Мислења

Живееме под исто небо

Назми Беќири

Само со прифаќање на меѓусебните вредности ќе биде подобро на ова поднебје

На 13 август, по повод 11-годишнината од потпишувањето на Охридскиот договор, многу пријатели, службени лица, а изненадувачки прв пат и воени лица, сита застанавме пред спомен-плочата на паднатите борци на ОНА во селото Слупчане. Таму положивме цвеќе за нивна почит.

Оваа чест што им се прави денеска на паднатите борци ме радува мене и сите оние што учествувале во таа војна. Сите Албанци се чувствуваат почестени со овој акт (иако малку задоцнет), кој е доказ дека постигнувањето на мирот не е мала работа, туку темел на заедничката иднина на оваа земја. Оваа почит ги релаксира и подобрува и понатаму меѓуетничките односи во земјата. Само со прифаќање на меѓусебните вредности ќе биде подобро на оваа поднебје. На мое изненадување, а не само мое, туку и на мнозинството во Македонија, а и на меѓународната заедница, оваа посета се нарече приватна, а се зборуваше за тоа дали треба да одговараат униформираните лица кои учествувале таму.

Прво, се изненадив поради тоа што оваа изјава ми изгледаше нехумана. Зошто? На Балканот (видено), а верувам дека и пошироко (читано), починатиот се почитува, пред погреб, но и во гроб. Без разлика каде и да е, во градска населба, во село, планина или пат во поле, кога се наидува на некоја погребна поворка, без разлика на етникум или религија, патниците застануваат додека го пренесуваат покојниот. Не само ова, туку и ако луѓето работат, и покрај нив минува некоја погребна поворка, работниците прекинуваат со работа додека поминува поворката.

Второ, посетата е направена од министри кои имаат еден премиер, без разлика на која коалиција или етникум, политичка провиниенција или организација и' припаѓаат, и изјавата беше надвор од рамките на должностите, нивоата и претставништвото на една целина, а во овој случај на претставник на една влада.

Трето, тие не умреле ненадејно, туку го жртвуваа својот живот за еден идеал, и ова треба да се почитува, без разлика дали е нанесена штета или добро (за изјавителите или за некого друг) во материјален аспект.

Четврто, трудот на тие паднати борци е признат на национално и меѓународно ниво.

Петто, политичките и воените лидери, без разлика дали загубиле или победиле, се признати во државата, во коалиција, во владеење.

Шесто, трудот на тие паднати борци се почитува од својот етникум и тие обележја, тие гробишта, не ги изградиле паднатите борци, бидејќи ако се претвориле во вампири, тие не стануваат да градат обележја, туку да создаваат хаос и да убиваат.

Седмо, тие паднати борци што беа посетени победиле во таа војна, го смениле Уставот, врз основа на тој Устав даваат свечена изјава и претседателот и премиерот, а тие што останале живи ја имаат својата организација, регистрирани врз основа на закон во оваа држава. Паднатите борци не претставуваат опасност, додека живите, нивните команданти се во Владата, Собранието и низ низа други институции, заедно со нивниот главен командант.

Не ми се допаѓа кога слушам такви изјави од моите претставници. Не затоа што ми нанесуваат штета, ниту ми го нарушуваат нивото (во овој случај како етникум) ниту ме плашат, но една од особините на човекот е да се грижи за човештвото во целина, а посебно за оние што ги претставува. Овие претставници излегоа слаби, неспособни, без визија. Ќе го земам само зборот „приватно“. На овој збор, во овој случај, не му беше местото тука поради тоа што беше погрешно искажан. Погрешно, поради тоа што приватното не понесува колективна одговорност, а ако има колективна одговорност, тогаш не може да биде приватно.

Приватна посета! „Зошто бре мажу“, така се вели во мојот крај. А ти што правиш? И ти приватно одговори така? Неприватно или службено, секој ден се повикуваш на унитарна држава, мултиетничност, интеграција, кои како основа го имаат Уставот.

Имаме држава која е и моја. Живееме под исто небо и за нејзин владетел би посакал личност на која ќе и' завидуваме во сите аспекти на дејствување, а над се' поради неговата хуманост. Еден владетел мора да поседува знаење, физичка одржливост, трпение, широкоградост, смелост, храброст, но треба и да голтне многу работи.

Се наоѓаме во центарот на Балканот и ни треба соживот со соседите. Нема да ја спомнам војната, бидејќи јас сум учествувал таму. Господе, оддалечи ја од нас, а ова мое посакување го засновам со две мудри искази на мојот народ: „Господе, да не го снајде ни непријателот“, велеа нашите мајки. Додека мажите велеа: „Ако војната била добра, секој би ја садел во својата бавча“.

Има сто начини на дејствување за вакви работи и кои не се сметаат за војна, а носат последици поголеми од војна, носат сиромаштија, образовна деградација на кои не можеш да им се спротивставиш ниту со војска, ниту со оружје, ниту со бојкотирање на државните субвенции, ниту со бегање...

П.С. Живееме во време на глобализација и во ера наречена електронска, информатичка. Навлегуваме во ера на вистината и треба да се подготвуваме да го дочекаме Хазрети Иса или Исус Христос (како сакате). Осама Бин Ладен ги тераше луѓето да се саможртвуваат, а ниту едно негово дете (од околу шеесетмина што ги има) не се саможртвувало за свештенството и за верата. Исто така, ниту едно семејство не некој владетел нема да доживее немаштија и беда. И запомнете, водата и земјата не се горат.

(Авторот е професор на Државниот универзитет во Тетово)

Наш став



Објавувањето колумни и мислења од надворешни автори е одраз на намерата на „Утрински весник“ да биде влијателен глас на заедницата. Но, напоменуваме дека не се согласуваме секогаш со ставовите што ги изнесуваат нашите колумнисти, особено кога станува збор за лични дисквалификации, етикетирања без основа и извртување на контексти со цел да се наштети на други личности од која било сфера. „Утрински весник“ се оградува од таквиот речник и конотации и ги смета за непримерни во јавната комуникација.