Претходен број

Хрватска во македонска кожа

Словенија најави дека ќе стави вето на новите преговарачки поглавја на ЕУ со Загреб

Од нашиот дописник
Слободанка Јовановска

Брисел - Хрватска од вчера го слуша истиот рефрен како и Македонија, откако Словенија најави дека не го прифаќа понудениот компромис од Загреб и ќе стави вето на отворањето на новите преговарачки поглавја. Со тоа е ставена под прашалник смислата од одржување на т.н. конференција за прием денес, а утешителната порака од Европската комисија вчера беше дека техниката не е најважна, туку остварувањето на реформите, па ако тие бидат ефективно завршени, рапидно брзо ќе се пречкртаат преговарачките поглавја. Во стилот на поговорката не умри магаре на зелена трева, Брисел му порача на Загреб да работи, да ја сработи работата и на крај само технички ќе се потврди дека земјата е подготвена за влез во Унијата. Како ќе се прескокне словенечкото вето е друго прашање, на кое одговорот на ЕК се' повеќе личи на тој што со месеци веќе го слуша Македонија околу спорот за името со Грција. Без оглед на тоа како ќе се одвиваат натаму настаните, Хрватска е втора земја на листата на жртви на консензусот во Европската унија и прашање на време е кога ЕУ ќе побара од сите земји во регионот прво да ги решат националните прашања, па потоа да бараат преговори со ЕУ.

„Европската комисија константно опстојува на ставот дека граничното прашање е билатерално прашање што не треба да се става на масата на преговорите за прием. Ги охрабруваме Словенија и Хрватска да го решат ова отворено прашање во духот на добрососедските односи. Прогресот во техничките преговори е важен, но поважни се реформите на терен и нивната имплементација. Дури и да има одлагања во некои области од преговорите, кога реформите ќе бидат завршени ефективно, тие ќе можат да се пречкртаат рапидно брзо потоа. Затоа, Европската комисија ја охрабрува Хрватска да продолжи со реформите и исполнување на критериумите“, изјави на редовната прес-конференција портпаролката на Оли Рен, Кристина Наѓ. Според неа, ЕК останува цврсто посветена да ја турка евроинтеграцијата на земјите од Западен Балкан, со членството како ултимативна цел.

Со ваквата изјава ЕК практично ја призна немоќта да ја тргне словенечката блокада на преговорите со Хрватска, која се случува вторпат, и покрај силните напори на француското претседателствување да најде прагматичен одговор на ситуацијата. Словенија, како и другите земји- членки, не сака да се откаже од привилегијата што ја дава членството во Европската унија, т.е. ветото кога е во прашање остварување на некои национални интереси, а за волја на вистината тоа не го чувствуваат само земјите-кандидати за прием како Македонија, Хрватска и Туција туку е редовна појава на самитите на Унијата. Дека во ЕУ секој покажува сила таму каде што може, а свиткува ’рбет кога е во обратна позиција, покажа бугарскиот премиер Сергеј Станишев на прес-конференцијата со претседателот на ЕК, Жозе Мануел Баросо. Додека Софија суптилно навестува со некои потези дека ќе и' се приклучи на вето-опцијата спрема Македонија за да реши некои свои отворени прашања , вчера Станишев пред Баросо мораше да вика само „да“ за да го стопи мразот во Брисел испровоциран од бугарската политичка ароганција и неисполнителност. Станишев остана оптимист и откако единственото нешто што му го вети Баросо беше дека ЕК и натаму ќе го задржи „објективниот и сериозен мониторинг врз Бугарија“, односно дека и натаму ќе и' пишуваат извештаи додека не ги задоволи очекувањата во Унијата. Обидот на Бугарија да го притисне Брисел со обвинувањата дека има членки од прва и од втора класа завршија без успех, па и Станишев вчера на прашањето дали останува на таа своја изјава, одговори одоколу: „Како очекувате да реагира премиер на земја кога ќе и' земат над 200 милиони евра од граѓаните“?

Инаку, потегот на Словенија хрватскиот премиер Иво Санадер го нарече „без преседан во ЕУ“, не сакајќи да прави паралела меѓу Хрватска и Македонија бидејќи Загреб не се гледа себеси во иста ситуација. Словенија практично го блокираше отворањето на 11 нови преговарачки поглавја и затворањето на пет на кои се работеше досега, така што „патната мапа“ за затворање на преговорите што ја презентираше Оли Рен во ноември практично е празен текст на хартија. Хрватската понуда да потпише изјава дека овие поглавја нема да го прејудицираат решението околу границата не беше доволна за Љубљана, која без моќта на ветото нема друга моќ да издејствува решение какво што сака. Санадер во средата изјави дека Хрватска ќе ги заврши преговорите во 2009 година и покрај оваа блокада, но дека нема намера да ја трампа границата со членство во Унијата.