Живот

Архитектонски дизајн за живот

Дали архитектурата може да ја подобри стапката на преживување од рак? Според новата кампања, убавите згради, дефинитивно, прават разлика

Убавата и хумана архитектура може да го подобри животот и стапката на преживување кај болните од рак. Таа револуционерна идеја е фокус на кампањата што започна во Лондон, за проектирање и изградба на 23 центри „Мегис “ за поддршка на пациенти во специјалните болници за рак во Велика Британија. До 2015 година, 40 отсто од луѓето кај кои е дијагностицирана болеста, секој трети од популацијата, ќе имаат пристап до малите, архитектонски префинети светилишта за нега, проектирани од некои од најпознатите архитекти во светот, без никаков хонорар.

Центрите „Мегис“ се именувани по починатата Меги Кезвик Џенкс, сопруга на еминентниот архитектонски историчар Чарлс Џенкс. Тие го развија концептот за неклинички центри наменети за нега на болните од рак, дизајнирани со инспиративна, но лесна мешавина од нежност и архитектонска ведрина. Првиот центар - дизајниран од Ричард Марфи во Единбург - беше отворен во 1996 година, кусо време откако Меги Џенкс почина од рак. Боб Леонард, онкологот што ја лекуваше, вели: „Во Националната служба за здравство, нашите згради ги нарекуваме функционални. Но, всушност, не се. Загубивме многу. Она што го правиме во нашите домови и градини е многу важно. Зошто центрите за нега да не бидат како оние за пациентите од рак?“

Од 1996 година се проектирани и изградени уште пет центри „Мегис “ од архитектите како што се Заха Хадид и Френк Гери, а последниот центар во Лондонската болница „Черинг Крос“, проектиран од бирото на лорд Роџерс, минатата година ја доби Стирлинговата награда на РИБА. Зградите чинат 350.000 фунти годишно за да работат, а се финансирани преку добротворната организација „Мегис“.

Меѓутоа, таа визионерска кампања дури сега навистина зема замав, а следните седум центри треба да бидат завршени до почетокот на 2012 година. Водечката сила на оваа мошне невообичаена визија за здравствена заштита, има нешто од зборовите на грчкиот филозоф Платон: „Ова е големата грешка на нашето време во лекувањето на човековото тело - тоа што лекарите го делат духот од телото“.

Авторите на новата книга „Архитектурата на надежта“, Едвин Хиткот и Чарлс Џенкс, велат: „Три илјади години имаше прекрасни болнички згради во центрите на градовите, но во последните 70 години тоа е речиси целосно загубено - има прекин“. Секако, тоа е точно: осветлената, инспиративна архитектура на болниците, каква што дизајнирал одличниот Алвар Алто во 1930-тите години, и неодамна завршената детска болница „Евелина“ во Лондон, дизајнирана од „Хопкинс архитектс“, се необично исклучителни.

„Центрите ’Мегис’ ја заживеаја идејата за изградба на болници како придонес во лекувањето - зградата е како плацебо, или некој вид лек“, смета Хиткот. Труди Меклеј, корисник на центарот во Данди, проектиран од Френк Гери, вели: „Влегувајќи низ вратата, едноставно почувствував дека зградата ме обвитка со љубов. Таа е светла, лесна и првото нешто што ќе го направите е да се насмеете. Целата зграда ве насмевнува. Ја споделуваме радоста на оваа зграда“.

Изгледите за проектирање згради што нудат внимателно усогласен комфор и суптилно мониторирано заедништво и приватност е неодолив. Во секоја друга ситуација речиси е незамисливо дека светски архитекти, како што се Рем Колхаас и починатиот Кишо Курокава, би ги донирале своите високи хонорари од проектирање за изградба на згради кои чинат само по еден милион фунти. Колхаас, вообичаено опседнат од нескротливата врска на архитектурата со насилничкото сурфање низ информации и корпоратизам, во врска со претстојниот центар „Мегис“ во Гартнејвел, Глазгов, вели: „Ја прифативме идејата со нетрпение. Мислам дека не треба да биде зграда што ги предизвикува луѓето да живеат подобро. Наместо тоа, треба да има директен ефект врз луѓето што ја користат“.

Чарлс Џенкс вели дека концептот за центрите „Мегис“ би можел да се прошири и за други болести, особено срцевите болести и Алцхајмеровата болест. „Ако живееме до 120 години, една третина од нашите животи ќе поминуваме в болница. Болниците ќе треба да станат како градови - но, да бидат убави места“. („Индепендент“)

ИДЕЈА

Еминентниот архитектонски историчар Чарлс Џенкс и неговата сопруга Меги Кезвик Џенкс го развија концептот за неклинички центри наменети за нега на болните од рак, дизајнирани со инспиративна, но лесна мешавина од нежност и архитектонска ведрина