Бруто или нето-платите се исти
Даноците се намалуваат за 3,6 отсто, но симболични се заштедите на средства за работодавците
Маја Томиќ
Поголемиот дел од вработените во државата не треба да стравуваат за висината на своите идни плати. Тие ќе бидат исти како досегашните. Со новиот концепт за пресметка и исплата на цела плата, или бруто-плата, кој ќе се спроведе од 1 јануари 2009 година, вкупните давачки за плата се намалуваат, од досегашните 32 на 28,4 отсто. Платата што ќе се добива ќе биде исплатена заедно со износите за храна и превоз кои досега не се пресметуваа со платата со мали корекции. Така, на пример, ако вработен примал бруто-плата од 34.225 денари, односно чиста плата од 22.700 денари, заедно со хранарината и превозот, јануарската плата ќе му изнесува 22.754 денари или таа ќе биде зголемена за 54 денари.
Додека за лицата со просечни и натпросечни плати нема да има промени во примањата, извесни проблеми може да се јават за вработените во текстилната, кожарската или другите дејности, каде што платите се под републичкиот просек на бруто-плата. За овие вработени, кои имаат по 4,5 или 6 илјади денари плата, работодавецот ќе мора да уплаќа придонеси како да примаат просечна бруто-плата. Бидејќи нема да може да се плаќаат придонесите за износи на плати пониски од 50 отсто од просечната бруто-плата што ќе се утврди во јануари. Зголемените трошоци за работодавецот можат да значат намалување на бројот на работниците.
За разлика од оваа категорија вработени, за оние лица што имаат плати поголеми од четири просечни бруто-плати, работодавците ќе плаќаат придонеси за тој износ, а на износот поголем од четирите бруто-плати ќе се плаќа само 10 отсто персонален данок.
Колкави ќе бидат заштедите за работодавецот со исплатата на бруто-платата? На пример, ако досегашната нето-плата на работник била 20.350 денари, сите давачки на работодавецот за придонеси и персонален данок изнесувале 12.526 денари. Отсега тој ќе треба да плаќа 12.351 денар или ќе му останат плус 175 денари. Ако станува збор за нето-плата од 18.700 денари, досега се уплатувале по 11.466 денари, а отсега ќе се плаќаат 11.440 денари или за фирмата остануваат 26 денари. Ако компанијата има 100 вработени, со таков просек на плати, значи на годишно ниво ќе се заштедат околу 31.000 денари. Што се однесува за ниските плати, работодавецот ќе треба да уплатува извесни средства. На пример, за нето-плата од 9.200 денари, без храна и превоз, досегашните давачки биле 5.747 денари, а во иднина ќе се плаќаат 6.191 денар или ќе треба да се доплатуваат по 444 денари за да се постигне минимумот за придонеси од една просечна бруто-плата.
Како ќе се одрази системот на бруто-плати врз вработените во фирми кои не исплатуваат редовно плата или каде што се пријавуваат помали износи, а остатокот се исплатува на рака заради помали давачки или онаму каде што воопшто не се исплатуваат хранарина и превоз, останува да се види. Според Владата, она што е корисно за работодавците е што ним ќе им остане простор за заштеда на средства, кои ќе ги искористат во други намени, како на пример за инвестиции или нови вработувања. Владата најави дека една од главните придобивки од бруто-платите ќе биде намалување на невработеноста. |
