Претходен број

Фрчат забрани и глоби за да се дисциплинираат граѓаните

Секое прекршување на наредбите и одлуките дебело удира по џебот на граѓаните

Јулијана Кимовска

Долга листа на забрани треба да запаметат граѓаните за да не им се случи да добијат висока парична казна ако прекршат некоја наредба или одлука. Во последниве неколку години се донесоа повеќе закони и одлуки со кои се регулираат повеќе сфери од секојдневниот живот. Пред две години владата го донесе Законот за забрана за пушење на јавни места, се забрани зборување на мобилен телефон додека се управува автомобил. Од март почна да се спроведува и Законот за забрана за фрлање догорчиња и отпад на несоодветни места, а една од забраните кои ги вознемири граѓаните е забраната за ненајавено движење во шумите, бидејќи се однесува и на прошетките во најблиските и најубавите излетнички места. Од септември стопанствениците ќе мора да направат дополнителни трошоци поради новините во Закон за употреба на македонскиот јазик. Фирмите чиишто имиња се на странски јазик ќе мора да ги менуваат своите рекламни паноа и да ги пишуваат исклучиво на македонски јазик, инаку следуваат високи казни.

Законите и забраните се донесуваа речиси секој час, но останува прашањето колку од нив се практикуваат и спроведуваат во секојдневниот живот и колку граѓаните ги почитуваат.

Надлежните ги објаснуваат забраните како начин да се подигне свеста на луѓето за подобро живеење, да се заштити природата и животната средина.

Според Законот од 2005 година, во објектите во кои се приготвува, служи и продава храна, 70 отсто од просторот треба да биде определен за непушачите, а физичката оддлаченост меѓу масите на непушачите и на пушачите треба да биде најмалку четири метри. Во оние места каде што се служат само пијалаци, 60 отсто би требало да им припаѓаат на гостите кои не пушат. Оваа забрана строго се контролираше во почетокот, сите кафулиња и ресторани го уредуваа својот простор и маси според законските прописи. Но, како минува времето, така контролите и казните од 2.000 до 4.500 евра не ги заплашуваат сопствениците на угостителски објекти. Доволно е само мала прошетка низ кафулињата за да се види дека оваа забрана повеќе се прекршува отколку што се почитува.

Многу граѓани со големо изненадување и збунетост ја дочекаа одлуката за забрана за ненајавено движење низ шумите. На оние кои прошетките низ шумите им претставу��аат вистинско задоволство се плашеа дека пред да можат да уживаат во убавините на природата ќе мора да поминат низ куп бирократија за да добијат дозвола за шетање низ државните шуми.

Од Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство велат дека оваа одлука, која стартуваше пред две недели, засега се почитува.

Докази за ова почитување се 200 издадени дозволи во текот на минатиот викенд за прошетка во Парк-шумата „Водно“ во Скопје. Дозволите ги издава ЈП „Паркови и зеленило“ и оттаму велат дека одлуката за најавување на прошетките не ја намалила посетеноста на парк-шумата.

„Дозволите се воведени само за евиденција кој ги посетува шумите, со цел поголема заштита и превенција. Според досега издадени дозволи, можеме да заклучиме дека посетеноста на шумите не е намалена во споредба со периодот пред воведувањето на дозволите и граѓаните ја почитуваат оваа одлука“, вели Елизабета Ѓорѓиевска, портпаролка на „Паркови и зеленило“.

Но, друга е сликата за забраната за фрлањето догорчиња и отпад на несоодветни места. Инспекцијата има полни раце работа, ги казнува несовесните граѓани кои фрлаат ѓубре на секое ќоше од градот. Од март годинава досега Комуналната инспекција на Скопје морала да напишале 102 казни, од кои само 46 се платени.

„Не' изненадуваат реакциите на граѓаните кои ги казнуваме. Досега не сме имале ниту еден инцидент, граѓаните мирно ги прифаќаат глобите кои се движат од 30 евра за фрлање догорче од цигара и до 200 евра за потешки прекршоци“, вели Александар Бошковиќ.

Тој додава дека пријатно се изненадени од реакциите на младите, кои морале да ги казнуваат поради фрлање на ѓубре во Градскиот парк.„Сите смирено ги прифатија казните и голем дел од нив се платени“, додава тој.

Новите казни кои најмногу ги засегаат фирмите и правните лица се однесуваат на почитувањето на Законот за употреба на македонскиот јазик. Откако Собранието ги изгласа промените во Законот, сите имиња на фирми, кафулиња, ресторани, излози и рекламни паноа ќе мора да бидат напишани на литературен македонски јазик. Ако оваа одлука не се почитува, прекршителите ќе мора да плаќаат високи парична глоба од 2.000 евра до 3.500 евра.

Повеќето граѓани ја одобруваат оваа одлука и велат дека е добро да се користат натписите на македонски јазик. Но, сигурно ќе има тешкотии за фирмите кои веќе имаат имиња на англиски јазик, а сега ќе мора да ги преведуваат на македонски. Нивните имиња би можеле да звучат доста интересно, но и смешно.

Една од забраните кои не им се особено омилени на возачите, за што и често добиваат казни и предупредувања од полицијата, е забраната за зборување на мобилен телефон додека возат. Само од почетокот на годинава до минатата недела 514 граѓани добиле казни за зборување на мобилен во автомобил, а казната за овој прекршок е 45 евра или пак 25 казнени поени.

„Зборувањето на мобилен телефон додека се вози го одзема целото внимание, поради што може да дојде до катастрофални несреќи. И покрај тоа, возачите не ја почитуваат оваа забрана и продолжуваат да зборуваат на мобилните додека возат“, велат од МВР.

Граѓаните различно реагираат на сите казни и забрани, според некои ваквите одлуки на институциите се потребни за да се воведе ред, но на некои едноставно не им се допаѓаат забраните.

„Треба да се воведе ред. Едноставно, луѓето нема да се научат дека не треба да фрлаат ѓубре или да палат цигари каде што ќе им текне. На сите ни пречи отпадот, а постојано го има по улиците. Можеби сега откако ќе им се удри по џебот, ќе најдат соодветно место за своите отпадоци“, вели една скопјанка.

За некои сите овие казни се претерување и се сосема непотребни. Велат дека најмногу од се' ги вознемирува одлуката дека мора да извадат дозволи за да прошетаат низ шумите. „Малку е нелогично. Јас секој викенд сум на Водно и сега, за да прошетам низ планината, ќе мора да ги молам институциите да ми дадат дозвола за тоа“, вели 25-годишен скопјанец.