Претходен број

Власта призна, Македонија е во рецесија

Опозицијата очекува падот на БДП во вториот квартал да биде двојно повисок од првиот

Александрија Стевковска
Соња Маџовска

По последниот вртоглав пад на индустриското производство, Владата се одважи да признае дека земјава е влезена во рецесија. Министерот за финансии Зоран Ставрески вчера изјави дека по падот на економијата во првиот квартал од годинава, има индиции дека и вториот квартал ќе забележи негативна стапка на раст, што ќе значи и официјално прогласување рецесија за нашето стопанство. Ова следува откако претходно неколку пати Ставрески изјавуваше дека стопанството заздравува и оти земјава нема да завлезе во рецесија.

„Падот на индустриското производство во јуни е сериозен и очекуван. Кога се работи за сериозност, секако, двоцифрените стапки на пад на индустриското производство се значајни и од аспект на индиција дека во вториот квартал ќе има негативна стапка на раст, што би значело два последователни квартала на негативна стапка на економски раст“, изјави вчера Ставрески.

Сепак, перспективи за подобрување на состојбите, според него, постојат. „Во однос на економските случувања во иднина, перспективите се малку посветли од тоа што го покажаа јуни или мај. Значи, гледано за блиска иднина, најавите и на економските субјекти се дека работите постепено ќе се подобруваат“, најавува Ставрески.

Официјално прогласување на рецесија вчера побара и опозиционата СДСМ, според која допрва доаѓаат тешки времиња. Според нивни процени, падот на БДП во вториот квартал ќе биде двојно поголем од првиот квартал, и најверојатно ќе се движи во рамките од минус 1,5 до 2 отсто.

„По падот на економијата од 0,9 проценти во првиот квартал, очекуваме поголем пад во вториот квартал и официјална потврда дека Македонија е влезена во рецесија. Предвидуваме, за жал, падот да продолжи и во третиот квартал. Времињата се тешки и не сакаме да се залажуваме. Притоа, не сакаме да навлегуваме во приказните за тоа колку падот на македонската економија бил помал од падот во други земји. Тие споредби се несериозни“, изјави вчера Зоран Јовановски од СДСМ.

Веднаш откако разбра за критиките од опозицијата, Ставрески одлучи експресно да реагира, вторпат излегувајќи на прес-конференција во ист ден. Тој го обвини СДСМ дека само поставуваат прашања и критикуваат, а според него, факт било дека последиците од кризата врз македонската економија, сепак, се подносливи. Според Ставрески, нема влада во светот што ги компензирала ефектите од кризата. Тој смета дека сите три пакети антикризни мерки кај нас дале одлични резултати.

Министерот за финансии уште еднаш најави дека се крои вториот ребаланс на буџетот, со кој ќе се скрателе непродуктивните расходи, или поконкретно, проектите кои веќе се реализираат ќе се поддржуваат и натаму, додека оние што се забавени, ќе бидат стопирани.

Ставрески на втората прес-конференција се огласи и околу ММФ. „Ние на ММФ не му затвораме врата, туку имаме човечки капацитет кој знае да креира економски политики“, рече Ставрески, според кого, таму каде што е присутен ММФ, нема подобрување на состојбите, но смета дека тие не се ниту влошени.

За експертите објавените резултати за индустриското производство воопшто не се изненадувачки, имајќи го предвид трендот и тенденциите во производството во целина, кое треба да се „преведе“ во крајниот резултат, односно врз бруто-домашниот производ. „Индустриското производство учествува со една четвртина во БДП. Тоа значи дека доколку другите гранки што влегуваат во структурата на БДП покажуваат слична тенденција, и второто тримесечје ќе се заврши со негативен раст, што може да биде поголем од првиот квартал. Кумулативно тоа значи дека и официјално сме во рецесија“, нагласува Абдулменаф Беџети од ЈИЕ.

Според него, тоа не изненадува, но за изненадување е тоа што Владата не се труди да излезе од оваа состојба, преку редизајнирање на економските политики, антициклично, и да најде форми за користење на потенцијалите, пред се', преку изнаоѓање дополнителен капитал, бидејќи економијата се наоѓа во огромна неликвидност.

„Од друга страна, пак, треба да се има предвид дека во јуни и во јули има зголемен прилив од приватни трансфери во државата, а со тоа се зголемува и потрошувачката по разни основи. Тоа значи дека на среден рок, ако се гледа по завршувањето на летниот период, состојбите ќе бидат уште полоши наесен. Владата не треба да губи време и само да чека и да гледа какви резултати и бројки ќе покаже статистиката. Треба веднаш да се направи ребаланс на буџетот и да се пренасочат средствата во продуктивни цели“, побара Беџети.

Тој смета дека Владата треба да најде и да донесе свежи пари од странство, бидејќи и последната антикризна мерка, со 100 милиони евра евтини кредити, тешко ќе биде оперативна и тешко дека ќе даде ефекти.

Од опозиционата СДСМ, пак, јавно побараа одговор од Владата, зошто земјава се задолжи со еврообврзница, под неповолни услови, наместо да земе евтини пари од ММФ. „Според условите на задолжување со еврообврзницата, во наредните 3,5 години само за камата ќе треба да се платат цели 60 милиони евра. Колку за споредба, доколку наместо со издавање на еврообврзница Владата се задолжеше кај ММФ за истиот износ и за истиот период, за камата ќе требаше да платиме околу 13 милиони евра. Значи, изборот на Владата да ја задолжи Македонија преку издавање еврообврзница, а не кај ММФ, ги чини граѓаните цели 47 милиони евра повеќе. Тоа се огромни пари. За тие пари можат да се направат многу корисни работи за граѓаните. На пример, да се изградат најмалку десетина училишта за вкупно 15 илјади ученици“, констатираше Јовановски.

Најголемата опозициона партија ја потсети Владата дека ексминистерот за финансии, Славески, во своето обраќање пред пратениците при неговото разрешување, посочи оти е потребно да се направи ребаланс на буџетот за 100 милиони евра и дека доколку нема таков ребаланс, ризикуваме во септември да ја изгубиме стабилноста што сега ја имаме. „Јавноста треба да знае на која стабилност мислеше професорот Славески, која стабилност би ја изгубиле во септември“, праша Јовановски.

Веќе девет месеци по ред земјава бележи значително опаѓање на индустријата.