Банките вријат од пари, соборуваат рекорди со записите

Комерцијалните банки вчера инвестираа сума од близу 180 милиони евра на име благајнички записи, по камата од 4,5 отсто

Соња Маџовска


Комерцијалните банки вчера инвестираа сума од близу 180 милиони евра на име благајнички записи, по камата од 4,5 отсто, што претставува своевиден рекорд на аукциите на Народна банка на Македонија. Ова покажува дека банките вријат од пари, а доверба имаат само во централната банка. Истовремено, вчера банките повлекоа 116 милиони евра од централната банка, вклучувајќи ја и каматата, кои претходно ги имаа инвестирано во овие краткорочни хартии од вредност. По вчерашната аукција на благајнички записи, вкупната сума што ја чуваат банките во НБМ се зголемила за 61 милион евра и моментно изнесува 493 милиони евра.

Во последните неколку месеци банките неделно во просек инвестираа по стотина милиони евра во благајнички записи. Но, на вчерашната аукција тие ги надминаа сите досегашни рекорди. Откако централната банка во почетокот на 2002 година го воведе овој монетарен инструмент, банките досега не инвестирале повеќе пари отсега. Ова практично значи дека нивната ликвидност кулминира и дека никогаш немале толку неискористени пари во своите трезори. Банките се правдаат дека не одобруваат кредити, бидејќи се' уште владее криза во домашната економија поради зголемувањето на бројот на нефункционалните кредити, за кои тие мора да издвојуваат висока резерва во НБМ. Во исто време расте и штедењето, поради што на банките им се натрупуваат вишоци слободни пари, а нив не смеат неограничено да ги чуваат како неискористени. Банките годинава на големо инвестираат во записи, без разлика што тие ја достигнаа најниска вредност откако се воведени и за нив каматата по неколкукратното намалување е сведена на 4,5 отсто.

Неодамна и стопанствениците се пожалија дека поради можноста банките да инвестираат во НБМ неограничена сума, за нив нема кредити. Тие побараа централната банка да го промени моделот на аукции на благајнички записи, на што гувернерот Петар Гошев им порача дека некој убаво треба да им објасни што значат овие аукции. „Многу се радувам зашто некои од бизнисмените се обидуваат да навлезат во проблематиката во видовите на аукциите и тоа го сметам за напредок, и нека продолжат да ги анализираат, можеби еден ден поцелосно ќе ги разберат кога и како да се применат“, истакна Гошев минатата недела.