ХПВ-вакцината здравствен приоритет или нечиј профит?
За други вакцини се чека и по пет години државата да се одлучи да ги покрива трошоците
Јасмина Јовановска
Новата ХПВ-вакцина – здравствен приоритет или нечиј профит? Ваквата дилема се наметнува посебно откако гинеколозите и одредени стручњаци излегоа со контроверзности околу нејзината примена и заштита. Во медицинските кругови се дискутира дека дилемата уште повеќе се разгорува поради леснотијата со која се прифати оваа вакцина да влезе во календарот за бесплатна имунизација ако се знае дека за други вакцини се чекало со години за државата да се реши да ја стави во бесплатните државни програми. Пречката, се разбира, беше немањето пари, велат доброинформирани медицински извори, за што доволно зборува и тоа што до пред неколку години нашата држава ги добиваше вакцините како донација.
„Многу е чудно тоа што за вакцината за жолтица Б, која во светот е докажана како ефикасна, се чекаше најмалку пет години за да се убеди државата дека таа треба да стане бесплатна, зашто немаше доволно пари за проширување на програмата за имунизација. За ХПВ-вакцината не беа потребни ни две години за Владата да се одлучи да ја финансира, иако е откриена само пред три години и е мал периодот за да се согледа нејзината ефикасност“, се укажува во медицински кругови.
А пресметките изведени од официјалните статистички податоци говорат дека в година, кога вакцината ќе стане задолжителна и бесплатна, треба да се вакцинираат околу 90.000 девојчиња на возраст од 9 до 15 години. За нивното вакцинирање, според парите што се потрошени за сегашните количини вакцини, излегува дека државата треба да издвои околу 19 милиони евра. Заедно со годинашните ќе се потрошат околу 20 милиони евра само за ХПВ-вакцината. Ова оттаму што за до крајот на годината Владата одобри дополнителни количини вакцини уште за 1.500 лица, со тоа што ја помести возрасната граница од 15 на 26 години. Тоа не е ни еден отсто од потребите ако се знае дека од 9 до 26 години има над 270.000 жени.
Токму начинот на кој се фаворизира вакцината ги подели и мислењата на гинеколозите. Едни сметаат дека секоја вакцина, па и ХПВ-вакцината, е добредојдена, посебно ако е бесплатна. „Ниедна вакцина не може да ве заштити 100 отсто од болеста против која е наменета. Колку вакцината штити е индивидуална реакција во зависност од структурата и анатомијата на телото. Ниедна вакцина не е доживотна, но секако е корисна ако се знае дека кол��у-толку ќе ги заштити девојчињата од најопасните вируси - предизвикувачи на ракот на грлото на матката“, смета д-р Емилија Трајковска, претседателка на Здружението на матичните гинеколози.
Гинеколозите, пак, кои не се вклучени во проектот на Министерството за здравство и не сакаат да зборуваат јавно се скептични за вакцината, посебно со каква кампања се форсира вакцината. Според нив, вакцината нема да има ефект ако девојчињата имаат сексуални односи или ако веќе имаат докажано присуство на ХП-вирусот. Оттука, велат овие гинеколози, излегува дека џабе се фрлаат пари за вакцината кога може да се искористат за многу поприоритетни работи во здравството.
Со слично мислење во јавноста излезе и академик Георги Ефремов, кој рече дека државата има далеку поприоритетни прашања за решавање во здравството отколку да воведува бесплатна ХПВ-вакцина. Дотолку повеќе што оваа вакцина се' уште не е докрај испитана и нејзиното дејство е само пет години. И во светски рамки овие дилеми се' уште не се расчистени.
„Сите вакцини не се доживотни, па и ХПВ-вакцината - додава д-р Трајковска – но, сепак е добредојдена, зашто барем штити одреден период, иако се' уште докрај не е испитано дали заштитата нема да трае и подолго.
Д-р Горан Димитров од Клиниката за гинекологија, пак, вели дека и да имаат сексуални односи или дури и со докажано присуство на ХП-вирусот, со вакцината кај девојчињата се намалуваат шансите да се закачат опасните видови вирус отколку воопшто да не се вакцинирани.
Министерот за здравство, Бујар Османи, вели дека засега нема да ја преиспитува одлуката за бесплатната ХПВ-вакцина, зашто до Министерството нема никаква официјални реакции, туку само она што го прочитал или слушнал во медиумите. Секоја вакцина за него е чекор повеќе кон превентивата и затоа ќе ги поддржува ваквите проекти. |
