Екстремните десничари влегоа во парламентот

Досегашниот премиер Фредерик Рејнфелд ќе мора да прави малцинска влада

СТОКХОЛМ - Конзервативниот премиер на Шведска, Фредерик Рејнфелд, освои втор мандат, покажуваат прелиминарните резултати. Меѓутоа, неговата четирипартитна централнодесничарска алијанса не успеа да обезбеди мнозинство, додека екстремно десничарските Шведски демократи првпат обезбедија влез во парламентот.

Четирипартитната коалиција составена од Умерената партија на Рејнфелд, Либералната партија, Демохристијанската и Партијата на центарот, освоија 172 места, три помалку од мнозинството на неделните избори. Левичарската опозиција освои 157 места. Прогласувајќи победа вчера изутрина, Рејнфелд изјави: „Ние вечерва добивме широка поддршка“.

Меѓутоа, иако неговата Умерена партија го обезбеди најсилниот мандат досега, со 30 проценти од гласовите, резултатот беше поткопан од неуспехот на неговата коалиција да обезбеди целосна победа, што резултираше со немање мнозинство во парламентот. Наместо тоа, „крадци“ на победата се Шведските демократи, екстремно десничарска, антиимиграциона партија со врски со неонацистички групи, особено во 1980-тите и 1990-тите години. Партијата го обезбеди прагот од четири проценти за да влезе во парламентот, освојувајќи 20 (или 5,7%) од 349 места. „Јас сум запрепастен и тешко ми е да ги консолидирам мислите. Денес заедно ја пишуваме политичката историја. Тоа е неверојатно“, вели лидерот на Шведските демократи, Џими Акесон.

Напредокот на екстремната десница, најверојатно, ќе значи дека Рејнфелд ќе треба да формира малцинска влада. Тој веќе вети дека нема „да соработува“ или да направи неговата влада „да биде зависна“ од Шведските демократи, според шведскиот дневен весник „Дагенс нихетер“. Во меѓувреме, Зелените навестија дека нема да ја завршат нивната работа. „Дали ќе бидам министер за животна средина и ќе раководам со изградбата на десет нови нуклеарки? Не, благодарам“, вели Марија Ветерстранд, лидер на Зелените.

Резултатите се жесток удар за социјалдемократите кои се на чело на земјата 65 од последниве 78 години, и ова се нивните најлоши резултати во изминативе 100 години. Четириесет и петгодишниот Рејнфелд првпат дојде на власт во 2006 година со ветување за намалување на даноците и реформи во социјалната држава. На неговото освојување на втор мандат се гледа како на пресвртен момент во шведската политика, од страна на некои аналитичари, бидејќи го цементира падот на централната левица.

Неубедливите резултати ги направија пазарите нервозни, каде ШТО вчера изутрина вредноста на шведската круна забележа пад во однос на еврото. „Формирање малцинска влада е ризик, и тоа едноставно е цената што ние ќе ја платиме“, изјави Аника Винст, главен економист во најголемата нордиска банка Нордеа за новинската агенција Ројтерс.

Влезот на Шведските демократи во парламентот го рефлектира општиот подем на крајната десница низ ЕУ во последниве неколку години. Екстремно десничарските партии се во власта во Италија и имаат обезбедено места во парламентите во Данска, Унгарија, Австрија и Бугарија. Антиимигрантската Партија на слободата го освои третото место на јулските избори во Холандија и со нејзина поддршка би можела да се формира малцинска влада. (ЕУ обсервер)