Долги писма од сите страни до Брисел

По студентите, ректорите, пишуваат и спортски федерации, институти. Поимите Македонец и македонски јазик се длабоко врежани во свеста на сите

Жаклина Хаџи-Зафирова

Се вжештуваат реакциите околу неименувањето на македонскиот јазик во извештајот на Европската комисија (ЕК). По студентите, ректорите, сега и спортските федерации, институции, па дури и извесен неформален Сојуз на Југословените во Македонија му пишуваат на Брисел, протестирајќи поради избегнувањето на македонскиот јазик. Премиерот Никола Груевски веднаш по објавувањето на извештајот, остро реагираше поради изоставувањето на придавката „македонски“, за што во наредниот период се очекува и официјален одговор од Брисел.

Вчера со реакција се јави македонскиот ПЕН-центар. „Ги отфрламе и најостро ги осудуваме најновите негирања, притисоци, уцени и напади врз јазичниот, културниот и националниот идентитет на македонскиот народ изразени во извештајот на Европската комисија за Македонија, во кој прашањата од највисоко значење со невидена леснотија се прогласуваат за технички“, се вели во реакцијата на ПЕН-центарот. Според нив, се работи за уште еден пример за дискриминација на јазикот. Македонскиот ПЕН-центар бара од Европската комисија да ги има предвид и да ги почитува сите писма, апели, соопштенија и изјави во врска со ова прашање. И Неформалниот сојуз на Југословените во Македонија протестира поради неименувањето на македонскиот јазик во Извештајот на ЕК.

„Службениот јазик на Република Македонија е македонскиот. Тој, исто така, бил еден од трите официјални јазици на Социјалистичка Федеративна Република Југославија. Македонскиот јазик е јазик со огромна традиција и, меѓу другото, служел како основа
на старословенското писмо“, нагласува оваа до денеска непозната организација.

Со свои реакции се јавија и спортските федерации, меѓу кои Ракометната, Фудбалската и Кошаркарската федерација, кои велат дека се навредени од ваквиот однос. „Се' уште се свежи спомените на штотуку завршеното Европско првенство во кошарка во Литванија. Нашите успеси на Европскиот собор звучно одекнаа во сите делови на светот, од устата на спортските коментатори од целиот свет кои не се штедеа да истакнат дека ’македонската репрезентација‘, ’Македонците‘, ’Македонија‘ прават вонсериски успех“, му пишуваат кошаркарите на еврокомесарот за проширување, Штефан Фуле. Во писмото нагласуваат дека знаат кои се и што се, и дека тоа се гледа на нивните дресови, факти што се неспорни и што ги прифаќа целиот свет, а треба да ги прифати и ЕУ.

Реакција стигна и од Струшките вечери на поезијата, чиј Управен одбор и Дирекцијата изразуваат длабоко несогласување со несфатливиот чин за, како што се вели, „брутално бришење на придавката ’македонски‘ од Извештајот на Европската комисија.

„Струга е синоним за зближување на народите и поетите. Десетици и десетици поети од светот се преведени на македонски јазик, со што е зачувано достоинството на нивните идеи и пораки. Но, и обратно, поетските вибрации на македонскиот јазик се присутни во светот преку многубројни преведени дела од македонски автори, особено песната ’Т’га за југ‘ од Константин Миладинов“, се нагласува во реакцијата на СВП.

И Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков“, како и Институтот за историја при Филозофскиот факултет најостро протестираат поради неупотреба на името на македонскиот јазик. „Македонскиот јазик е реалност, факт, службен јазик во државата Република Македонија, користен од околу два милиона говорители што живеат во државните рамки на Република Македонија, од Македонците што живеат во соседните држави: Бугарија, Грција, Албанија и Србија, како и од Македонците во дијаспората, не само на европскиот континент, туку секаде во светот“, пишуваат научниците. Осврнувајќи се на историските корени, тие нагласуваат дека од 1945 година, македонскиот јазик се изучува на сите нивоа на образовниот систем во Република Македонија. Според нив, поимите Македонец и македонски јазик се длабоко врежани во свеста на секој што живее на ова парче земја. „Бришењето на овие основни атрибути за нашиот идентитет значи бришење на колективната меморија. Ова што сака да му се протне на македонскиот народ низ извештаите на Европската унија е голем срам за Унијата и заобиколување, непотпирање врз научно потврдените факти“, се додава во реакцијата на Институтот за македонски јазик.

Според Институтот за историја, се работи за уште еден чин на отворено негирање на македонскиот национален идентитет и директен притисок врз Македонија за промена на нејзиното уставно име. Институтот за историја смета дека „приклонувањето на ЕУ кон Република Грција во поглед на наметнатиот спор со името не само што нема да го реши проблемот туку ќе ги влоши македонско-грчките односи“.

ТМРО ја повикува македонската Влада итно да ги прекине преговорите со Европската унија поради годинашниот извештај на Европската комисија за Македонија, каде што, според партијата, намерно и смислено се изостави терминот „македонски“.

„Со тоа се потврди лицемерството на ЕУ. Бесцелно е да се тежнее за влез некаде каде што очигледно сме непожелни, непризнаени и понижени“, вели претседателот на ТМРО, Ванчо Шехтански, кој додава дека Македонците се национално понижени и навредени од ЕУ. (Ж.Х.З.)