ЕДИТОРИЈАЛ

МАНУ умира тивко

Билјана Јовановска

Bладата на Никола Груевски ама баш воопшто не е загрижена за развојот на македонската научна мисла. Да беше поинаку, не ќе се дозволеше највисоката научна институција - Македонската академија на науките и уметностите да падне на толку ниски гранки, финансиски, и да нема средства за организирање научен собир посветен на 1.100-годишнината од успокојувањето на св. Наум. Собир на кој ќе ги поканеа своите колеги академици за чествувањето да биде онака како што личи.

Најмудрите глави, поточно оние што се занимаваат со овој период од нашето минато, мораше да се задоволат со трошки. Односно, со свечена седница во охридска „Уранија“, на која малку, колку да не е без ич, проговорија за св. Наум. Организацијата беше буквално преку колено - на академиците им беше речено дека МАНУ нема ни за дневници ни за бензин. Да се снајдат кој како знае и умее, односно оние што имаат станови или куќи во Охрид да си преспијат дома. Преку ноќ, на Владата, која располага со државните, нашите пари, и' снема средства за вакви „расфрлања“! А резилот за државата и за сите нас да биде поголем, истата Влада иницираше 2010 година да биде посветена токму на овој светител, бидејќи се навршуваат 1.100 години од неговата смрт.

Дали со ова по којзнае кој пат власта им испрати јасна порака на соседите и на остатокот од светот дека ние и не држиме којзнае колку до нашите словенски корени, па бујрум - кој сака нека си го чествува. Ние, за такви луксузирања немаме пари, бидејќи ги вложивме во „недвижен имот“, 25-тонски споменици и слични „дреболии“. На св. Наум, нели, Владата му се оддолжи. Демек, некој од новите, анонимни вајари, му направи споменик на светителот, заедно со св. Климент, кои, исто како и св. Кирил и Методиј, не е јасно зошто, ама се отфрлени од центарот каде што ќе бидат поставени главните „фаци“. Точно, ставени се кај Ибни Пајко, од другата страна на Камениот мост и, намерно или не, ама ќе му го вртат грбот на Александар Македонски.

Од ден на ден станува се' поочигледно дека власта не е заинтересирана за МАНУ. Мудреците одмолчија кога тоа од нив не се очекуваше, а некои побрзаа да ги дадат своите потписи на поддршката на Ѓорѓе Иванов за претседател на државата... Во меѓувреме, Груевски издаде налог за „одоброволување“ на академиците со зголемување на месечниот надомест од 15.000 на 30.000 денари и, за волја на вистината, тие не брануваа за скандалозната енциклопедија онолку колку што би го направиле тоа нивните колеги од светот. Бидејќи, нема пример, некоја светска академија една деценија да подготвува енциклопедија, да ја објави и десет дена по промовирањето на „капиталното дело“, како што онака, на непрочитано, го нарече премиерот Груевски, да биде повлечена. По ова, МАНУ директно може да си најде место во книгите од типот „Верувале или не“.

Но, во Македонија, неколку години се' е можно, па и поигрување со науката и академиците. Како поинаку да се наречат бедните 0,2 отсто од БДП колку што Република Македонија издвојува за науката и по ова го држиме неславниот рекорд, како последно рангирана држава во Европа. И тој тренд продолжува и во време кога на секој нормален граѓанин му се крева косата на главата од безумното арчење буџетски пари за споменици, триумфални порти, музички фонтани, коњаници од кои нема да може да се разминеме...

МАНУ буквално згаснува. Владата е заинтересирана само за отворање некакви сомнителни факултети, во секое второ населено место, наспроти укажувањето на претседателот на Академијата, Георги Старделов, дека во време на невидена експанзија и дисперзија на универзитетското образование „тешко е да се замисли вистинско високо образование без развиена наука“. И, нормално, овој апел не допре до кабинетот на Груевски, исто како што се оглушуваат и на сите критички забелешки за статусот на македонската наука, кои јасно се набележани во извештајот на Европската комисија. Во стилот - кучињата лаат, карванот минува... И никому ништо.