Кој го минираше протестот на кафеанџиите

Дел од објектите беа затворени, други, пак, нормално си работеа

Александрија Стевковска


Работиме утре - беше известувањето што можеше да се види на вратите на некои од кафулињата, кои вчера беа затворени за гости, но, затоа, пак, најавуваа дека денеска ќе бидат отворени. На други имаше само клуч на врата, без никаква информација зошто се затворени. Откажани средби за пиење кафе, дезориентирани луѓе кои не знаат каде да седнат со пријателите, беа одлика на вчерашниот ден. Причината за одлагањето на кафе-муабетот беше протестот на угостителите, кои преку затварање на локалите сакаа на власта да и' го демонстрираат незадоволството од целосната забрана за пушење.

Но, не беа сите затворени, па тука и таму имаше и по некој штрајкбрехер, односно објект што беше отворен за посетителите. Во глобала, протестот на угостителите вчера ја покажа поделеноста на луѓето од овој сектор, кои се единствени во осудата на Законот за заштита од пушењето, но разединети во јавното изразување на тоа свое незадоволство.

Револтот на угостителите заедно со снегот вчера навеа триесетина сопственици на кафулиња со кафе и цигара во рацете на плоштадот за да ја изразат својата осуда од ригорнозниот Закон што стапи во сила пред 20 дена.

Присутните на собирот обвинија дека голем дел од угостителите во Скопје, кои, исто така, членуваат во Туристичко-угостителската комора, во последен момент ја откажале довербата и ги отвориле своите кафулињата.

Организаторите на протестот посочија дека сопствениците на објектите што биле најгласни во иницијативата за протест, вчера најрегуларно си ги отвориле своите кафулиња. „Сите беа да се поддржи протестот. Им благодариме што прво се согласија, а потоа се премислија и нека им служи на чест“, им порача на своите колеги Дарко Данилов.

Од Комората не знаат дали станува збор за политички притисок или не, но се изненадени од одлуката што во последен момент ја донеле нивните колеги. Сепак, неофицијално дознаваме дека се вршел голем притисок со закани од инспекциски посети врз кафанџиите за да не го поддржат протестот.

Угостителите сметаат дека иницијативата на ВМРО-ДПМНЕ за олабавување на забраната за пушење е добр��, но не и доволна. „Апелираме до Владата да најдеме заедничко идејно решение, а не парцијално какво што понуди пратеничката група на ВМРО-ДПМНЕ, а кое се однесува на период од неколку месеци“, изјави Феркан Бербери од ТУК. Во врска со одѕивот на протестот, од ТУК информираат дека на ниво на цела држава 70 отсто од локалите се одѕвале на протестот, но потврдија дека дел од локалите од различни мотиви работат вообичаено. Од Комората највуваат дека в понеделник ќе се решава за натамошните чекори.

Угостителите го најавија штрајкот уште минатата недела. Реагираат на ригорозниот закон за пушење. Некои од нив најавија отпуштања, а некои веќе избркаа дел од персоналот. „Ние не сме против забраната за пушење“, порачуваат угостителите, но бараат некое друго пофлексибилно решение. Оние што вчера се побунија против владиното решение за целосна забрана на пушењето, остануваат на ставот за промена на Законот според шпанско-португалскиот модел, во кој 70 отсто од локалите ќе биде наменет за непушачи, а 30 за пушачи.

Тие тврдат дека во изминатите 20 дена од примената на Законот се соочуваат со сериозни тешкотии во работењето и оти според нивните процени, прометот е паднат од 40 до 70 проценти поради што се принудени да отпушаат и вработени.

Наспроти најавите на ВМРО-ДПМНЕ за поднесување иницијатива за менување на Законот со варијанта да биде дозволено пушењето на терасите и летните бавчи од 1 март од 30 октомври, Владата засега најавува дека нема намера да го ублажи Законот за заштита од пушењето. Според владиниот портпарол, Мартин Мартиновски, информациите што се пласираа дека Владата како последица на реакциите на угостителите решила да го ублажи Законот за заштита од пушењето, не се точни. „Најверојатно станува збор за предлогот на ВМРО-ДПМНЕ, за кој пред неколку дена зборуваше пратеникот Влатко Ѓорчев. Владата нема никаков предлог за измени на Законот“, тврди Мартиновски.

За Македонско-туристичката заедница која ја поддржува иницијативата на ТУК за измена на Законот за заштита од пушењето, најдобар модел што може да се примени е белгискиот, кој предвидува пушење само во барови каде што не се служи свежо приготвена храна. Оттаму сметаат дека во објектите помали од 50 квадратни метри треба да биде дозволено пушење, а во поголемите локали да постои посебна просторија за пушачи, која би опфаќала 60 проценти од вкупната површина.

Додека битолските угоститлеи на Широк сокак вчера нормално си ги отворија локалите, охридските угостители се придружија кон протестот против Законот. Сопствениците на рестораните и кафулињата утрото воопшто не ги отворија своите локали, а се очекува на ист начин да постапат и нивните колеги, сопственици на ноќни клубови и дискотеки чиј работен ден започнува во вечерните часови. „Прифаќаме ограничување на пушењето во угостителските објекти, меѓутоа на начин како што е уредено во соседните, па и европските држави што е прифатливо и за нас“, вели во име на Здружението на охридските угостители „Охридски еснаф“ од Охрид, Драган Битраковски.

Според охридскиот угостителски еснаф, во првите денови на јануари годинава во споредба со истиот период лани прометот на угостителите е намален двојно, па дури и повеќе.

Со предлог-измени на Законот на ВМРО-ДПМНЕ се предвидува пушењето да биде дозволено на тераса и во летни бавчи на угостителските објекти, во периодот од 1 март до 31 октомври. Иницијатива за измена на Законот поведе и СДСМ. Тие предлагаат сопствениците на угостителските објекти со големина до 100 квадратни метри сами да определуваат дали објектот ќе биде за пушачи или за непушачи, а во поголемите сопствениците да имаат право да обезбедат посебен дел за пушачи.

За непочитување на Законот, пушачите треба да платат глоба од 150 до 300 евра, а казните за непочитување од угостителите и фирмите се од 2.500 до 4.500 евра, додека за одговорните лица е од 100 до 300 евра. Предвидено е и затворање на објектот во траење од 30 дена.