Газдите нејќат да чујат за минималец од 160 евра
Иако Владата и Синдикатот начелно ја договорија оваа сума, работодавците се противат
Маја Томиќ
Уште неседнати на заедничка маса за да преговараат за минималната плата, социјалните партнери се разидоа во ставовите. Владата и Сојузот на синдикати на Македонија една недела пред изборите усно се договорија дека во државава наскоро ќе се утврди минимална плата од 160 евра. Толку пари би биле доволни за да му обезбедат пристојна живејачка на едно семејство. Но, работодавците, како што е со години, нејќат да чујат. Всушност, сите досегашни иницијативи на Синдикатот за утврдување на минималецот не можеше да се спроведе затоа што работодавците секогаш остро се спротивставуваа на таквата идеја. И сега излегоа во јавноста со став дека нема шанси минималецот да биде повисок од 7.000 денари, или колку што изнесуваат три просечни суми на социјална помош за двочлено семејство. Така соопштија од Организацијата на работодавци при Стопанската комора. Притоа најавија дека ќе бараат од социјалните партнери детални анализи за да се дефинира дали минималната плата треба да биде загарантирана, без разлика на ангажираноста на работниците во различни дејности.
На слично мислење се и од Здружението на работодавци. Според претседателот Димитар Стојановски, истовремено и директор на битолска „Трикотажа Пелистер“, со колективен договор на ниво на дејност минималецот во текстилот изнесува 5.500 денари и тоа се применува во практика. Тој вели дека работодавците немаат против воведување најниска плата во државата, но таа не смее да биде унифицирана за сите дејности.
„Наше мислење е дека минималецот не треба и не може да биде еднаков за сите. Не е исто кога тој се исплаќа во текстилот и во банкарството, на пример. На профитабилните дејности не им е проблем да ја исплаќаат минималната плата, за разлика од нискодоходовните. Ако се сака воведување минималец на ниво на држава, власта ќе треба на некој начин и со одредени мерки да им помогне на фирмите со пониски профити за да можат да го издржат тој финансиски товар. Треба да им се создаде амбиент за подобро работење на нискоинтензивните гранки “, вели Стојановски. Тој потенцира дека ова прашање мора да се стави на дневен ред на Економско-социјалниот совет и таму да се донесе заедничка одлука. Можно ли е Владата и Синдикатот наспроти ставот на работодавците, да одлучат самите за минимална плата?
„Секако. Владата и Синдикатот можат да донесат одлука без наша согласност, а тоа би морало да биде со законско решение. Ако се случи такво нешто, тоа е спротивно на конвенциите на Меѓународната организација на трудот и на Европската унија. На тој начин би се узурпирала спогодбата меѓу социјалните партнери со која сите се обврзани за економски прашања да расправаат и да одлучуваат на седница на Економско-социјален совет. Одлуката за минималецот мора да се донесе низ социјален дијалог“, нагласува Стојановски.
Синдикатот, пак, цени дека минималецот од 160 евра е утврден врз основа на повеќе параметри и дека неговата висина е слична како во соседните држави. ССМ смета дека некои трудоинтензивни гранки што нема да можат веднаш да ги приспособат ќе имаат шанса со определена динамика во рок неколку години да ја воведат минималната плата.
Додека социјалните партнери со години се натегаат околу ова прашање, во одредени дејности минималецот е решен на ниво на колективни договори. За жал, засега само во неколку дејности го има тоа. Тоа се текстилната, здравството, градежништвото, образованието и банкарството. Во градежништвото е утврден минималец од 5.200 денари, а Синдикатот за градежништво преговара за негово зголемување за 25 проценти.
Инаку, највисока минимална плата во ЕУ има Луксембург, 1.642 евра, а најниска во Бугарија, 123 евра. Во Србија таа е 157 евра, додека во Албанија - 210 евра. Од новите членки на ЕУ, најголема минимална плата од 589 евра има Словенија, а во Хрватска таа е законски одредена на 385 евра. |
