Претходен број

ВМРО-ДПМНЕ ќе ги повлече тужбите против новинарите

Причина е „негодувањето на новинарите поради односот на партиите“

Жаклина Хаџи-Зафирова
Љубиша Станковиќ

Новинарите Ида Протуѓер и Христијан Стојчевски вчера го чекаа финиширањето на судскиот спор со владејачката партија, но рочиштето беше одложено, што и не беше изненадување, бидејќи само еден-два часа потоа стигна најавата дека ВМРО-ДПМНЕ ги повлекува сите тужби што се водат против новинари за клевета.

Како новогодишен подарок, непосредно пред дочекот на Новата година, ВМРО-ДПМНЕ вчера ги изненади новинарите со најавата дека партијата и нејзините функционери ќе ги повлечат сите приватни тужби за клевета што ги поднеле против новинари. Станува збор за 12 приватни тужби кои партијата или нејзини фунционери ги поднеле против новинари во изминатиов период поради изречена клевета или лажна информација од страна на новинар. Но, според Илија Димовски од ВМРО-ДПМНЕ, тоа не значи дека ќе застанат на оваа бројка, која велат дека можеби не е дефинитивна поради тоа што немаат детален увид за колкав број тужби станува збор. Причината за повлекување на тужбите се должи на „негодувањето на новинарите, јавно искажано неколку пати, поради односот на партиите спрема нив“.

Здружението на новинарите и невладините организации што се занимаваат со оваа проблематика сметаат дека ова е добар потег на власта, но е само почеток, бидејќи земјава се' уште е далеку од декриминализација на клеветата.

Одлуката за повлекување на тужбите против новинари во ВМРО-ДПМНЕ ја донеле на завчерашната седница на Извршниот комитет на партијата, каде што членовите на ИК ги пребројувале приватните тужби што се водат против новинари.

„Пристапуваме кон ваков чекор исклучително ценејќи ја новинарската професија и улогата и одговорноста што ја имаат новинарите во едно општество“, изјави директорот на Центарот за комуникации во ВМРО-ДПМНЕ, Илија Димовски. Тој ги повика и другите партии да го направат тоа.

Димовски им се заблагодари на новинарите за досегашната соработка и, воедно, ги замоли за аргументирано информирање. „Неоснована клевета фрла сенка врз целокупниот труд и углед на политичарот и затоа ги замолуваме новинарите да бидат повнимателни и претходно добро да ги погледнат фактите“, рече Димовски. Тој воедно ги охрабри новинарите да бидат безмилосни во нападите доколку имаат докази дека некој политичар се однесувал непрофесионално и неодговорно. Прашан за декриминализација на клеветата, Димовски одговори дека тоа е многу поопсежна процедура што подразбира широко поле на институционални активности. „Она што можевме да го направиме за да изразиме апсолутна политичка волја за подобри услови за работа на новинарската фела во Македонија, го направивме во овој момент“, прокоментира тој. Во врска со процесот против професорот Љубомир Фрчкоски, Димовски нагласи дека потегот на власта се однесува само на новинари.

Меѓу дванаесетте тужби што ќе бидат повлечени според партијата е тужбата на премиерот Никола Груевски против главниот и одговорен уредник на „Глобус“, Бранко Тричковски. Тој и новинарката Александра Митевска се тужени за текст во кој власта се обвинува дека побарала смена на европретставникот Фуере.

„Одлуката сама по себе е добра, но мислам дека не е докрај мотивирана со реалниот однос на партијата спрема медиумите“, смета Тричковски, кој оцени дека потегот има одредена предизборна димензија. Тој потенцира дека ВМРО-ДПМНЕ со овој како и со некои други потези што допрва се очекуваат „ќе се обиде да ги омекне општествените структури кои не се задоволни од нивната политика“. „Сега тие се оние што ќе не' спасуваат од својата сопствена политика. ВМРО-ДПМНЕ би требало ваквата иницијатива да ја насочи кон институциите на системот и да ја поттикне декриминализацијата на клеветата“, додава Тричковски.

Новинарката Ида Протуѓер, која исто така беше тужена за клевета, вели дека и' олеснало по најавите за повлекување на тужбите за клевета. Но, од друга страна, се чувствува дека е дел од маркетингот на ВМРО-ДПМНЕ, „која во обид да демонстрира чувство за демократија“ ги повлекла тужбите. Таа е тужена поради најава за прилог на нејзин колега за тендерот за ЕСМ Дистрибуција. „Уште од почетокот тужбата ја сфатив како силен притисок врз мене. Ако процесот завршеше со осудителна пресуда, новинарите ќе почнеа да се плашат да најават и временска прогноза“, коментира таа.

Газменд Ајдини од Здружението на новинарите коментира дека ова е позитивен одговор на повеќепати искажаните барања на Здружението до партиите и јавните личности да ги повлечат тужбите за клевета и навреда кои биле дефинитивно притисок врз слободното изразување на новинарите. Сепак, не му е јасно дали потегот се однесува на сите носители на јавни функции или партиски функционери. Ова посебно произлегува од фактот што во Здружението имаат податоци дека само против новинари во Скопје се водат стотина судски процеси во кои тие се тужени за клевета.

Добар почеток, смета Роберто Беличанец од Центарот за развој на медиуми. „Дали тоа што координирано ги повлекуваат тужбите значи дека координирано и тужеле“, прашува тој. Сепак, додаде дека оваа власт е „корегибилна“. „Притисокот даде плод. Но, повлекувањето на тужбите не го решава проблемот со судството, кое е потребно да суди според меѓународни стандарди. Опасноста останува, бидејќи клеветата се' уште е кривично дело“, дециден е Беличанец. Според него, актуелен проблем што останува да виси е и професионалноста на новинарите.

На списокот за повлекување тужби против новинари се наоѓаат и Министерството за внатрешни работи, кое поднело тужби против група новинари, а се споменува и министерот за одбрана, Зоран Коњановски, како и некои други министри во Владата на Груевски.

СДСМ има поднесено тужби само против еден новинар и медиумите во кои работи. Тие тужби не ги повлекуваме, бидејќи се однесуваат на непрофесионално и вулгарно изјаснување, како и за известување во корист на ВМРО-ДПМНЕ, реагираше СДСМ на прес-конференцијата на ВМРО-ДПМНЕ.

Во писмената реакција СДСМ прашува дали по вчерашниот потег ВМРО-ДПМНЕ ќе им ги врати парите на веќе осудените новинари и оние што ја чекаат правосилноста на пресудата и дали ќе престанат да користат народни пари за реклами, со кои индиректно се обидуваат да влијаат на уредувачката политика на медиумите. Во спротивно, сметаат во СДСМ, вчерашниот потег е само дневнополитички маркетинг и популизам.