Трнлив пат до бебе од епрувета

Се заоструваат условите за вештачко оплодување

Јасмина Јовановска


Брачните парови, кои по природен пат не можат да имаат деца, за да дојдат до бебе од епрувета ќе мора да минат низ трнливи патишта. Фондот за здравствено осигурување од први август воведува новини со кои се заоструваат условите за вештачко оплодување. Во Фондот ќе има стручна комисија што ќе проверува дали брачни парови ги исполнуваат условите за вештачко оплодување и дали ги имаат сите документи за тоа.

Место целата постапка од испитувања до одобрување и самиот чин на вештачко оплодување да се прават на едно место, односно во една здравствена установа како досега, сега брачните парови ќе мора да се прошетаат низ повеќе здравствени установи за да ги соберат потребните документи.

Постапката е таква што се тргнува од кај матичниот гинеколог, кој ќе треба да ги преупати на хормонски и други испитувања кај разни специјалисти што се потребни за да се потврди дека освен со вештачко оплодување, на друг начин брачниот пар не може да има дете. Добро е што овие испитувања ќе може да се прават со сини картони. По ова, брачните парови ќе мора да поднесат барање до комисијата во Фондот, која ќе ја формира директорот на Фондот и која ќе брои четворица лекари, еден што работи на вештачко оплодување, еден матичен гинеколог и двајца лекари контролори од Фондот.

Брачните парови ќе чекаат одговор со недели, зaшто засега нема дефиниран рок за колку време комисијата ќе треба да даде мислење за вештачко оплодување. Директорката на Фондот за здравствено осигурување, Маја Парнарџиева-Змејкова, уверува дека во почетокот додека да се средат работите, комисијата ќе заседава два пати, а потоа еднаш неделно. Но, директорката не кажа колкав е рокот за одговор.

За првиот фондовец во правилникот за вештачко оплодување нема поголеми промени, освен негово квалитативно подобрување и појасно прецизирање на условите за вештачко оплодување. Па, така на вештачко оплодување брачните парови нема да може да одат ако пациентката претходно не успеала да забремени со четири едноподруго инсеменации, односно со дирекно вбризгување на спермата во жената, а сега може и со и без четири инсеменации. Инсеменециите се плаќаат приватно, а една чини околу 4.000 денари. Притоа за релевантни ќе се земат само оние кои се правени во земјава, зошто во правилникот стои инсеменации споведени во здравствени установи кои имаат дозвола за дејноста од Министерството за здравство. И натаму на товар на државата, вештачко оплодување се признава до три обиди, а ново е што меѓу постапките мора да има пауза од најмалку шест месеци. И натаму важи дека брачните парови имаат право на бебе од епрувета само еднаш.

Стручњаците сметат дека овој правилник е подобар од претходниот зашто сега повеќе ќе нема злоупотреби. „Со овој правилник нема да може да се протнат пациентки кај кои вештачкото оплодување може да биде ризик за неа и за плодот, пациентки кај кои шансите за успеси се мали, како и пациентки кои може да забременат на полесен и поевтин начин“, истакнува д-р Слободан Лазаревски од Клиничката болница „Систина“.

Со него се согласува и д-р Ванчо Оргнаџиски од ординацијата за вештачко оплодување „Органџиски“ од Штип, кој додаде дека со правилникот ќе се заштитат и пациентките и лекарите, зашто вештачкото оплодување не е само радост, туку може да донесе и компликации и болести.

Новиот правилник го поддржува и приватната болница „Ремедика“, чиј претставник д-р Зоран Петановски рече дека со ваучерите од стручната комисија, брачните парови сами ќе изберат болница каде што ќе одат да прават бебе од епрувета, а не како досега заради квотите на болниците да има проблеми и шетање на пацинетките од едно место на друго.

Дали има конфликт на интереси, бидејќи комисијата ќе ја формира директорот на Фондот, Парнарџиева-Змејкова не одговори зашто едноставно избега од прес-конференцијата.