Милошоски бара дискреција

Дали нашата Влада ја менува стратегијата во преговорите со Грција

Соња Крамарска

Две крајно спротивставени изјави, едната од странски, а другата од домашен политичар, се слушнаа деновиве во врска со спорот за името со Грција и македонските перспективи во ЕУ и во НАТО. Едната, во стилот на тореадор што мафта со црвено знаменце - од шефот на шпанската дипломатија, Мигел Анхел Моратинос, другата, во стилот на „провоцираната“ страна што се мачи да ја убоди целта - од македонскиот шеф на дипломатијата, Антонио Милошоски.

Додека Моратинос, кој ја посети нашата земја во својство на претставник на земјата која до јуни претседава со ЕУ, не' заплисна со бран од оптимизам, велејќи дека Шпанија ќе стори се' Македонија да добие датум за почеток на преговорите, Милошоски нервозно и' порача на Грција да престане да лицитира со името „Северна Македонија“ и притоа побара, како што рече, директни и дискретни преговори.

Ова е прва изјава на претставник на македонскиот политички врв со која експлицитно се бара затворање на преговорите за јавноста и директна комуникација со Грција. Или, пак, можеби, не станува збор за нова стратегија, туку шефот на нашата дипломатија даде само реторички одговор на прашањето кое станува се' понепријатно за Владата во Скопје - а тоа е до кога македонските власти ќе ги игнорираат објавите на Атина дека тие се согласуваат со името Република Северна Македонија.

Професорот по меѓународна политика на Правниот факултет во Скопје и поранешен шеф на дипломатијата, Денко Малески, вели дека не може да даде оцена дали најновата изјава на Милошоски може да значи вовед во промена на стратегијата во преговорите. Но, додава оти смета дека директните преговори не се формулата за успех на преговорите во полза на нашата земја.

„Тешко дека нешто ќе се постигне преку директни преговори. Всушност, водењето директни преговори е погрешната варијанта за македонската страна. Кога преговараат две страни од кои едната е послаба, подобро е тоа да се случува во присуство на трета страна, како што се сега Обединетите нации“, вели Малески.

За евентуалната употреба на терминот „дискретни“ преговори Малески вели дека можеби зад тоа се крие надеж на државното раководство дека ќе успеат да се нагодат со Грција доколку преговорите се одвиваат подалеку од очите на јавноста.

Но, колку е возможно тоа откако спорот меѓу двете балкански држави доживеа меѓународен публицитет и статијата за него во британскиот магазин „Економист“ е прогласена за најкоментирано четиво во историјата на Интернет-изданието на неделникот? Приказната за необичниот спор, очигледно, станува тиражна тема не само за домашните медиуми туку и пошироко, и практично сега во оваа фаза е невозможно нејзините актери да добијат анонимност.

Има сугестии и од домашни аналитичари за водење тајни преговори со Грција. Иако постојат шпекулации, до ден денес не се дозна дали има такво нешто. Од македонската Влада се појавија барања за вклучување на ЕУ во процесот на преговорите, но ЕУ го одбива тоа.

„Тоа им останува на Скопје и на Атина под покровителство на ОН без директно вклучување на Унијата во преговорите“, рече и гостинот од Шпанија, Мигел Анхел Моратинос, при неговата завчерашна посета на Македонија.

Македонскиот политички врв во неколку наврати досега јавно се заложи за европско посредништво во спорот. Она што го посакуваа(т) властите во Скопје е вклучување на некоја од влијателните земји-членки на Унијата, но ниту една од државите не прифати. Сите сакаат да стојат настрана во овој сложен спор.

Јасно е дека Македонија и Грција се оставени сами со посредство на Обединетите нации да го решат спорот. Грција се изјасни дека целосно го прифаќа името Северна Македонија и дека идентитетските прашања се само изговор на Скопје да не се реши спорот.

Македонија возвраќа дека се потребни, како што рече Милошоски, директни и суштински разговори, наместо давање изјави за домашна или за меѓународна употреба. „Наместо да се даваат изјави во јавноста што е пожелно за едната страна, а што е неприфатливо за другата страна, подобро е да се разговара директно и дискретно за да најдеме начин како да го придвижиме напред овој македонско-грчки спор“, им одговори тој.

Mакедонската јавност изгледа дека ја зафати рамнодушност, па веќе не реагира толку чувствително на промената на реториката во изјавите на политичките претставници од двете страни. Само што реториката на Скопје се менува за нијанси, кои се толку слаби што не можат да бидат ниту толкувани од страна на посматрачите, додека реториката на Атина се менува со светлосна брзина - тие дадоа зелено светло за предлогот на Метју Нимиц „Република Северна Македонија“.