Едиторијал

Нови имиња за нова историја

Билјана Ангеловска

Народот има нова забава. Нови имиња на улиците, булеварите, на училиштата. Денеска во Македонија се' помалку се разговара за животот, за скапотијата, немаштијата. За тоа како се' потешко се поминува месецот, како се' полесно се останува без работа, за несреќата што ќе го снајде човек ако се разболи и ако не може да ги купи лековите.

Како се приближува самитот на НАТО во Чикаго, јавноста се замајува со други работи. А, бидејќи исходот од Чикаго е лесно предвидлив, разбирлива е намерата да се одвлече вниманието. Се продуцираат нови проблеми, афери, конфликти, инциденти. Се менуваат имиња на училишта, се прават протести, горат знамиња, се кршат излози, избиваат тепачки во автобуси. Системски разработена стратегија за колективна манипулација.

И обичниот човек одамна разбра дека во Македонија нема живеачка без политика. На сите им е јасно дека наметнатото менување на имињата на улиците не е потреба, туку тактика. Па дури и да е потреба, граѓаните се прашуваат зошто за новите имиња да одлучува „кумот“? Нели таквата традиција остана во историјата? Зарем не треба за тоа да се праша народот, тој сам да реши што сака, а не во негово име да одлучуваат партиите во власта.

Додека расте напрегнатоста меѓу граѓаните, коалициските партнери живеат во хармонија. ВМРО-ДПМНЕ за да го сочува „бракот“ ќе му дозволи се' на партнерот ДУИ, па дури и улиците да ги именува со Хасан Приштина, Жртвите на Блаце, Илирија, Приштина... Ќе го премолчи и поништувањето на одлуката на Инспекторатот за локална самоуправа за стопирање на преименувањето на училиштата во Чаир. Тоа што еден министер и главен инспектор од едно исто министерство, но од различни партии различно толкуваат еден ист закон, секако не е нешто околу кое би се карале брачните партнери.

Во меѓувреме граѓаните ќе се занимаваат со предлозите за нови имиња на улиците. Кого го интересира НАТО, ЕУ, инвестиции, егзистенција? Сега е ред на улиците. Имињата на улиците во Скопје не се сменети речиси 50 години. Сепак, се сеќава ли уште некој дека главниот плоштад и пешачката улица се' уште се викаат „Маршал Тито“? Пред неколку години имаше иницијатива да се пре��рстат улиците. И, бидејќи некому му досади да живее на булеварот „ЈНА“, или на улицата „29 Ноември“, реши да „се пресели“ на „Св. Климент Охридски“, на „Костурски херои“. Истите тие кои се родија, се школуваа, па и се збогатија во бившата држава, одеднаш не сакаа да се потсетуваат на маршалот Тито и се ослободија од неговото име прекрстувајќи го плоштадот во „Македонија“.

Сега Градот Скопје повторно ќе пишува историја. И, додека на Французите воопшто не им пречи што еден од главните булевари во Париз повеќе од 50 години се вика „Сталинград“, нам ни пречи името „29 Ноември“! Тоа што за Французите ја симболизира победата над фашизмот, за нас значи да се заборави датумот кој остави трага во создавањето на македонската држава. Ние ќе се откажеме од имињата кои се дел од нашата историја, од македонското национално и културно битисување, но затоа ќе им направиме чест на Ана Франк, Павароти, Глигораш Диницу, Давид Бен Гурион, Жељу Желев, на косовската област Гора. Ќе ги крстиме улиците по епопеи, жртви на заговори, заседи, битки, по странски кнезови, принцови, филозофи, политичари, пејачи, па дури и по песни и ора.

Ако го прашате народот дали сака нови имиња на улици, ќе одговори не. Не зашто сегашните имиња му се допаѓаат повеќе, туку од едноставна, прагматична причина, да не се изложува на нови трошоци, да не вади нови лични документи заради новата адреса. Но, кој за нешто го прашува народот.