Влада, која и самата почна да го губи оптимизмот соочена со грчката блокада за НАТО, ослабената економија и трите последователни извештаи од Брисел со оцени дека земјава се' уште не е зрела за добивање датум за преговори.

Дали добрата вест од европската политичка престолнина и неодамнешната владина реконструкција (според некои претстои и второ полувреме) премиерот Груевски ќе ја искористи за појасно трасирање на приоритетите на Владата кои досега беа конфузни и нејасни.

Радмила Шекеринска, поранешна вицепремиерка задолжена за евроинтеграции во Владата на левицата, смета дека политичкиот ривал ВМРО-ДПМНЕ има еден и единствен приоритет, а тоа е зацврстувањето и задржувањето на власта. „Сите други приоритети бледнеат во споредба со сјајот на владеењето и затоа државните приоритети, како што се членството во ЕУ и во НАТО, справувањето со економската криза, решавањето на социјалните проблеми, немаат шанси да дојдат на дневен ред“, смета Шекеринска.

Шекеринска е скептична, бидејќи, како што вели, власт која се грижи за државните приоритети не го намалува НАТО-буџетот на сметка на нов музеј и не го менува вицепремиерот за евроинтеграции два месеца пред објавувањето на европскиот извештај, а не го наградува со уште една функција и му дава клуч од државната каса на министерот (Зоран Ставрески), кој тврдеше дека Македонија ќе ја одмине светската криза.

„Власт која се грижи за државните приоритети не создава нови непријатели, не ги губи старите пријателства и не ја изолира сопствената држава“, оценува поранешната вицепремиерка во чиј мандат Македонија го доби кандидатскиот статус за членство во ЕУ.

Во сенка на надминувањето на визната блокада и пофалбите од Солана измина и драматичната оцена на американскиот универзитетски професор Џозеф Бреда дека македонската Влада не се бори доволно со економската криза. „Мислев дека Владата ќе спроведе поголеми буџетски кратења во сите министерства или ќе размисли за замрзнување на капиталните проекти и за намалување на оперативниот буџет“, рече Бреда во интервју за „Дневник“.

Зошто оцените на овој професор и економски стручњак, а до неодамна и советник на ексминистерот Славески драстично се разликуваат од зборовите на Хавиер Солана, македонската јавност засега не се прашува. Ако е за утеха, Америка и Европа досега многупати имале различен пристап кон Балканот.