Мислења

Кој последен се смее?

Ана Павловска-Данева

Немојте премиере толку смешки д�� правите! Секое Ваше смеење раѓа нова горчина и болка кај народот

„Кој последен се смее, најслатко се смее!“ Зарем е ова се' што имавте да му кажете на својот народ, премиере?

Состојбите во земјава ни најмалку не се за смеење. Се прашувам што ли има смешно во насилството што се спроведува врз јавната администрација. Дали новите закони со кои масовно ќе се отпуштаат сите негови неистомисленици се една од работите за кои премиерот вели дека ќе се смее последен? Или можеби се смее на новата неодамна извојувана победа врз независноста на судството?

Изгледа неопходно малку да подискутираме за „смешките“ што министерот за правда ги предизвикува во судството. Додека тој одржува „битен“ состанок со претседателите на сите судови во земјава, во истата зграда, во истото време жалбениот совет на Врховен суд го потврди разрешувањето на долгогодишна судијка, за која токму министерот иницираше постапка за разрешување.

Судиите почнаа да се натпреваруваат меѓу себе во својата сервилност кон власта (чест на исклучоците, малкумина се, но се' уште ги има). Едни разрешуваат свои колеги без никаков правен основ. Правилникот - укинат од Уставен суд, новиот закон - нема ретроактивно дејство! Но, зарем е тоа важно? Нека ни е жив и здрав министерот, тој е и над законот и над Уставен суд и високо, високо над обичните смртници - судии.

Други, пак, собираат „кого мајка изгубила“ во судскиот двор. Секој што знае да чита веќе станува судија (и член на Судски совет), но затоа, пак, од 2012 година се предвидени критериуми за избор на судии како за космонаути пред полетување во Вселената. Но, тогаш веќе нема ни да има потреба од нови судии, ниту едно испразнето место нема да остане!

Ова ли се „бурлеските“ на премиерот на кои тој последен и најслатко се смеел? Заедно со министерот, се разбира! Или можеби состојбите во администрацијата им се посмешни?

Државната администрација се шокираше по обелоденувањето на новите измени на Законот за државните службеници – оние похрабрите излегоа на улица и јавно го покажаа својот револт и несогласување: другите во исчекување и страв ги следат собраниските седници, тајно се радуваат на одолжувањето на постапката за усвојување на законските новини; трети, пак, сервилно ги бодрат своите партиски шефови и „навиваат“ за нив, а во себе Бога молат да не се усвојат измените зашто знаат: кога-тогаш власта ќе се смени, па со ваков закон ќе си заминат побрзо и посрамно отколку што дошле. На сите овие луѓе, независно од нивната (не)слободоумност или партиска (не)определеност, премиерот на државата и министерот за правда, наместо да им се смеат, должни се да им објаснат како со решенијата содржани во Предлог-законот за изменување и дополнување на Законот за државните службеници ќе им се подобрат перформансите, општествениот статус, интегритетот, стручноста и независноста! Ајде отворено да им соопштиме на оние што се' уште не знаат каква реформа во државната администрација се планира со овој Закон.

Прво, воведување психолошки тестови и тестови за интегритет;

Второ, воведување задолжителна пробна работа во траење од една година за новите и шест месеци за сите постојни државни службеници. Секој државен службеник што сака да напредува во повисоко звање ќе биде избран на задолжителна пробна работа од шест месеци. За тоа време тој ќе работи поодговорни и посложени задачи, но ќе ја зема истата плата што ја земал додека работел во пониско звање;

Трето, после завршената пробна работа ќе се бара задолжително полагање стручен испит. Како тој ќе изгледа, кој и како ќе го спроведува испитот, ќе одлучува министерот за информатичко општество;

Четврто, политичките функционери ќе можат да ги префрлаат државните службеници од еден во друг државен орган без никакво и ничие ограничување, туку врз основа на сопствено наоѓање;

Петто, суспендиран државен службеник, наместо досегашните 60, ќе зема само 50 проценти од својата плата;

Шесто, паричната казна за државните службеници, наместо досегашните 10, ќе изнесува 30 проценти од платата;

Седмо, казната распоредување државен службеник во пониско звање ќе се изрекува трајно, и тој ќе ја издржува се' до своето пензионирање;

Осмо, оценувањето на државните службеници, наместо еднаш, ќе се изведува два пати годишно, со што само за 12 месеци постои можност државниот службеник да биде отпуштен од работа;

Деветто, некои службеници ќе можат вртоглаво да напредуваат нагоре по хиерархиската скала, односно да заземат позиции во државната служба ��ез да го имаат потребното работно искуство и стаж;

Десетто и најважно, на политичките функционери во секој орган на државната управа ќе им биде дадена можност без никакви критериуми да отпуштаат државни службеници со објаснување дека не се задоволни од нивната работа!?

Причините и целите за донесување ваков закон јасни ни се на сите. Последиците од него се уште појасни. Но, нејасно останува што е тука смешно? Дали после усвојувањето на законот, премиерот најслатко ќе ни се изнасмее на сите нас за трагедијата што ќе не' снајде со таквата администрација? Или ќе им се потсмева на деградираните и отпуштените државни службеници? Или на Европската комисија ќе и' се смее кога во следниот извештај ќе констатира уште поголема партизација на администрацијата и застој во евроинтеграцискиот процес?

Немојте премиере толку смешки да правите! Секое Ваше смеење раѓа нова горчина и болка кај народот, затоа пробајте, барем сега, на крај, малку посериозно!

(Авторката е професорка на Правен факултет)