Претходен број

ИНТЕРВЈУ

На Груевски му одговара изолација на Македонија

Сеењето магла веќе не поминува, вели Зоран Заев, привремениот претседател на социјалдемократите

Билјана Јовановска

По лидерската средба во четвртокот, изгледавте прилично збунето. Зошто одбегнавте да го соопштите ставот на СДСМ во однос на името на државата, каде е Вашата партиска црвена линија?



На лидерската средба побаравме од Груевски да се изгради заеднички став на државниот врв по последните идеи на Нимиц, по што преговарачот би го финализирал новиот предлог. За да биде појасно, ќе го повторам нашиот партиски став. Се согласуваме со заеднички прифатливо име кое нема да значи промена на уставното име на државата, нема да го доведе во прашање националниот идентитет, јазикот, културата и националната посебност. Значи, прифаќаме компромис кој ќе значи замена на досегашната референца БЈРМ со име со географска одредница за меѓународна употреба, при што во билатералните односи сите држави ќе имаат право на избор кое име ќе го користат.



Што се случи за да заврши средбата без договор, со фијаско?

Пресуден беше арогантниот однос на Груевски, кој на состанокот не сакаше да се согласи на средба со целиот државен врв и во присуство на преговарачот Димитров, за по седум часа писмено да не' информира дека ја прифаќа.



Значи ли тоа дека мислите оти Груевски нема намера успешно да ги финализира преговорите за името на државата?

Да. Крајната цел на Груевски е овој процес на приклучување на Македонија кон меѓународните системи е да биде пролонгиран. Ваквата популистичка политика, која ќе резултира со целосна затвореност и изолација на државата, нему му одговара. Зошто – знае само тој самиот. Тој е млад и јас би сакал да верувам дека своите и перспективите на семејството ги гледа во Македонија. Не може однапред, без да се знае предлогот за името, да тврдите дека нема решение, да кажувате дека Грција е единствената кочница за нашите НАТО и ЕУ-перспективи, а притоа да немате алтернативно решение за државата.



Сметате ли дека власта нема план Б?

Нема, зашто да имаа план Б ќе го соопштеа и ќе го подготвуваа народот како што го прават тоа пред покачување на струјата, на парното... Ни Европа нема алтернативно решение за безизлезот кон кој оди Македонија, а не Груевски.



Со извинувањето до граѓаните за грешките што ги направил СДСМ во текот на владеењето како да го збунивте и вашето членство. Едни Ви забележуваат дека тие не чувствуваат вина и оттаму никој во нивно име нема потреба од извинувања, но други го оценија како напуштање на арогантниот однос, свртување нов лист. Се консултиравте ли со некого пред да ја дадете оваа изјава?

Ако на Конгрес отворено зборувавме за нашите грешки, ако најавувам политика во која ја напуштаме ароганцијата, зошто тоа да не сториме и во јавноста? Ова извинување не беше упатено кон ВМРО-ДПМНЕ, туку кон граѓаните. Сакам да нагласам дека СДСМ раководеше со државата 9, а не 17 години како што тврди власта, така што и тие зад себе имаат многу грешки и тоа големи. СДСМ има направено многу позитивни работи за државата, ама имало и грешки. Работеле, па и грешеле, но ниту еден потег не бил на штета ниту го доведувал во прашање опстојувањето на државата.



Побаравте извинување и од ВМРО-ДПМНЕ?

Нормално. ВМРО-ДПМНЕ мора да им се извини на граѓаните за ОКТА 1 и ОКТА 2, за платежната картичка, за лошите приватизации кога беа на власт, за бизнисите на Љупчо Георгиевски, за катастрофалната финансиска политика на тогашниот министер за финансии, Никола Груевски... Значи, сите кои раководеле во изминатите 17 мачни години на транзицијата должат извинување, не беше се' розово. Но, треба да ги надминеме нашите суети и најважни да ни бидат интересите на Македонија.



СДСМ беше препознатлив по поддршката на аранжманите со ММФ. Вие излеговте со спротивен став. Не стравувате ли дека токму сега кога Владата не склучи нов аранжман со ММФ си создаде простор за неконтролирано трошење на државните пари?

Да, јас и порано имав различен став од некои мои сопартијци. Еден од приоритетите на ММФ е да држиме ист тренд на инфлација и на стопански раст како европските држави. Ако ние, како земја во развој мора да направиме поголеми чекори од оние што ги прават членките на ЕУ за нивото на стандардот полека да го изедначуваме со ЕУ, тоа подразбира малку полабави механизми и во делот на инфлацијата. Не сум, на пример, заложник на идејата дека и кај нас инфлацијата треба да биде три отсто колку што е просекот во ЕУ. Ова е мој личен став. Но, да не заборавиме дека во годишните извештаи Владата е обврзана да достави финансиски извештај до ММФ и ќе мора да води сметка за неконтролираното трошење на народните пари. Има период кога трошењето буџетски пари што го прави Владата буквално е стимулатор на инфлацијата.



Кои Ви беа мотивите да се нафатите да бидете в.д. претседател на СДСМ?

Има повеќе причини, иако основниот мотив е оној како и кај сите политичари - да се придонесе за поуспешен развој на државата. Истовремено, на власта сакам да и' дадам на знаење дека апсењето што се случуваше непосредно пред мојот избор не ме обесхрабри. Ваквите механизми се лоши за државата, а градење ваква омраза и дрско и арогантно однесување на власта му штети на

Како ќе ја надминете перцепцијата за арогантниот СДСМ? Во Струмица, на пример, препознатлива е мојата блискост со граѓаните. Ќе се обидам ваквиот начин на комуникација да го наметнам и кај еден дел од моите сопартијци кои не го практикувале тоа. Знаете, не може на луѓето да не им велите добар ден кога сте на власт, а потоа да ги поздравуваме за време на изборни кампањи. Тоа не смее да ни се случува. За 3,5 години имам 17.700 приеми на граѓани. Ќе се обидам и во СДСМ ова да биде критериум во делот на перспективите на кадрите во партијата. Оние што ќе умеат да се спуштат на најниско ниво, поблиску до граѓаните, тие ќе просперираат. Мислите дека СДСМ сеел магла? Да, мислам. Многу често пишувавме програми, имавме општи ставови, а кога ќе дојдеше време за имплементирање тоа одеше тешко затоа што требаше многу работа. Ако во програмата напишете дека ќе ги зголемите платите на работниците, тоа мора и да го направите, ако кажете дека ќе градиме систем на даноци својствен на левите партии, тоа мора да се стори. Доколку, пак, од сето ова ��е одврати првото телефонско јавување на некој бизнисмен, не сте успеале.

угледот на Македонија. За жал, правниот систем е клекнат пред власта.



Ви ја носите хипотеката на тоа апсење, на недокажаната вина и на аболицијата.

Не мислам дека носам хипотека, зашто проектот во Струмица е гордост за градот. Убеден сум дека преку ваквите модели на јавно-приватно партнерство ќе ја заживееме македонската економија, ќе ги охрабриме домашните инвеститори. Не размислувам за евентуалните потези на власта. Тоа што сакаат да го направат, нека повелат.



Дали на Груевски му пречи Заев успешниот струмички градоначалник или Заев в.д. претседателот на СДСМ?

Па му пречи мојата функција во СДСМ, зашто да беше само градоначалничкото место во една општина, многу лесно ќе се откажеше. Обидот да ме отстранат од политичката сцена беше пресметка со мене како противкандидат во политиката. Апсењето не беше ништо друго, туку страв кај Груевски и кај неколкумина луѓе околу него.



Дали тоа што не сте дел од парламентарната група го чувствувате како хендикеп во натамошното функционирање?

Не. Има многу начини за да ги афирмираме нашите решенија. Парламентот е еден од начините за презентирање на политичките ставови, но ако претседателот на најголемата опозициска партија сака нешто да и' соопшти на јавноста има начини да го стори тоа на терен.



Јавноста Ве доживува како продолжена рака на Црвенковски, како чувар на тронот на кој треба да се врати тој. Ќе имате ли простор за самостојно одлучување?

Потекнувам од добро ситуирано семејство. Не дојдов од катастарот на Струмица за да бидам политичар во Скопје. Не зависам од никого. Истовремено, не можам да кажам дека претседателот Црвенковски го боли повеќе лошата состојба во СДСМ отколку мене. На многу од нас социјалдемократи, а не' има многу, не ни е мило што минуваме низ ваков кризен период.



Какви Ви се релациите со бившите претседатели на СДСМ?

Имам добри односи со сите нив. Сите експретседатели имаат драгоцено искуство и можат многу да придонесат во зацврстувањето на партијата. Некои од овие личности се многу важни за државата и ќе настојувам максимално да бидат искористени.



Се откажавте од пратеничкиот мандат за уште еднаш да побарате доверба од граѓаните на Струмица. Сега кај вас се насетуваат премиерски амбиции. Каде Зоран Заев ќе го насочи својот ангажман?

Тоа веќе го најавив а и сега преку вашиот весник повторувам - ќе бидам кандидат за градоначалник на Струмица.



Значи ли тоа дека немате премиерски амбиции?

Не, не значи, но ако СДСМ не смени нешто, брзо ќе биде во опозиција уште 3,5 години. Кога Груевски може да ја води ВМРО-ДПМНЕ и да биде премиер, сигурно дека и јас можам во овие 8 месеци да бидам претседател на СДСМ и градоначалник, иако ќе навлезам и во мојот втор мандат. Премиерските амбиции никогаш не сум си ги поставил, зашто никогаш и не сум размислувал за таа функција. Препознатлив сум по тоа дека знам да работам и знам дека тоа ми е главниот адут.



Може ли во мај да има изненадувања и Заев да се кандидира за претседател на СДСМ?

Во својот говор на Конгресот кажав дека кандидат за иден претседател ќе биде Бранко Црвенковски. Секогаш оставам времето да каже што е најдобро. Ниту ми е важно дали ќе бидам претседател, втор човек или некој таму кој ќе учествува во работењето на СДСМ. Јас верувам дека Црвенковски е човекот кој може да не' обедини поради неговата харизма, искуство...



Во наредните месеци ќе бидете градоначалник и в.д. претседател на тркала. Од каде ќе раководите со партијата?

Од Скопје, тука сум многу често, зашто објективно во Струмица имам помалку обврски, таму финишираат сите капитални објекти. Секојдневните проблеми ги решавам до 10 часот и потоа тргнувам на пат. Два часа пат или 150 километри се многу малку ако сакате вистински да работите. Ако човек психолошки е подготвен, тоа не е проблем.