Грчки поуки за дијалогот

И политичарите во Атина се караат, но нивото е софистицирано

Димитар Чулев

Отсуство на политички примитивизам.

Ова е впечатокот на секој оној што во изминативе два-три драматични месеци ја следел (или едноставно читал) за колапсот на грчката економија, што предизвика хаос на улиците на грчките градови, судир со Европа и менување на комплетниот стил на живот во земјата што се гордее со континуитет од антиката и европската „членска карта“.

Во илјадниците информации и детали за „црната“ иднина на Грција, која, соочена со финансискиот колапс, мора да се соочи со европска милостина, со наметнат тројански коњ во форма на интервенцијата на Меѓународниот монетарен фонд и со внатрешни скусувања, кои го проблематизираат нормалното живеење на европските Грци, отсуствуваат информации за внатрешен судир на политичките елити и отсуство на дијалог.

Простата перцепција на оние што однадвор ги следат тепачките на улиците на Атина и потезите на Јоргос Папандреу, кој не испушта можност да покаже дека тој (и земјата што ја претставува имаат ’рбет и кога „ѓаволот ја однесе работата“) е дека во Грција се случува уште еден „консензус“, дека не Атина, туку меѓународната заедница е виновна за колапсот. Нема вести и информации за предавници, за бивши, за Хунзи и за ЕУ-скептичари. Еден актуелен министер дури ја обвини Германија за кражба на грчките национални резерви за време на германската окупација на Грција. На Пангалос, кој пред 15-ина години ја нарече Германија „диносаурус со пилешки мозок“, му одбија на глупост.

„Имате идилична претстава. Во Грција секојдневно се критикуваат власта и опозицијата за актуелната ситуација“, вели Никос Франгопулос, долгогодишен дописник на агенцијата АНА од Скопје и човек што има чувство за овдешните, но и за грчките услови.

Папандреу, според Франгопулос, цели шест месеци ја обвинува владата на претходникот, Костас Караманлис, за сегашната ситуација. Од друга страна, актуелниот шеф на (до октомври владејачката) Нова демократија, Андонис Самарас, се извини за грешките во владеењето на неговата партија (невидени финансиски скандали), но го обвинува Папандреу дека не ги избрал вистинските потези за справување во криза – кога веќе имал храброст да ја преземе владината палка од Караманлис.

Колегата Франгопулос посочува дека има „финеси во вокабуларот, кои овде (се мисли на Македонија) се' уште недостигаат“.

Во Грција никој не го доведува под прашање легитимитетот на актуелната влада, како што актуелната гарнитура на власт, свесна за тежината на товарот што го презема, не „се вади“ исклучиво на грешки на претходниците. Вчера Папандреу најави операција „чисти раце“ за виновниците што финансиски „ја заклаа“ грчката економија, но претпоставуваме, нивото на политичкиот дијалог нема да се помати, а никој нема да се вмеша во работата на независното судство.

Дијамантис Такис, новинар, кој во почетокот на 1990-тите дојде како дописник на „Елефтеротипија“, во една пригода на авторот на овој текст му објасни дека грчките национални прашања (особено скопското) нема никогаш да бидат причина за паѓање на власта во Грција. Во контекст на ова, разбирливо е како за сите проблеми на Грција постојано тежиштетото на проблемот се поместува кон надворешниот фактор, кој никогаш нема разбирање за грчките национални „линии“. И да се соочи со внатрешните виновници, Атина остава простор дека ЕУ во „деликатни моменти“ не демонстрира солидарност кон една од најстарите членки. Медиумите, покажуваат претерана национална „свест“. „Четири години ќе ни ја цицаат крвта“ , „Глад и мизерија“, „Грците четири години без здив“ - пишуваа колегите од атинските медиуми.

Она што би требало да биде грчка поука е дека внатрешните работи се решаваат дома. Во Македонија нивото на политичка комуникација останува на нивото на политички примитивизам, кој се темели врз две аксиоми: дека за сите проблеми сега виновна е сегашната власт, односно дека за сите долгорочни проблеми се креација на сегашната власт - или, пак, за сегашните проблеми нема никаква вина оној што сега владее, туку дека виновниците треба да се бараат дури и 15 години назад во историјата. Лош пристап и лоша демонстрација на немање смисла за државност каде што енергијата не се користи за постигнување национален консензус како да се надминат старите и актуелните проблеми, туку со соопштенија и писма кон странските претставништва тие се сфаќаат како бироа „за поплаки“ каде што се депонираат „жалби“ за сопствената држава.

Една колешка деновиве ќе рече дека степенот на демократија во Македонија е на ниво на идеолошки поделената Украина. Колегата Небојша Јаконов во стотици текстови пред да почине укажуваше на „јајарската свест“ на политичките елити и на непрофесионализмот на новинарската фела.

Наместо заклучок: дали некој во САД се занимава со грешките на Бушовата администрација во Авганистан и Ирак. Не, од Обама не се очекува да критикува што се правело порано, туку да дејствува и да донесува сериозни одлуки. Искуствата од странство велат дека е време во Македонија да се научи модерниот вокабулар и политичкиот бон-тон.