Претходен број

Инаугурацијата спектакл или скандал

Дел од албанскиот политички блок најави бојкот на церемонијата

Оливера Војновска

Наместо спектакуларна церемонија, инаугурацијата на новиот македонски претседател Ѓорге Иванов, сепак, може да се претвори во уште еден од низата скандали кои се навикнавме да ги гледаме во изминатите 18 години од осамостојувањето. Идејата на организаторите: Владата, Собранието и луѓето од опкружувањето на Иванов, веројатно, била оваа инаугуративна седница да биде поразлична од досегашните. Но, наспроти надежите дека присуството на странски државници ќе и' даде една спектакуларна димензија на свеченоста, дел од албанскиот политички блок - ДПА и Нова демократија, во сето тоа препозна можност за бојкот. По неколкудневно тактизирање со присуството на ДУИ на седницата, лидерот на интегративците, Али Ахмети, вчера во Тетово соопшти дека ќе бидат на свечениот момент. „Неприсуството на косовскиот претседател не треба да се политизира, за ДУИ Иванов е легитимно избран претседател и ќе присуствуваме на седницата“, рече Ахмети.

Самиот чин на инаугурацијата, пак, деновиве целосно падна во сенка на мистеријата околу поканата на косовскиот претседател Фатмир Сејдиу. От��ако политичките партии на Албанците направија драма од тоа дека Сејдиу не бил поканет, премиерот Никола Груевски топката ја префрли кај спикерот Трајко Велјаноски. „Не знам, за тоа е надлежен претседателот на Собранието“, се извлекуваше Груевски завчера во Велес одговарајќи на новинарско прашање. Во Собранието, пак, вчера исто така имаше молк. На прашањето има ли покана за Сејдиу, кусо одговорија: „Немаме коментар!“

Агенцијата Макфакс вчера ја пренесе веста дека советникот на Сејдиу, Наим Јермиу, во изјава за агенцијата Косова прес од Приштина, потврдил: „Претседателот Сејдиу не доби покана“. Наспроти ова, од ДУИ тврдат (пратеникот Тахир Хани и потпретседателот на парламентот, Рафиз Алити) дека на Сејдиу уште во саботата му била испратена покана за инаугурацијата.

Политичкиот аналитичар Мерсел Биљали има впечаток дека актуелната владејачка елита гради непринципиелни односи во надворешната политика. „Очигледно е дека се фаворизира една држава, што не е в ред. Тоа предизвикува политички тензии, создава револт кај албанскиот фактор“, вели Биљали. Сепак, тој е убеден дека игнорирањето на Сејдиу не е главниот мотив за бојкот на денешната седница, туку тоа повеќе е одговор на политиката што ја спроведува Владата. „Не е во прашање личноста на Иванов ниту, пак, клучната причина е Сејдиу. Косовскиот претседател е само повод, бојкотот многу повеќе е потег насочен кон Груевски, испровоциран од неговите политички чекори. Во таа смисла, клучното прашање за мене е зошто Иванов не ги доби гласовите на Албанците“, смета Биљали.

Поранешниот министер за надворешни работи, Слободан Чашуле, вели дека работите не може да се толкуваат црно-бело и дека партиите на Албанците тенденциозно ги претставуваат работите.

„Станува збор за сплет на повеќе околности и ситуацијата не е така како што сака да ја претстави албанскиот политички камп. Со Косово немаме воспоставено дипломатски односи, од друга страна, многу ни е важно присуството на другите претседатели од регионот. Сето ова со време требало да им се каже на косовските лидери, да се објасни дека не е во насока на дестабилизација на односите со Косово. Ако може албанскиот претседател Бамир Топи да ја прифати ваквата реалност, неразбирливо е зошто нашите политички лидери на Албанците одбиваат да го разберат тоа. Наместо да покажат лојалност кон државата, тие се однесуваат конјунктурно дневнополитички, само за да ги кренат рејтинзите или да добијат нешто во Владата“, вели Чашуле. За него, тема за дискусија е игнорирањето на инаугурацијата од страна на официјална Атина.

„Зошто нема да дојде Папуљас, тоа е вистинското прашање, бидејќи со Грција го имаме најголемиот проблем“, резонира тој.

Професорот на ФОН по меѓународни односи, Лазар Лазаров, не гледа ништо лошо во тоа што на инаугурацијата ќе има странски државници и подвлекува дека не треба да се прави проблем од тоа. „Прв пат и' се дава поголема димензија на инаугурацијата и тоа е добро. Македонија треба да гради регионална соработка, така што ова е добар потег и не е на штета на Косово, кое не е член на ОН. Односите со Србија ни се многу затегнати, несомнено, ни треба подобрување и на политички и на економски план“, смета професорот Лазаров.

Инаку, на денешната церемонија се поканети претседателите на земјите од нашето непосредно опкружување: Србија, Бугарија, Албанија, Грција, Хрватска, БиХ и Турција.

Посетата ја потврдиле хрватскиот претседател Стипе Месиќ, српскиот претседател Борис Тадиќ, албанскиот претседател Бамир Топи, црногорскиот претседател Филип Вујановиќ, а свој специјален претставник ќе испрати и турскиот претседател Абдула Ѓул. Високите странски гости ќе ја следат инаугурацијата од собраниската галерија, во делот наменет за шефот на државата и неговиот кабинет. По свеченоста во Собранието, Иванов ќе ги прими високите странски гости во новите работни претседателски простории во вилата на Водно.

Актуелниот претседател Бранко Црвенковски (чиј мандат завршува токму тој ден), придружуван од гардата, ќе го пречека Иванов на главниот собраниски влез и заедно ќе влезат во пленарната сала. А, по свечената седница, Иванов ќе го испие претседателското кафе со Црвенковски.