Едиторијал

Голем срам со вакцините

Јасмина Јовановска

Државата падна на испитот за набавка на вакцините против новиот грип. Среде сезона на пандемскиот грип што веќе зеде четири жртви, за граѓаните нема ниту една доза вакцина.

И додека Министерството за здравство од петни жили се труди да ја убеди јавноста дека вакцината е најефикасна заштита од новиот грип, од вакцините нема ниту трага, ниту глас. Белки не мислат дека граѓаните сами од себе ќе развијат имунитет на смртоносниот вирус?

Се најавува мало количество од 20.000 дози, колку да се замачкаат очите на јавноста. Доколку сме сериозна држава, тоа што беше ветено требаше веќе да се исполни: првите 100.000 дози да бидат испорачани до крајот на минатиот месец. Вака, со празни ветувања, граѓаните само се замајуваат. За нив и не е толку битно кој е виновен, дали добавувачот или Министерството за здравство.

Сосема е друго прашањето за дилемите кај населението дали сака или не сака да се вакцинира. Тоа не смее да биде алиби за Министерството за здравство зошто во државата нема доволно вакцини за да се заштитиме од новиот грип и тоа кога се најпотребни.

Згора на се', никој од инволвираните страни не сака до крај да ја открие приказната како Македонија дојде до тој степен да извиси за вакцините. Официјалниот дел е дека набавката почнала да се проблематизира поради ненаоѓање заеднички јазик меѓу двете страни за условите од договорот, особено за банкарската гаранција. Барем така тврдат од Министерството за здравство. Оттаму уште се најавува и тужба против добавувачот за кого до вчера зборуваше дека е најдобар и најсоодветен да ја набави вакцината. Индикативно е и тоа што и двете страни нуделе своја верзија на договорот, но ниту еден не е потпишан, па не е јасно врз основа на што ќе тужи Министерството за здравство.

Во целата ситуација многу е чудно и тоа како преку ноќ најповолниот добавувач стана најлош добавувач. Дали и оваа набавка, како и многу други за кои се зборува во јавноста, не остана имуна на провизиските проценти или, пак, можеби во прашање се партиски пресметки меѓу коалиционите партнери? Се зборува дека ДУИ сака да му покаже на ВМРО- ДПМНЕ колку е добар нивниот добавувач кој, исто така, за државата ги набави и вакцините ХПВ.

И добавувачот не остана покус во обвинувањата, па во невообичаено остриот оглас во весниците го обвини Министерството за здравство дека е неспособно само да набави вакцини и поради тоа што доцнело со набавката морало да бара посредник. Уште го критикуваше и дека набавката не била транспарентна и оти сите опструкции се правеле тендерот да го добие второрангираната фирма. Но, овие обвинувања излегоа во јавнос��а дури откако Министерството за здравство му удри шлаканица на добавувачот дека поради тоа што се натега околу условите од договорот, државата сама ќе бара чаре за вакцините, односно дирекно ќе преговара со производителите, но и ќе бара донации.

Колку време на Министерството му беше потребно за да сфати дека нема да има ништо од набавката, особено што повеќе од две седмици немале повратен одговор од добавувачот дали ќе го потпишат договорот или не. Во овој случај Министерството за здравство настапило премногу аматерски и тоа на клучната задача што ја има: да го обезбеди здравјето на населението. Вака излегува дека треба да се крстиме епидемијата сама да се смири.

Сега Министерството за здравство се обидува да ја спаси ситуацијата и како просјак моли во европските држави за вакцина повеќе. Небаре сме Бангладеш или, пак, Украина, која кога ја зафати грипот молеше за „тамифлу“ и за вакцини. Џабе му е на Министерството за здравство, кое со месеци добро се држеше во борбата против опасниот вирус, кога целиот успех падна во вода со спорната набавка на вакцините.

Конечно, кој ќе ја понесе одговорноста ако грипот букне и земе голем број жртви? Кој ќе ги носи на душа човечките животи?