Државна или приватна градинка за моето дете

Државните градинки ги нудат за адути долгогодишното искуство во чувањето деца, а приватните се наметнуваат со странски програми

Жаклина Ѓорѓевиќ


Виенска шницла или зеленчукова супа, лазањи или чорба. Ова се само дел од јадењата кои може да се најдат на менијата во приватните и државните градинки, кои во последно време се' повеќе се во ривалитет да го докажат својот квалитет. Ако порано државните градинки се држеа до традиционалниот начин на чување деца и стриктните наставни програми, сега се преориентираат на пазарот, па за децата организираат разни курсеви по странски јазици, танцови, јога, компјутери и што уште не. Државните градинки ги нудат за адути не само курсевите, туку и долгогодишното искуство во чувањето деца и флексибилноста во работното време. Приватните, пак, на пазарот се наметнуваат со странските програми, за кои тврдат дека се докажале како успешни поради светските искуства. Така ги правдаат и астрономските цени што се движат и до 22 илјади денари, за разлика од државните каде што за чување деца сега се земаат 1.400 денари, но со можност оваа цена да биде зголемена во иднина.

Во Скопје има 17 државни градинки, а во фаза на регистрација во Министерството за труд и социјална политика се четири приватни градинки. Од Министерството велат дека не ги контролираат приватните градинки, бидејќи се регистрирани како трговски друштва, поради тоа што досега не постоела прецизна законска регулатива.

Родителите имаат различни искуства. Некои во државните го нашле спасот поради пристапната цена и солидната грижа за децата, додека други мислат дека во приватните нивните деца ќе добијат повеќе внимание.

Во државната градинка „Раде Јовчески-Корчагин“, која се наоѓа веднаш зад Градска болница, бебињата се примаат уште од шест месеци. Градинката е една од ретките со соларен систем. Пространа е и она што остава впечаток кога ќе се посети, се тоалетите кои се со течен сапун и сушачи за раце, а украсени се со мозаици на стаклените врати. Во неа се организираат курсеви по англиски, германски и француски, а од годинава на родителите им понудиле нивните деца да посетуваат јога. Имаат и драмска секција, физичко со танц и работа со компјутери.

„На самиот прием се запознаваме со навиките на детето, вакцините, дотогашниот развој, она што е специфично во исхраната“, вели директорката Злата Николиќ. Таа објаснува дека постепено ги учат децата да бидат самостојни. Сепак, како и на повеќето државни градинки, слабост им е тоа што се пребукирани со деца, па затоа не ретко знаат и да одбијат кога треба да запише некое дете.

Во државните градинки се примаат деца во текот на целата година, а се чуваат и деца до десет години. Таков е случајот со државната градинка „Орце Николов“. Директорката Родна Кондеска објаснува дека во градинката ги развиваат креативните можности на децата со тоа што користат сликовници, плакати, енциклопедии. Градинката работи на разни проекти, како што се екологија, здрава храна, а лани добиле награда за штедење електрична енергија.

Во приватните градинки се изучува англиски, француски или германски јазик. Дел од нив работат по странски програми. Франкофонската градинка, која е поддржана од француската амбасада, работи веќе десет години, по француска програма. Тука се примаат деца од една и пол година, а со децата се зборува на француски.

Раководителката Билјана Зашаровска-Кракутовска објаснува дека градинката опстојува врз основа на донации. „��аботиме според програма која е прифатена од француското Министерство за образование. Јазикот се изучува преку разни приказни, песни, стихотворби , игри“, појаснува Кракутовска. Кога излегуваат од градинката, вели таа, децата се солидно подготвени да се вклучат во училиште. За целодневен престој во градинкат�� се плаќаат 9.950 денари.

Но, има и поскапи приватни градинки, како што е онаа што постои во рамките на Интернационалното училиште „QSI“ лоцирано спроти американската амбасада. Пет илјади долари е годишната сума што треба да се плати за чување дете во предучилишната група во ова училиште. Групата моментно се состои од десетина деца, а ги има од различни земји, Германија, Франција, Казахстан, Тунис, Белгија, Индија... Со нив работи Луис Кампен-Ван Дијкен. „Учиме наука, математика, јазици, а притоа употребуваме природни материјали. На пример, работиме со вода. Имаме и градина каде што децата садат растенија. Потоа, ги носиме на фарма за да ги видат животните и да ги почувствуваат“, вели таа. Децата си носат појадок со себе, а за ручек можат да бираат - шницла, риба, пица, лазањи.

Градина има и во градинката „Бисери“, која веќе четврта година функционира во рамките на Педагошката академија, која ја основала, иако е отворена и со помош на Хрватска и Италија. Базично правило на градинката е да се почитува педагодијата „агаци“, односно заедништвото. Во градинката има две групи од различни возрасти, едната е на македонски, а другата на албански јазик, но работат на заеднички проекти. Се учат англиски и италијански јазик, а цената е 5.000 денари.

Министерот за труд и социјална политика, Џељаљ Бајрами, најавува дека размислуваат за покачување на цените во државните градинки, за што ќе се изјаснат до крајот на годинава. Првичните процени се дека цената на градинките треба да скокне од 1.490 на 2.000 денари. „Сериозно размислуваме за зголемување на партиципацијата, со оглед на тоа што таа не е коригирана во последниве седум години. За тоа дали и колку ќе се коригира ќе се знае до крајот на годинава“, изјави Бајрами. Но, според него, тоа не значи дека автоматски ќе се намали опфатот на деца, кој сега изнесува 14 отсто. Досега градинките ги посетувале децата чии родители имаат добри примања. За семејствата со помали приходи, Бајрами најави дека ќе размислат да ги намалат цените за градинките.