Претходен број

Мислења

Се сеќавате ли на 9 јули?

Филип Петровски

Кај мене останува горчливиот вкус на реалноста дека мојата генерација ќе се изначека да се види во Европа како рамноправен член

И оваа недела, за жал, беше исполнета со активности на нашата држава, кои се тешки за анализирање и прифаќање. Велам, тешки, барем за оние кои се љубители на вистината и на слободата. Во најмала рака, збунувачки. Инаку, лесно можеме да се конформираме и да кажеме - секое чудо за три дена. Овој текст нема за цел да се пресметува на некаква политичка основа со неистомисленици. Ниту, пак, има за цел да определува каква било идеолошка разлика, односно да ја објаснува, слика реалноста низ призма на политичко убедување. Верувајте дека долго размислувам како да ги соопштам, да ги објавам ставовите, за да не создавам поделба или лошотилак. Поминати, и ако сакате, апсолвирани се фазите на компетиција и докажување, убедување, самодокажување, надмудрување. Едноставно, доаѓа време во животот кога тие категории стануваат небитни кога е во прашање повисока цел или иднината на цела една нација... Кога се пледира на така битен темел се' е небитно, освен вистината или борбата да се дојде до неа.

Поради сево погоре кажано, со намера го побарав мислењето што го објавив на 26 април годинава. Насловот беше „Патриоти и предавници“. Морав внимателно да го препрочитам поради неколку причини. Самиот наслов кажува многу. Уште во тоа време се чувствуваше во нашето општество сериозен притисок врз слободната мисла, односно се одвиваше процес на пресирање на секој неистомисленик. Посебно силно и изразено се притискаше на сите кои имаа поинаков пристап кон проблемот со името и Грција. Во тоа време (кое не е така одамна), да потсетам, за нас некаков последен датум за фаќање на возот за приклучување кон НАТО беше 9 јули.



Интересно е што само 4 месеци подоцна никој веќе во нашето општество не го спомнува овој датум во никаков контекст! Навистина, и низ парадигматичниот пример на 9 јули можеме да се самоанализираме како нација која кратко памети. До тој датум требаше, барем така беше од нас побарано, да се приклучиме на Јадранската група за влез во НАТО. Но, тој датум дојде и помина, а ние ниту се приклучивме на групата за интегрирање во Алијансата, ниту пак нешто конкретно произлезе како одговор или платформа на нашата држава. Колку што знам, наша униформирана и неподелена намера е да влеземе во евроатланските интеграции.

Па, сепак, процесот и целата атмосфера беше вешто (можеби и намерно!) пренасочена кон расправа кој во случајот е предавник, а кој патриот. Така си ги губевме без потреба деновите, кои за разлика од сфаќањето на меѓународната политика на некои практиканти, се и тоа како значајни за иднината на нашат�� држава. Посебно од аспект на привршувањето на вториот мандат на досега реално најсилниот сојузник на нашата татковина, по прашањето на спорот со името. Да, погодувате, Буш беше навистина наш најголем сојузник по ова прашање. Уште еднаш, по којзнае кој пат ќе потсетам на неговата извршна одлука, прва во вториот мандат, со која ја призна Македонија со нејзиното уставно име. Велам беше, зашто тоа време, според сите индикатори, е зад нас. А што не' очекува во иднина, кога станува збор за нашиот најсилен сојузник во меѓународните работи е во најмала рака нејасно.

Дозволете мала информативна дигресија. Деновиве читав една симпатична изјава од наш млад и амбициозен политичар. Тој по прошетката и присуството на партиските конвенции во САД смело изјавува дека добрите односи помеѓу Македонија и САД ќе продолжат по американските избори без оглед кој ќе победи. Се сака да се каже дека нема разлика дали претседател ќе биде Обама или Мекејн. Тоа звучи како добра вест за нас. Тоа дава надеж. Но, дали е навистина таква состојбата, тешко е во овој момент да се заклучи. Информациите кои досега ги добиваме се сосема спротивни. Имено, за Обама и за грчкото влијание врз него знаеме од поодамна. Тој беше јасен и доста отворен околу нашето прашање, да не речам втор Саркози. Досега нашите надежи се потпираа на ветеранот Мекејн. Сметавме дека е логично тој да направи континуитет на политиката на Буш. Од истата партија и со иста идеологија е со Буш. Затоа, некако логично е да навиваме за него и да се надеваме дека правдата ќе победи. Ама во меѓународната политика зборот правда ретко се употребува.



Уште поретко тој го има значењето на кое сме навикнати. За разлика од тоа, многу почесто се употребува зборот – ИНТЕРЕС. Преведено на македонски, а земено предвид дека Македонија не се спомнува во надворешно-политичката програма на Мекејн, само можам да кажам дека се надевам оти нема да се случи драматичен пресврт во третирањето на Македонија во 2009. Моите стравувања се дека со промената на американската администрација, без разлика на победникот, на Македонија и' претстои турбулентен период. Ајде да претпоставиме дека грешам. Па, сепак, моја обврска е да предупредам, да ги покажам сигналите, белезите. Не мора секогаш таа улога да се симпатична. Напротив, може да биде погодна за обвинувања за некакво предавство. Прифаќам. Се' нека сум погрешил, само нека биде добра нашата иднина и брзи интеграциите.

Токму кога говориме за сигналите што стигнуваат до нас - нема простор за оптимизам. Напротив, ме обзема чувство на незадоволство, бесперспективност и одвоеност. Наместо да размислувам за здружувањето со Европа и целиот цивилизиран свет, на рамноправно и слободно ниво, јас треперам. Целиот процес за нас стана една траума од која до крајот на нашите животи нема да се ослободиме, долго откако ќе станеме дел од организациите кон кои стремиме. Со неверица и целосно затечен останав по објавувањето на плановите на министерот за надворешни, кои тој и' ги соопшти на соодветната комисија на Собранието. Отворено и без никаква задршка, ни кажа дека нашата интеграција во наредните четири години ќе почека. Притоа, немајќи поиздржан концепт, ни објаснување, се зафати со свртување на вниманието кон мултиетничкиот модел на општеството, економскиот развој и евентуалната политичката стабилност.



Елементи кои се надвор од неговиот ресор и со концепција која е сосема нереална. Меѓутоа, кога ќе се земе предвид дека станува збор за функционер кој е силно инволвиран во процесите и со големо влијание, како и (претпоставувам) информираност, навистина сум загрижен. Очекував дека некој, конечно, ќе ми каже дека интеграцијата ќе заврши, дека еднаш веќе ќе станеме дел од НАТО и ЕУ. Не се надевав дека пред мене се нови долготрајни, целоживотни предизвици. Ровови од кои нема излез... Не е јасно како може да се очекува соработка со стратегиските сојузници по изјавата дека немаме сериозна намера да ги решаваме проблемите што се пред нас. Дури и ако беше изјавата дадена за внатрешно-политички потреби, треба да се има предвид дека тукашните странски претставници сериозно ги анализираат нашите најави и намери.

Кај мене останува горчливиот вкус на реалноста дека мојата генерација ќе се изначека да се види во Европа како рамноправен член. И на крај да додадам, од ваква перспектива, кога полека пред нас се црта нов хоризонт на одвоеност и застој, се релативизираат стигмите за предавници и патриоти. Да не ги преврти улогите историјата наскоро, според за неа строго утврдените норми за оценување!

(Авторот е магистер по меѓународна политика)

http://filippetrovski.blog.com.mk