Мое ќоше

Не кријте се зад Шишков

Ерол Ризаов

На амбициозниот директор на Центарот за комуникации на ВМРО-ДПМНЕ, Илија Димовски, најдобронамерно му препорачувам да не си нанесува штета и себеси и на партијата, а најмногу на Ристо Шишков, великанот на македонското глумиште, пишувајќи партиски памфлети на тема која не ја познава. Неговата загриженост за одамна починатиот Шишков повеќе наликува на пропагандистичка некрофилија отколку на искрено сочувство со неговата судбина. За Димовски и неговиот партиски штаб ангажиран во одбрана на Законот за лустрација со противуставни одредби најдобро е да ја препуштат сторијата за животот и делото на овој наш маркантен актер на луѓето кои тоа веќе добро го истражиле, кои газеле со Шишков по штиците што значат живот, кои ги делеле со него јанsите и горчливиот актерски леб, кои бдееле и чемрееле со него, кои му се восхитувале, му се лутеле, се карале, но најмногу го сакале уште при живот. Криејќи се зад неговиот широк грб, Димовски ја покажува мизерната злоупотреба на власта на една човечка судбина за политички цели.

Има актери, новинари и другари на Шишков кои лично од него сме ја чуле и многу добро ја знаеме срамната судска епизода од прекршочната пресуда од два месеца затвор за реченицата која Шишков, наводно, ја кажал за Тито пијан за време на паузата од снимањето на „Време води“ од Гапо. Ете таа реченица ја рекол, или не ја рекол, трезен или пијан, сеедно, од Шишков направи јунак и страдалник поради што го обожаваме. Чинам тоа јунаштво и тогаш и денес неправедно повеќе стана главна мерка за неговиот живот и творештво отколку брилијантните улоги во Македонскиот народен театар и на филмското платно. Сето тоа пред насушната потреба��а од херој кој му плеснал шлаканица на Тито, барем со зборови: „Како не удри црногорскиот земјотрес накај Игало“, каде што, наводно, одморал Тито, од Шишков и неговата хиперчувствителна природа направи камиказе-страдалник. Без оглед што Шишков во истиот тој систем стана актер првенец и директор на Драмата при Театарот каде што ги одигра своите најдобри улоги и ги постигна најголемите успеси, особено во обновениот „Кенгурски скок“ од Живко Чинго во режија на Ставревски, што се сметаше за негова необична рехабилитација. Со прекршочната казна два месеца затвор и со условната пресуда по кривична судска постапка за исто дело, Шишков стана бунтовник со причина, синоним на егејската сага, што заедно со своите улоги и личност го пресели во легендите. Прекрасно е што Македонија, неговите колеги актери и матични театри, боемските кругови, новинари и пријатели од првиот ден по неговата смрт го одржуваат споменот на една исклучителна актерска фигура и посебна личност колку и буквално голема, убава и навидум груба и избувлива однадвор, толку кршлива и чувствителна однатре.

Се осмелувам да кажам дека доколку Шишков денес беше жив, како постојан критичар на власта и моќта, трагач по правда, партиските лустратори од неговото бурно досие полно со измислици на агентите лесно ќе истеглеа две реченици да го прогласат за кодош.

Затоа загрижените за судбината на Шишков кои ништо не знаат за него се лесно препознатливи лицемери на кои воопшто не им значат жртвите. Ако ВМРО-ДПМНЕ сакаше нешто да направи за жртвите на комунизмот, тогаш наместо закон за пресметка со кодошите, главно, критичари на власта и политички противници, прво ќе донесеше закон за рехабилитација на жртвите. Ќе ги обновеше судските монтирани процеси на сите најкарактеристични случаи во кои ќе се видеа нарачателите на пресудите, судиите кои ги примиле нарачките и кодошите кои ги наклеветиле жртвите. Така во строг правен и непристрасен процес се просветлува општеството од темните страници на историјата. Од сето тоа ќе нема ништо. Никогаш нема да дознаеме кој го нарача судењето на Ченто, на Шатев, на Брашнаров и на другите големи македонски дејци што завршија во затвори. Наместо тоа, сега ќе се мезиме со живи луѓе и со имињата на критичарите на актуелната власт.

Денес, пропагандистите пуштајќи ги филмовите во кои игра Шишков по повод најновиот македонски хорор со лустрацијата не сакајќи направија едно добро дело, им покажаа на младите дека во црниот комунизам пред три- четири децении имало храбри луѓе кои правеле филмови со жестока критика на аномалиите на општеството и на злоупотребата на власта и моќта. Замислете имало и државни фондови што ги финансирале тие филмови, а имало и институции и публика кои ги наградувале. Имало и писатели кои ги пишувале тие текстови. Дали денес можете да замислите ситуација државата да финансира филм или книга во кои е упатена сериозна критика на денешната стравовлада.

Е, ова ќе биде тема на следното македонско прочистување.