Информатичарот ќе ги строи административците

Ниту една влада досега немаше храброст да се зафати со кастрење на администрацијата, бидејќи тоа значи губење на изборите

Катица Чангова


Информатичарот Иво Ивановски ќе ги брои и ќе ги строи административците. Микс од надлежности - телекомуникации, радиодифузија, човечки ресурси, но и одговорност за административна реформа од почетокот на идната година се префрлаат во Министерството за информатичко општество. Ова го најавуваат новините во Законот за организација на државната управа што стигнаа на прво читање во Собранието, а очекувано беа дочекани на нож од опозицијата. Владата подметнува кукавичко јајце, сметаат пратениците од СДСМ, кои револтирани од проектотот подготвен во тајност, без елаборат и стручна дебата, оценија дека продолжува практиката на експериментирање.

„Министерство да управува со 150.000 вработени во јавната и во државната администрација не зборува за европски реформи, туку за небулозен и контроверзен проект. Решенија на сила во најсензитивниот ресор, без демократска процедура и со игнорирање на опозицијата е само уште една потврда дека во Македонија нема дијалог. За сериозните закони дури и во комунизмот имаше повеќе дебата“, категоричен е пратеникот на СДСМ, Владо Бучковски.

Трансформирањето на Министерството за информатичко општество значи дека Владата добива ресор што ќе ја преземе политичката одговорност за квалитетот на администрацијата, ќе ја придвижи модернизацијата понапред на листата на приоритети и ќе воспостави ефикасни структури, објаснува министерот за правда, Михајло Маневски. Бранејќи ги измените за кои имало и анализи и експертски мислења, Маневски рече дека предлогот е чекор за реформи во администрацијата што ги бара Европската унија.

Но, така не мисли координаторката на пратеничката група на СДСМ, Цветанка Иванова. Таа обвини дека промените ќе доведат до политизација на администрацијата, бидејќи огромната армија ќе биде директно раководена од политички субјект.

„Лани во парламентот водевме војна за измените во Законот за државни службеници. Брисел инсистираше на консензус за 10.000 државни службеници, а ние го обезбедивме. Сега доаѓа нов проект за 150.000 административци, а чудно е што Брисел овој пат не бара консензус. Кој гарантира дека ќе има резултати“, праша Иванова, за која оваа акција на Владата ја доведува во прашање и стабилноста на институциите.

Според Роза Топузова-Кареска од ЛДП, двотретинското мнозинство за закони е голема одговорност за владејачката гарнитура, а не предност. Таа се чуди како е можно за толку широки овластувања на Министерството за информатичко општество да не се предвидени финансиски средства.

Ниту една влада досега немаше храброст да се зафати со кастрење на администрацијата, бидејќи тоа значи губење на изборите. Партиите се претворија во бироа за вработувања на своите кадри и тоа во администрацијата, која стана балон што секој момент ќе пукне, оценуваат познавачи на оваа материја. Тие предупредуваат дека власта конституира „чудовиште“ од типот на поранешното Министерство за транспорт, урбанизам и екологија што во никој случај нема шанса да се посвети на преструктуирање на администрацијата. Кога администрацијата е само депанданс на обемен ресор, тогаш не можат да се очекуваат никакви промени. Јавноста се замајува. Зошто за проектот не е побарано мислење од Венециската комисија? Навистина е нејасно, коментираат експерти од управно право, кој ќе се занимава со реформите, министерот, заменикот или државниот секретар во Министерството за информатичко општество. Исто така е многу сомнително тоа што во буџетот не е предвиден ниту денар за реформите што навестува дека на овој план нема политичка волја за работа.

„Недозволено е да се изработи закон со кој на блискиот соработник на премиерот на кого пред две години му се формираше цело Министерство за информатичко општество само за тој да може да стане министер, сега да му бидат дадени ингеренции тој да стане и реформатор на јавната администрација. Недозволено е за ваква една идеја да не се дискутира, да не се дебатира, да не се расправа пред таа да се протне во Собранието“, напиша во колумна за „Утрински весник“ професорката на Правниот факултет, Ана Павловска-Данева. Според неа, за вистинска реформа не е потребно уште едно министерство, туку вистинска и искрена волја. Павловска-Данева смета дека е потребно да престанат партиските вработувања, шиканирањето и деградирањето на секој што не е страната на власта.

„Потребно е да се остручат оние кутри луѓе што седат врз бироата и не знаат што да прават со себе, уште помалку со компјутерите на нив и многуте предмети по сефовите и фиоките. Потребно е да се формира центар за континуирана обука на јавните службеници каде што тие ќе совладуваат нови вештини, ќе учат за имплементација на новите закони, ќе ги совладуваат начините за водење преговори со ЕУ. Но и начините за постапување со граѓаните на кои се должни да им ги дадат своите услуги“, нагласува Павловска-Данева, според која, важно е изучувањето етика на работно место, управување со човечки ресурси и комуникација со јавност.