ЕУ пред нервен распад

Зад претставата за единство на Унијата расте меѓусебната недоверба

Ангела Меркел ја затвора Германија, Никола Саркози го собира Медитеранот, а ЕУ повеќе не знае каде оди. Зад кризата на еврото, меѓусебната доверба и волјата да се работи заедно опаѓа пред нашите очи. Има површно покажување на единство. За да го покаже тоа владите на земјите од ЕУ составија пакет за спас на Грција, фонд за спас на еврото во вредност од 750 милијарди евра. Но, зад сцената, центрифугалните сили ја растргнуваат Унијата. Наместо сите заедно да се соединат во овој критичен момент во историјата, земјите членки се задлабочени во свирепата борба за моќ во која ги заобиколуваат институциите на ЕУ, заземајќи поинакви позиции во однос на останатите и одбивајќи ги своите партнери. Нов амбис се отвори меѓу двата главни играчи, Германија и Франција.

Првиот очигледен знак за овој прекин на односите беше унилатералниот потег од страна на германската влада за отфрлање на идејата за забранување на таканаречената „гола кратка продажба“. На 20 мај во Берлин се одржа меѓународна конференција за регулација на финансиските пазари, без каква било инволвираност на ЕУ. „Германија и' го врти грбот на ЕУ“, посочува висок владин претставник во Европскиот совет. „Овие мерки ќе бидат многу поефикасни ако беа усогласени на европско ниво“, предупредува комесарот на ЕУ за внатрешен пазар Мишел Барние. Меѓутоа, институциите на ЕУ станаа жртви на судирот на интереси меѓу Берлин и Париз.

Она што всушност се одвиваше зад сцената на итно свикан��от специјален самит на 7 мај не се обзнани се' додека тој не се случи. Средбата се одржа со двочасовно задоцнување што се должеше на прелиминарната тет-а-тет средба меѓу германската канцеларка Ангела Меркел и францускиот претседател Никола Саркози. Додека другите собрани шефови на држави чекаа, Меркел и Саркози ги измазнуваа нивните разлики зад затворени врати. Нивната директна средба набрзо дегенерираше во нападна пресметка. Според членови на делегацијата тие се расправале не само за пакетот за спасување на еврото, туку и за монетарната политика на Европската централна банка, економската координација и Пактот за стабилност. И двајцата изгледаа незадоволни додека излегуваа од состанокот. Тие ја продолжија расправијата и во придружба на останатите 25 шефови на држави.

Саркози со тупаница удирал по масата, дури и се заканувал дека ќе ја напушти Унијата, подоцна се присетува шпанскиот претседател Хозе Луис Запарето.

Со поддршка од Италија, Шпанија и од Португалија, францускиот претседател креираше фронт против Меркел, која отворено беше укорена од страна на сите за двоумење околу кризата во Грција. „Со тоа што го направи, таа не' чинеше милијарди“, посочи еден владин претставник. Испречувајќи се пред германските интереси, Саркози успеа да го урне досега несовладливиот ѕид на независност на Централната банка.

Јазот „се протега по должината на идеолошките линии и различните национални интереси“, велат набљудувачите. Од една страна, тука е Париз заедно со медитеранските партнери кои се стремат, и покрај кризата, кон долго време негуваните цели за обезбедување на поголемо политичко влијание на ЕЦБ и олабавување на нејзините каматни стапки и политики за монетарна стабилност. Тие бараат построга европска економска координација со посебен осврт на отстранување на германската конкурентност. Од друга страна, тука е Германија која одбива секаква координација без разлика колку и да е логична. Наместо тоа, таа повеќе е за построги санкции. Предупредувањето на Ангела Меркел е симптоматично: „Еврото е во опасност“, изјави таа, апелирајќи за „култура“ на поголема фискална дисциплина од страна на сите членки на ЕУ.

„ЕУ минува низ внатрешна и надворешна криза на доверба“, резимира Пол Луиф. Наместо да се обиде да се справи со внатрешните структурални проблеми и разлики, според Луиф „тие бараат други виновници што ќе ги обвинат, како фондовите за заштита од ризици и шпекуланти“. (Ди пресе)