Гошев не попушта - засега не ги намалува каматите
Ако фискалната политика е експанзивна, тогаш монетарната мора да биде затегната
Соња Маџовска
Опасноста од кризата не треба да се потцени и економските политики треба да бидат многу внимателни. Потребни се координирани мерки меѓу фискалната и монетарната политика за да има ублажување на негативните ефекти од кризата, порачуваат експертите. Иако финансискиот сектор не е најдиректно погоден, тоа што е погоден реалниот сектор ќе има влијание и врз него. Академик Таки Фити на завчерашната панел-дискусија на тема „Актуелната финансиска криза - што понатаму“, организирана од Македонско-германското стопанско здружение, посочи дека импликациите од глобалната криза попримиле поголем интензитет од очекуваното. Реалниот сектор веќе ја почувствувал кризата најмногу во металургијата, текстилната, чевларската индустрија и кај транспортерите. Фити и' предложи на Владата да одреди транзиционен период, во кој големите производствени капацитети би користеле струја поевтина од пазарната цена, како и реафирмирање на гарантниот фонд за малите и за средните претпријатија.
И финансискиот сектор ги чувствува импликациите од светската криза, иако тие не се најдиректно изразени, но академик Фити смета дека поради падот на производството во неколку клучни индустрии, банките ќе бидат принудени во иднина сериозно да размислуваат при носење одлука за нови кредитни пласмани. „Познато е дека во металургијата многу се користат кредити. Исто така, ако еден транспортер остане без работа, не ќе биде во можност да ги исплати кредитите. Тоа ќе доведе до намалување на паричната маса на банките, што ќе ги принуди во иднина сериозно да размислуваат при носење одлука за нови кредитни пласмани“, вели Фити. Тој потсети дека со тоа што дел од големите банки веќе ги зголемија каматните стапки на депозитите со цел да дојдат до свежи пари и доколку продолжи таквиот тренд, тоа сигурно ќе се одрази и врз каматите за кредитите. „Речиси е евидентно дека ќе се намали понудата на капитал, и на глобално ниво и кај нас. Прилично е експанзивна фискалната политика, што ќе доведе до затегнување на монетарната политика. Нема да може да се намалуваат каматите“, вели академик Таки Фити.
„Она ниво што е сега останува. Ако промениме нешто, навреме ќе информираме. Ако фискалната политика е поекспанзивна, монетарната мора да биде позатегната и обратно“, објаснува гувернерот Петар Гошев, прашан дали размислува да ги намали каматите на благајничките записи, што би влијаело и врз намалување на каматите на банкарските кредити. Тој, сепак, смета дек�� е стабилна актуелната состојба во домашниот банкарски сектор. „Македонија има среќа што во овој момент финансискиот сектор не е директно погоден, но тоа не не' чини сосема безбедни и треба да сме многу внимателни“, изјави Гошев.
Тој не сака да прогнозира колку ќе трае кризата, но, сепак, смета дека ќе има одредени импликации и врз банкарскиот сектор. „Растот на домашното штедење ќе биде забавен, а бидејќи потенцијалот на банките доаѓа од штедењето, банките ќе немаат друга алтернатива, туку ќе бидат внимателни во пласманот на кредити, или кредитите ќе бидат поскапи“, рече Гошев. Според него, многу ставки се ранливи од кризата, а таа неизвесност треба да се намали. Гувернерот уште еднаш повтори дека стабилноста на банките во земјава се должи на фактот што над 70 отсто од нивните пласмани се покриени со депозити на граѓани и фирми, 11 отсто се од капитал и резерви, а само мал процент се заеми однадвор.
И банкарите веќе најотворено признаа дека поради кризата стануваат многу повнимателни во одобрувањето кредити и дека во наредниот период најлесно до кредит ќе доаѓаат само фирмите што работат добро. |
