Претходен број

Македонски состојби

Груевски да пресече: името или иднината

Манчо Митевски

Со мал компромис нема да се изгуби идентитет, но ќе се спаси иднината на генерациите

Премиерот Никола Груевски, во чии раце по убедливата победа на вонредните парламентарни избори е концентрирана голема моќ, иако се однесува многу самоуверено, се наоѓа на голема мака. Денеска започна решавачкиот месец, кога според сите најави на светските и на домашните авторитети, треба да биде пресечен македонскиот Гордиев јазол за името, кој крајно непринципиелно, себично и надвор од нормите на меѓународното право и на историската практика го заплетка нашиот сосед Грција.

Пред Груевски стојат само две можни одлуки. Едната, да направи напор да се постигне прифатлив компромис со Грција, кој го турка американската администрација и лично претседателот Буш, за дополнување на името со географска одредница: Горна или Северна Република Македонија, без притоа да се проблематизира, односно загрозува македонскиот национален идентитет, јазикот и сите други елементи што произлегуваат од тој контекст. Потоа, да се влезе во НАТО и да се добие датум за старт на преговорите за прием во ЕУ. Другата, да се одбијат сите овие добронамерни иницијативи, да се остане на погубниот став името да не се менува, па дури и по цена долго да се остане надвор од овие институции кои за Македонија, која е мала земја, глобално незначајна, економски и демократски неразвиена, згора приклештена од соседите - значат опстанок, безбедност и иднина.

Груевски не само што не ја отфрла вторава можност, туку очигледно ја преферира, судејќи според неговата увереност дека и надвор од безбедносниот чадор на НАТО и економско-статусниот на ЕУ, тој најавува брз и непречен развој на демократските процеси и на економијата на земјата. Ова е далеку од реалноста кога ќе се види како владееше актуелната гарнитура во изминатите две години, кога земјата тапкаше во место и назадуваше во процесите. А ако за ваквата опција аргумент му е периодот од распишувањето на вонредните избори до конституирањето на новата влада, кога власта сама си владееше и правеше што сака, без да ги третира меѓународниот фактор, домашната јавност и опозицијата, период во кој беа донесени повеќе од 100 закони и други акти по итна постапка и кои ќе им нанесат огромни штети на државата, на граѓаните, на демократските процеси и на економските субјекти, тогаш треба да се вклучат сите аларми. Тоа е одлука која бара поголем капацитет од оној добиен на изборите - коалицијата на ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ доби само малку повеќе од една третина од гласовите на електоратот на Македонија.

По сево ова, треба да се постави прашањето: сакаат ли граѓаните Македонија да влезе во НАТО и ЕУ? Според сите истражувања на јавното мислење во Македонија, што се вршени последниве години - одговорот е безрезервен - да. Желбата на граѓаните за влез во НАТО и во ЕУ е огромна - меѓу 80 и 90 отсто. А, сака ли власта Македонија да влезе во НАТО и ЕУ? За разлика од граѓаните, Груевски остава простор за опцијата: не по секоја цена, зашто можеме и без НАТО и ЕУ да се развиваме! Тука треба да се додаде и уште еден истражувачки податок: Груевски и натаму има највисок рејтинг кај граѓаните. Овие три елементи го склопуваат контроверзниот македонски триаголник кој може да биде погубен ако неговите краци се конфронтираат: граѓаните сакаат, Груевски има резерва, но тој има рејтинг!

Груевски, и особено Ахмети, треба околу ова прашање да го опипаат пулсот на народот. Имено, едно се ставовите на граѓаните за стратегиските интереси на земјата, друго се рејтинзите на политичарите, а трето дневната политика. Стратегиските цели, кои во Македонија се длабоко егзистенцијални, ако бидат загрозени, лесно можат да ги руинираат рејтинг- вредностите, кои сепак, се лесно променлива работа: има качувања, но има и паѓања! А паѓањето на рајтингот значи и паѓање на власта!