Лекарски плати - земи од еден, дај на друг

Новиот систем за плаќање според ефект е промашен, сметаат докторите

Јасмина Јовановска



Новиот систем за плаќање според ефект е промашен, реагираат лекарите. Оние што работат, место да добијат поголеми плати, со новиот модел биле оштетени. „Не излегов од операциона сала и на крај зедов над 10 отсто помала плата од претходната, а колегата што само прегледува зеде поголема плата од мене“, реагира една докторка од Градската хируршка клиника „Св. Наум Охридски“, која е една од трите пилот-установи каде што стартува новиот систем на плаќање.

Во оваа болница, од вкупно 47 лекари, половината зеле намалена плата. Ноемвриските плати на некои лекари, кои се и првите исплатени плати според ефект, се намалени и до 100 евра. На Клиниката за максилофацијална хирургија само тројца лекари успеале да земат 100 отсто плата, иста како пред да стартува системот.

Лекарите ја гледаат вината во тоа што во практиката се пушта неподготвен систем, а можни се и злоупотреби. Оставено е на честа на лекарот во системот сам да внесува колку сработил, без да има контрола. „Од работа не стасувам да кликам на системот, а оној што има време може да внесува и услуги што не ги сработил, па ќе зема поголема плата од мене“, објаснува еден лекар анестезиолог. Во услови на ограничени буџети, лекарите велат дека системот според ефект е неприменлив. „Се земаат пари од еден лекар за да се дадат на друг“, велат лекарите, кои сметаат дека на овој начин дирекно се нарушуваат меѓучовечките и колегијалните односи и нема конкуренција, туку само нетрпеливост. Уште поголем раздор и револт кај лекарите се јавува што со системот не е опфатена администрацијата и немедицинскиот кадар. Доколку не се измени нешто, лекарите предупредуваат на нов бран одлив на лекарски кадар.

Системот за вреднување на лекарскиот труд повторно не е реален. „Се случува еден ушен преглед да е поскап од една хируршка операција. Или, пак, оној што правел коронографии да земе многу поголема плата од оној што правел ехопрегледи“, објаснуваат лекарите.

Поради многубројните пропусти и неприменливоста на системот во практиката, Лекарската комора вчера побара плаќањето според ефект на лекарите да се одложи или стопира додека не се доработи. „Наградувањето се прави според одлука на комисии во кои главната одлука ја имаат директорите. Докторите се револтирани и поради фактот што и така ниските плати им се намалуваат“, вели претседателот на Лекарската комора, Владимир Борозанов. Според Борозанов, наградување според придонес значи и одредување норми и критериуми, зашто тоа не е обична комерцијална услуга.

Лекарската комора учествувала во подготовките на овој проект, но потоа, кога требало да стартува, била оставена малку настрана. Без да се направи евалуација на системот со конкретни бројки, не може да продолжи системот, кој од јануари се планира да се прошири во клиничките болници во Тетово, Битола и во Штип, а од март во сите здравствени установи.

Доколку власта нема разбирање за нивното барање, што ќе преземе Комората, ќе се одлучи на 20 јануари, кога е закажано Собрание. Притоа, од Комората не исклучуваат плаќањето според ефект да биде дадено на Уставен суд.

Дали ќе го одложат или стопираат системот, од Министерството за здравство не одговорија, туку дека за сите нејаснотии и недоразбирања околу плаќањето според ефект се отворени за дијалог.

Проект првенствено е осмислен да овозможи дополнителни стимулации и наградување на лекарите и медицинскиот персонал, а евентуалните пропусти за Министерството за здравство се технички грешки. Со оглед дека е пилот-проект, од Министерството ветија дека целосна имплементација во сите јавни здравствени установи во земјава ќе почне дури откако ќе се констатира дека се надминати системските слабости и по неговото усогласување со Лекарската комора, македонското Лекарско друштво и другите еснафски здруженија од областа на здравството.