Мислења

За ,,македонцките“ патриоти и предавници

Слободан Најдовски

Додека се расправаме за патриоти и предавници, Владата се занимава со бензините - за две недели, две нови давачки

Бидејќи сум од Битола, текстов го пишувам растоварен од опасноста дека ќе се инфицирам од новиот вирус, таканаречен свински грип. Објаснувањето е едноставно. Гледам, секојдневно информативните емисии на македонските национални телевизии известуваат само од пред Инфективната клиника во Скопје. Министерот и другите од Комисијата за заштита од грипот секојдневно се во посета на некоја здравствена институција од Скопје. Значи, опасноста од грипот е во Скопје. Познавачите на оваа проблематика ми кажуваат дека освен во Клиничкиот центар во Скопје, другите здравствени установи во државата не се оспособени да го идентификуваат свинскиот грип. Затоа ние во Битола мирно си уживаме. Власта го локализира свинскиот грип и го ограничи само во Скопје. Нас од внатрешноста, според власта, не треба да не' загрижува ширењето на опасниот вирус.

Мене лично ме загрижува опасноста од еден друг, поопасен вирус, кој, како наближува 7 декември, така се' повеќе се шири. Тој вирус е вечно присутен на овие простори, на ова мало парче македонска земја. Тој вирус е препознатлив во вечната расправија меѓу Македонците за тоа кои се патриоти, а кои предавници.

Историјата не' учи дека секогаш пред клучните моменти за македонската држава се отвора темата за патриоти и предавници. Да не одиме подалеку, туку да погледнеме само некои дилеми од минатиот век. Денес се' уште го бараме одговорот на прашањето дали Илинденското востание се дигнало предвреме под влијание на предавниците од бугарска провиниенција и што ќе се случеше ако востанието се дигнеше подоцна или воопшто да не се случеше? Уште поеклатантен пример е постојаната дилема, неразјаснета за младите генерации, дали при крајот на Втората светска војна требаше да се оди на Солун или на Сремскиот фронт и во тој случај кој е предавник, а кој патриот. Уште посвежо ни е сеќавањето за поделбите при зачленување во ООН под референцата БЈРМ.

Не сакам да донесувам суд, но отворено сакам да ја поттикнам расправата - дали денес ќе ја имавме оваа држава ако борците од НОБ отидеа на Солун? Да го отвориме прашањето и да дискутираме аргументирано дали денес ќе можевме да зборуваме за влез во Европската унија ако не влезевме во ООН под привремената референца?

Деновиве се' поизразено е присутна големата поделба на патриоти и предавници, на компромисери и чувари на името. Преку ноќ довчерашните браќа стануваат сестри. Не знам уште што не' очекува. Тоа што мене ме мачи е одговорот на прашањето имаме ли можност и сила во клучните моменти за државата, за нас, да седнеме и да разговараме без да се етикетираме? Можеме ли отворено да дискутираме за различните приоди во решавањето на наметнатиот спор со Грција и да бараме одговор на прашањето кој е најголемиот интерес на Македонија во овој момент? Дали е поголем патриот тој што ќе не' внесе во Европа, па да ја продолжиме битката за идентитетот, дури и за името или, пак, е поголем патриот тој што ќе не остави пред прагот на ЕУ и вечно ќе лелекаме за тоа што сите го знаеме - дека нема правда во меѓународната политика?

За да одговориме на овие прашања треба да се создаде атмосфера на почитување и толеранција, на соочување на различни гледишта, а не опозицијата и власта да разговараат како скарана свекрва и снаа, што би рекле моите сосетки. Денес во Македонија е незамисливо ресорните министри за ЕУ и за НАТО-интеграции, во име на Владата да излезат јавно, во дебата, да го спротивстават своето мислење со претставници на опозицијата. Македонската јавност е ускратена од директна дебата меѓу лидерите на владејачките партии, од една страна, и првите луѓе на опозицијата, од друга, за клучното прашање околу спорот со Грција. За жал, македонската јавност секојдневно е сведок на препукувања преку прес-конференции и соопштенија. Не ми е јасно зошто се плашат претставниците на власта од директно соочување со опозицијата, ако се убедени дека политиката што ја водат е исправна?

За жал, наместо разговори, кај нас поделбите продолжуваат. Интересно е што токму репрезенти и поддржувачи на власта се главниот катализатор на продлабочување на поделбата и секојдневно пронаоѓаат нови предавници. Еднаш тоа се опозиционерите, претставени преку транзициските политичари, другпат довчерашните нивни сопартијци кои ги напуштија и се' така со ред. Опасноста - препукувањата и поделбите да се прошират од врвот на партиите, кај членството, не е за занемарување. До каде ќе не' води сето тоа? Ако вака се продолжи, убеден сум дека ќе биде потребно најмалку двојно подолго време за воспоставување доверба меѓу патриотите и предавниците. Сметам дека власта се' уште има време да престане со дискфалификациите, а за проблемите треба да се разговара и да се дојде до заеднички став во интерес на сите.

Најверојатно во аналитичкиот центар на власта оценуваат дека навраќањето на теренот на патриотизмот му носи изборен успех. Но, опозицијата, посебно лево и центристички ориентираната, не смее да влегува во таа игра. Дел од опозицијата како да ја фати јадицата и се одведе на терен каде што сигурно губи. За жал, на тој терен губат сите граѓани.

Не треба да се изненадиме ако огнот што се потпалува,се прошири и на друго поле. Во една наелектризирана нетрпеливост меѓу Македонците, прилично осетливи ќе станат и меѓуетничките односи. Поделбата на патриоти и предавници меѓу Македонците може да продуцира уште една подлабока, во линија на меѓуетничка поделба, а тогаш бадијала патриотизам кај Македонците.

Додека ја водиме расправата за патриоти и предавници, Владата ни воведе уште една давачка - кај бензините. За две недели, две нови давачки. И затоа да не ве чуди зошто при речиси ист БДП со 2008, во 2010 година ќе имаме повеќе пари за Владата. Ама патриотска Влада!?

(Авторот е поранешен пратеник)