„Хамлет“ на Драмски театар премиерно на „Охридско лето“

Со оваа претстава се мери капацитетот на сценските институции во светот

Невена Поповска

Охрид - Драмски театар за јубилејното издание на „Охридско лето“ ја подготви претставата „Хамлет“ од Шекспир, чија премиера беше изведена во петокот вечерта во Домот за култура „Григор Прличев“ во Охрид. Меѓу бројната публика, премиерата ја следеа претседателот, Ѓорге Иванов, со сопругата, академик Блаже Ристовски, Васил Топурковски, Лилјана Поповска, како и актерите Никола Ристановски, Снежана Стамеска, Петар Стојановски и други.

Улогата на Хамлет ја толкува Дејан Лилиќ, а режијата е на Дејан Пројковски. Ова е трет пат претставата да се поставува во Драмскиот театар во Скопје. Пред триесетина години ја режираше Слободан Унковски, кога Хамлет го играше Мето Јовановски, а во 1998 година во режија на Владо Цветановски, улогата на Хамлет ја одигра Ѓорѓи Јолевски.

Предизвикот да се одигра познатото класично дело за судирот на индивидуата и општеството е голем како за актерската екипа, така и за режисерот, кои се единствени во констатацијата дека станува збор за „претстава со сложена драмска структура, со која се мери капацитетот на сценските институции во светот“.

Режисерот Пројковски смета дека станува збор за претстава која тргнува од прашањето „Да се биде или да се биде?“ како единствен избор, во која дилемите на славниот Шекспиров лик се денешни и актуелни.

„Сметам дека за ова дело за разлика од другите класични дела е што најпрвин треба да се има актерот што ќе биде Хамлет, а потоа режисерот да реши да ја работи претставата. Според многу теоретичари, ’Хамлет‘ е едно од делата во постојан дијалог со Бога, кое треба да биде меѓу доказите што како тестамент ќе сведочи за постоењето на оваа цивилизација“, рече Пројковски.

„Да се биде денес, значи да се биде фрлен во една заедничка цивилизација каде што страдањето, осаменоста, предавството, лудилото, бедата имаат заедничко име-глобален прогрес. Нема повеќе замоци, кралеви, дворски лавиринти, на светската берза за се и сешто може да се тргува, па и со крвта на Хамлет, која, патем, е и многу ефтина“, продолжува Пројковски. Режисерот на еден сосема поинаков и современ начин ја раскажува приказната за Хамлет. „Пред неколку века, подвлекува Пројковски, тој проклет Принц Дански, во оревова лушпа сместен го виде денешниов ден и полуде од болка од очај, тука е покрај нас уште во единственото место каде што остана малку од закопаната вистина - театарот. Како Вергилиј со бесен и меланхоличен ентузијазам во исто време ќе не води низ она што со некоја чудна и несфатлива упорност-стварност со нарекуваме. Можеби е тука за да ни ја каже алхемиската формула за да не се Биде и да се ѕирне во кристалите на вселената и на ѕвезденото треперење на сите изгубени, скриени, заборавени души - минати, сегашни, идни - за сите времиња. Нашиот Хамлет е крикот на театарот - го слушаме ли?“

Дејан Лилиќ работел на демистификација на ликот на Хамлет и пред претставата истакна:„ Како никогаш досега чувствувам возбуда, но мислам дека имам и сила како никогаш. Овој Хамлет ќе биде Хамлет на цела една генерација во моментов“.

За Мето Јовановски, кој го играше Хамлет пред триесетина години, „ова дело носи универзални пораки, идеи и мисли“.

„Секоја генерација треба да го одигра својот Хамлет. Добро е што претставата ќе биде на репертоарот на Драмски, заради континуитетот на актерскиот потенцијал и заради публиката. Живееме во време на деструкција и девијации и вакво дело е креативно духовно прочистување. Важно е и за јазикот, зашто преку вакви дела се изразува неговата убавина и моќ“.

Ѓорѓи Јолевски, кој е селектор на драмската програма на „Охридско лето“, хронолошки е вториот Хамлет на сцената Драмски театар и смета дека се работи за дело во кое Шекспир опишува не само лик со слабости и доблести, туку е и опис на човештвото. „Таа улога ме опседнува до денес. Таа е бреме што еден актер постојано ќе го носи и совест што ќе го опоменува секогаш кога ќе се обиде да ја изневери“, вели Јолевски.

Ликот на Офелија го играше актерката Викторија Стефановска од Битолскиот театар, Кралот, Бранко Ѓорчев, Кралицата - Катерина Коцевска, Полониј - Драган Спасов - Дац, а големата екипа ја сочинуваа и многу млади актери и студенти на ФДУ.

„Хамлет“ беше изведен во стихувана форма, според препевот на Богомил Ѓузел. Сценографијата ја изработи Благоја Ѓуревски, костимите Благој Мицевски, а автор на музиката е Горан Трајковски.

По премиерата во Охрид, претставата ќе биде на редовниот репертоар на Драмски театар во Скопје, од следната театарска сезона.