Мислења

Ich bin ein Mazedonier

Ивор Мицковски

Македонија отсекогаш имала проблеми, но вака поделена никогаш толку ниско не котирала во Европа

Посетата на Груевски во Германија ме натера да направам една непристојна аналогија со историската порака на Џон Ф. Кенеди од 1963 година во Берлин – „Јас сум Берлинец!“ Берлин во 1963 година е веќе поделен град, како што Германија е поделена држава. Но, пораката на Кенеди е обединувачка и охрабрувачка и иако американскиот претседател јасно избира страна, тој ја избира вистинската страна, нешто што 26 години подоцна ќе се покаже како исправно и точно.

Затоа, повеќе од аналогија, зборовите на Кенеди ми служат како контрапункт, како антипод на се она што денес го претставува и порачува нашиот премиер. Неговата порака за тоа што е Македонија и што е Македонецот е сосема спротивно на она во што јас и голем број други Македонци веруваат. Пораката која Груевски во континуитет ја испраќа, нешто што го повтори и во својата колумна за „Франкфуртер алгемајне цајтунг“, е една здодевна и стопати искажана жалопојка која ние Македонците можеме да ја повторуваме и во наредните 50 години без каков било резултат.

Нашиот премиер продолжува сопствената земја и народ да ги прикажува единствено како жртви, да ја користи виктимизацијата и неправдата во светот како аргумент за напредок. Тоа е само продолжување на неговиот популизам кој одамна веќе не функционира надвор од македонските граници. Груевски повеќе пати ни даде погрдни епитети, дека сме заложници, дека сме копилиња кои никој не ги сака. Во суштина, ние сме заложници единствено на неговиот искривен национализам и автократија. На тој начин тој само ја признава поделеноста која самиот ја создаде во земјата.

Јас не сум мегаломан како Груевски и не сакам туѓите зборови само да ги преџвакувам. Тој во својата колумна ги споменува Брехт и Кафка, се повикува на Бизмарк и на Аденауер без каков било однос кон контекстот, без најмала обѕирност кон реалноста и вистината.

Затоа, јас го цитирам Кенеди од сосема други мотиви. Како Берлин и Германија во 1963 година, така и Макед��нија во 2012 и во последните шест години е поделена земја. Тука немаме ѕидови од цемент и бодливи жици, но менталните бариери не се ништо помалку значајни од оние во поделена Германија. Како што за цело време на студената војна „островот“ Берлин е градот маченик, но и градот авангардата кој мора да се ослободи од советската блокада, така денес Македонија е блокирана од популизмот и национализмот на Груевски, од партизацијата и корупцијата на секое поле, од загрозеноста на слободите и правдата, од поделбите на секоја можна основа, идентитетска, етничка, религиска. Македонија денес е еден нов, огромен, поделен Берлин на 21 век. Груевски е ѕидот на поделбата кој треба што побрзо да се урне.

Затоа, чекам да се врати моментот кога овој народ и оваа земја повторно обединето ќе можат да извикаат „Ich bin ein Mazedonier!“.

Сакам тоа да може да се каже без притоа во свеста и во потсвеста на овој народ да работат сите вештачки поделби кои власта на Груевски ни ги натовари во последните 6 години. Не сакам ниту еден граѓанин на оваа земја повеќе да има конфузија дали е антички Македонец или е Словен, никој повеќе да не си поигрува со неговиот идентитет. Дали е некаква супериорна раса или е граѓанин космополит кој живее во едно функционално мултиетничко и мултирелигиозно општество. Дали е партиски обоен, дали е само шетач од една опција во друга, сакам народ кој единствен во својата свест и својот идентитет. Не сакам ниту повеќе да гледам како соседите не' исмејуваат и презираат заради лудилото на една мала група криминалци. Станавме предмет за потсмев од Бугарија до Хрватска, од Кина до Америка.

Притоа треба да ни биде јасно, тоа немаше никогаш да го имаме со оној кој што тие поделби секојдневно ги проширува и ги надградува. Со тој којшто сопствениот народ е подготвен да го минимизира, да го смести во „каков-таков народ“ или да го жртвува кога за евтини политички поени одлучува да го наруши неговиот соживот и мир. Груевски мене одамна не ме претставува, а не ги претставува ниту Македонците како целост. Тој претставува само една искривена идеологија која служи да ги покрие криминалните однесувања на една тесна група луѓе.

Не разбираме или не сакаме да разбереме, дека Македонија отсекогаш имала проблеми, но дека никогаш не била вака поделена, никогаш вака ниско не котирала во регионот и пошироко. Македонија беше мала, но симпатична земја, земја која имаше своја посебност, своја морална супериорност. Денес, сме мала и арогантна земја, која си дозволува постојано да бара виновници надвор од себе. Точно е дека спорот со Грција не' кочи и преставува пречка за напредок. Точно е и дека Грција се спротивставува на нашето суверено право да се именуваме како што сакаме. Но, да не се лажеме, Грција и нејзините злоупотреби денес не се најголемиот проблем за Македонија.

Зарем Грција е виновна што Македонија денес е шампион во мизерија, во сиромаштија и невработеност? Или ќе дозволуваме како народ и понатаму реалноста да ни ја замачкуваат со статуи и мермери, со триумфални порти под кои маршира армија на сиромашни. Или пак да ни продаваат лажен патриотизам кој само не' уназадува. Кој е виновен што Македонија денес не ги исполнува Копенхашките критериуми, што секоја релевантна институција ни укажува за притисоците во судството, за партизацијата во администрацијата, за корупцијата и криминалот кои сите го гледаат како брутално се спроведува и се толерира? Никој освен нашата власт не е виновен, како што власта е виновна и за антиквизацијата, за поделбите, за лошиот глас којшто не бие во меѓународната јавност. Никој друг освен власта не е повеќе виновен што не сме демократија, што слободата и правдата се погазени, што сме изолирани од светот и се повеќе стануваме непријатели самите на себеси.

Не се сомневам дека на посетата кај Меркел, Груевски ќе се обиде да ја испреврти реалноста, пак да нагласи како сме жртви на заговори и на непринципиелности. Ќе бара од Меркел да ургира кај Пападимос или, пак, ќе се обиде да испука некаков друг ПР балон што ќе трае три дена и толку. Поентата е сосема друга, дека токму тој што ни ги подига ѕидовите дома и низ светот, бара од светот да замижи пред реалноста.

Груевски е индиферентен пред оние кои ги има поделено по секоја можна основа, не му е воопшто гајле за сите оние кои ги има ставено на страна, а тоа се најчесто оние најсиромашните или оние кои слепо веруваат во него.

Кога јас велам – јас сум Македонец, мислам на сите, сакам сите да се чувствуваме како здрав колективитет, како здрава целина, а во исто време да ги почитуваме посебните права, слободи и потреби, културните, јазичните, религиозните, идентитетски посебности на секој етникум во Македонија. Затоа што тоа е вистинскиот Македонец, обединет во бројните различности, свој пред сличните и различните, горд како граѓанин на една земја која би напредувала и би станала дел од уште поголемо братство на народи.

(Авторот е аналитичар од СДСМ)