Претходен број

Албанските гласачи стануваат алергични на избори

Кај албанското етничко население интересот за гласање опадна за 10 проценти во однос на лани

Светлана Унковска

Мотивираноста за гласање на албанското гласачко тело на овие избори во однос на ланските предвремени парламентарни е драстично опаднат. Ако вкупниот процент на гласачи на ниво на цела држава на ланските и на сегашните избори е приближно ист, тоа не е случај и со општините со претежно албанско население. Таму состојбата е многу променета, односно се забележува пад на интересот за излегување на гласање од најмалку 10 проценти, а толку слаб одѕив не е забележан од локалните избори во 2000 година. Дали ваквото однесување ќе успее да ги отрезни политичките партии на Албанците, кои на овие избори како да излегоа неподготвени, без конкретни платформи и со познати фрази дека тие ќе направат се' за потребите на граѓаните и дека ќе ја однесат државава во НАТО и во ЕУ.

Во барањето одговори зошто за неполни девет месеци се сменило расположението кај албанскиот електорат, аналитичарите сметаат дека граѓаните со ова сакаат да им пратат порака на политичките елити дека тие се бледи, немаат никаква сериозна платформа и затоа немаат доверба дека ќе направат нешто повеќе за да им го подобрат животот. На ваквата состојба треба посериозно да се гледа и политичките елити ова да го разберат како сериозна порака од граѓаните, сметаат политичките аналитичари.

„Ако едно тело крева температура, губи сила и бледее, тоа значи дека тоа тело не е здраво, има некоја болест“, вака аналитичарот Ризван Сулејмани метафорично ја опишува состојбата на политичките партии во албанскиот политички кампус што резултира со слаб одѕив кај граѓаните. Според него, неколку фактори укажуваат дека албанскиот електорат дава знаци кои политичк��те партии треба да знаат добро да ги прочитаат.

„Граѓаните знаат да препознаат индивидуални вредности, но знаат и да протестираат. Ова што не излегуваат на гласање треба сериозно да се анализира, дали се работи за слаби политички понуди или граѓаните се незадоволни поради лошата севкупна состојба, па им праќаат јасни сигнали на политичките елити“, смета Сулејмани. Тој укажува дека слабиот одѕив на електоратот покажува дека политичките елити веќе го имаат изгубено кредибилитетот и дека им се потребни поголеми промени за да се излезе со поквалитетни понуди и поцврсти и појасни ставови околу тоа што ќе направат.

И професорот Хасан Јашари се согласува со констатацијата дека кај албанското гласачко тело постои големо незадоволство.

„Тоа е најверојатно реакција, еден одраз на нивната положба во општеството и вербата во политичките партии. Одѕивот на гласачите е во тесна корелација со тоа кои се нивните очекувања од овие избори, но мислат и дека со нивното гласање нема ништо посебно да се смени“, вели Јашари.

Споредбите покажуваат дека најголем пад на одѕивот на граѓаните на изборите на 22 март во Полошкиот регион има во приградските општини, но не и во градските центри. Податоците на Државната изборна комисија говорат дека во Боговиње, Брвеница, Желино, Зајас, Липково, Осломеј и Сарај бројот на преброените ливчиња годинава е двојно помал.

Професорот Осман Кадриу смета дека тоа се должи на големиот фалсификат од минатогодишните избори, но и дека бројката на излезени гласачи и на годинешните избори не е реална, туку е уште помала.

„Процентот на одѕив на претходните избори во најголем дел се одразува на фиктивното гласање што го имавме, односно полнење кутии, семејно гласање, потоа гласање за лица кои се на работа во странство и гласање за починати лица и тогаш имавме голем фалсификат. Според сегашните првични и недоволни анализи, такви фалсификати немало во голема мера, но има укажувања дека повторно имало семејно гласање и гласање на лица кои не се тука“, укажува професорот Кадриу. Тој вели дека граѓаните веќе станале алергични на изборите, бидејќи однапред знаат какви ќе бидат резултатите. И Јашари потврдува дека во албанските средини има полнење кутии, но дека во градовите со доминантно македонско население, пак, постои друг начин на полнење кутии, со зголемување на бројот на гласачите.

Последните најави дека кандидатот за градоначалник на Гостивар, Руфи Османи, планира организирано да донесе граѓани кои се на работа во странство и на тој начин да си го зголеми изборниот резултат се оценуваат како застарен модел на добивање избори, но и како најлош вид политизација на изборите.