Претходен број

Зошто мораше да замине Славевски

Наводно, вицепремиерот Зоран Ставрески ја заговарал смената на министерот

Соња Маџовска
Александрија Стевковска

Лични несогласувања или незадоволство од работењето на министерот за финансии Трајко Славески – тука треба да се бараат причините за неговото разрешување од премиерот Никола Груевски? Неофицијално, минатата седмица меѓу Славески и Груевски имало остра караница, со лични навреди, на која премиерот му се заканил на министерот дека нема да ја чека неговата оставка, туку оти самиот ќе го разреши.

Очигледно, Груевски не успеал да го убеди Славески сам да си поднесе оставка, поради што премиерот ги реализирал заканите, иако Славески цело време му беше лојален на Груевски во сите турбулентни времиња.

„Знаев дека има предлог за разрешување, но не знаев во која форма, додека не го добив писмено. Разговаравме со премиерот неколку пати и право е на секој премиер да оцени. Тој посочи дека има намера да прави реконструкција. Денеска ќе одговорам по наводите во предлогот за разрешување“, изјави вчера Славески.

Иако тој ќе се бори до последен здив и ќе бара поддршка од пратениците да не го разрешат, сепак, свесен за денешниот исход, веќе има обезбедено враќање на старото работно место, како професор на Економскиот факултет. Наспроти неговата очигледна вознемиреност од одлуката на Груевски, веќе наголемо се шпекулира дека му е најдена друга фотелја. Една од опциите е тој да го замени гувернерот Петар Гошев, а втора е да замине за амбасадор.

Инаку, официјално, во предлогот на премиерот до Собранието за неговата смена се наведени неколку многу општи и на прв поглед безначајни причини. „Како причина за разрешување на Трајко Славески, министер за финансии, пред истекот на мандатот, ја наведувам потребата за зајакнување на организацијата и ефикасноста во работењето на Министерството, како и зајакнување на координацијата на институциите за кои тоа е надлежно, и пошироко со другите институции со кои соработува, во насока на поуспешна реализација на фискалната политика и поефикасно спроведување на програмата на Владата“, напишал Груевски.

Разрешувањето е ковертирано завчера, но Славески лесно не се дава. Денеска ќе го каже своето. „Ќе има извинувања“, изјави вчера тој на брифингот. Славески имаше храброст да се појави на настан кој претходно беше закажан. Кога пред една седмица Ивица Боцевски повлече нога и се шпекулираше дека тој е следниот, Славески изјави дека не се чувствува исцрпен и дека може уште многу да придонесе во Владата.

Дали денеска ќе „летаат партали“ и ќе излезе на површина целата валкана облека и тоа што Славески една година наназад, откако неговото име се врти во секоја комбинација за реконструкција на Владата, го потиснувал?

Вчера тој изгледаше како да му е прелеана чашата со трпение и оти е подготвен да се изјасни за несогласувањата во Владата. Останува да видиме како ќе возврати.

Лошите економски резултати ја зедоа првата жртва. Излегува дека Славески е најодговорен за последиците од кризата, со која очигледно министрите не можат да се справат, иако тој само ги спроведуваше политиката и желбите на премиерот Груевски, како и на целиот кабинет.

Одамна се шпекулира дека досега лична нетрпеливост немало меѓу него и Груевски, туку тензијата ја наметнувал вицепремиерот Зоран Ставрески, кој фактички ќе го наследи. Според наши извори, Ставрески бил, всушност, главниот кој притискал за смена на првиот финансиер, под изговор дека не ја извршува добро функцијата. На Славески му се забележува за неефикасно спроведување на владините проекти и реформи, како што се, бруто-плата, патриотски фискални сметки, како и лошо справување со кризата. Неофицијално, Слевески не понудил ниту една антикризна мерка, туку чекал другите министри да го сторат тоа. Не успеал да ги задоволи ниту апетитите на Владата со екстремните буџетски трошења за непродуктивни цели, поради што буџетот остана празен, па мораше да се оди на скапи задолжувања на домашниот и на странскиот пазар. Се шпекулира дека тој не се согласувал со расфрлањето со пари и бил против склучувањето аранжман со ММФ. Во тој контекст, тој веќе и' предложил на Владата да пристапи кон подготовка на нов ребаланс на буџетот, но демантираше дека постоело несогласување со премиерот за клучни прашања.

„Имавме консензус за ММФ. Доколку јас сум пречка за склучувањето аранжман и ако тоа ми беше кажано, ние сакаме аранжман, но не можеме поради тебе, ќе поднесев оставка“, изјави Славески. Иако не е застапник на непродуктивни трошења, тој, сепак, го оправдува инвестирањето во спомениците, оценувајќи го како есенцијално трошење. „Инвестициите во културата се оправдани. Мислам дека она што се започнало треба да се одвива според програмата“, вели Славески.

Нему му се забележува и за неконзистентна политика, давајќи изјави и коментирајќи ги економските случувања на дневна основа, без при тоа да се усогласи со владиниот врв. За тоа има многу примери. Последното несогласување се случи кога излегоа податоците за падот на БДП во првиот квартал, при што еден ден Ставрески изјавуваше дека најлошото поминало и дека добро сме го пребродиле кризниот период, додека следниот ден Славески рече дека најлошото допрва доаѓа.

Многу често на површина излегуваше и неговиот избувлив темперамент.

Славески успеа да се конфронтира со повеќе фактори, домашни и меѓународни, и со тие од спротивната политичка опција, но и со оние од неговата страна. ММФ, светските рејтинг-агенции, министерот за земјоделство Ацо Спасеноски, министерот за економија Фатмир Бесими, пратеници... се само дел од листата ликови и институции со кои првиот финансиер влезе во отворена и јавна вербална војна, без тактика и воздржаност.