Претходен број

Амбарите преполни, а државата увезува жито

Незадоволство од ниската откупна цена за килограм лебно жито, која не може да ги покрие трошоците

БИТОЛА, ПРИЛЕП - Преполни амбари со жито и смешна откупна цена од седум до осум денари за килограм. Се жнее, но нема каде да се предаде житото. И во целата оваа ситуација државата увезува пченица. Вака земјоделците од Битола и од Прилеп ја опишуваат моменталната состојба со откупот на златното зрно и причините за нивната мака. Се чувствуваат изиграни поради ветувањата. Сега, оставени сами на себе, се жалат дека само продуцираат нови загуби и едвај се справуваат со сиромаштијата. Земјоделците бараат средба со ресорниот министер и очекуваат да го решат проблемот со складирање на родот.

Во Битолско жетвата на пченицата уште малку завршува. Од засеаните хектари со лебно жито се очекува да се добијат по три илјади килограми квалитетна пченица. Борче Саботковски од пелагониското село Могила е само еден од македонските земјоделци кои не можат да го пласираат годинешниот род. Неговиот амбар и дворот се со преполни вреќи со жито, а на трпезата едвај успева да донесе леб.

„На толку пченица во дворот да нема за леб - не знам дали е благодат или казна. Над 20 тони жито имам во амбарот на располагање, а се жнее ново. За осум денари откупна цена човек се прашува дали е подобро да се продаде или да се фрли на стока да го јаде. Татко ми е 70 години и не памети ваква криза, земјоделец да живее на кредит и да нема пари да го исплати. Во мака сме и со банките. Тие секој ден тропаат на врата за рати“, се пожали Саботковски.

Пелагониските земјоделци велат дека за нив не е исплатлива, но во овие услови е прифатлива ланската цена од 11 денари за килограм пченица. „Ако не се постигне 11 денари за пченицата, малку од малку да сме задоволни, не знам што ќе правиме. Со оваа цена од 7,5 до 8 денари тешко дека ќе преживееме. Не можеме трошоците да ги покриеме. Ако не е можно тоа, тогаш не знам како ќе живееме до другата жетва“, загрижено зборува Гоце Шубевски, земјоделец.

„Тоа е чиста загуба. Не можеме да го предадеме житото за седум денари, кога само трошоците за производство се поголеми од 10 денари. Земјоделците се разочарани и не знаат кој крај да го фатат“, вели Перо Стојкоски од земјоделското здружение „Клас“.

Земјоделците од Прилепско реагираат и затоа што условите за складирање во силосите на „сладарницата“, со кои сега располага македонската Агроберза, се неповолни.

„Ветија на голема врата дека обезбедиле услови за складирање на житото, а сега излезе дека никој не може да ги исполни нивните услови. За да платиме цена од по 50 денари за килограм, условот е да донесеме 5.000 тони жито што ќе го чуваме една година. Па, нема секој земјоделец по 5.000 тони лебно зрно да собере од нивите. Што ќе биде со тие кои ќе имаат 4.000 или 2.000 тони, а немаат каде да го складираат родот, во услови кога откупните цени на житото одат на наша штета“, реагира Стојкоски.

Производителите инсистираат министерот за земјоделство да дојде во Прилеп и да ја чуе нивната мака.

„Ова е потценувачки за нас. Бараме министерот за земјоделство да дојде во Прилепско, зашто ваквата откупна политика за лебното зрно не оди никому во прилог“, нагласува Драган Мицкоски, претседател на регионалното здружение „Аграр“.

Во ваква неповолна аграрна клима производителите го стопираа откупот, го вратија житото дома. Велат поарно нека скапува во дворовите отколку да создаваат нови загуби.

Инаку, од околу 11.000 хектари со жито во Прилепско, ожнеани се малку повеќе од 10 проценти. Просечните приноси се движат околу 3.200 килограми од хектар. Се очекува род од 36.000 тони, велат во подрачната единица на Министерството за земјоделство. Досега се жнееше јачменот. Ожнеани се сите 2.800 хектари, со просечен принос од 3.300 килограми од хектар.

Од „Жито Прилеп“ објавија дека откупуваат по 7 денари за килограм и плаќање во готово, а по 8 денари ќе дадат за плаќање на половината од предадениот род. Другата половина претпријатието би ја платило во рок од шест месеци. За свои потреби „Жито Прилеп“ ќе откупи од 2.000 до 3.000 тони пченица зашто, според раководството, уште толку има од лани.

Со екстремно ниските откупни цени за килограм пченица, колку што мелничарите го плаќаат домашниот род, земјоделците стравуваат дека и лебното жито ќе ја доживее судбината на шеќерната репка, која ниту за лек ја нема на македонските ниви.

„Ова е смешна цена за пченицата. Ако не се постигне договор со Владата за да издвои некој денар од своите резерви за покривање на загубите на земјоделците, в година и пченицата, исто како и слаткиот корен, ќе биде избркана од нашите полиња“, предупредува Вељо Тантаров, претседател на Сојузот на земјоделците на Македонија.

Според Тантаров, еден од начините да се реши кризата со преполните амбари е Владата да го ограничи увозот на пченица и брашно од соседните држави.

„До 1 јули годинава, според наши сознанија, увезени се околу 60 милиони килограми пченица и брашно од Косово и од Србија. Тоа би значело дека до 1 октомври мелничката индустрија на Македонија ќе нема потреба да купи ниту едно зрно од домашната реколта. Тоа ќе биде така, бидејќи потрошувачката на жито месечно е околу 20-25 илјади тони пченица или брашно“, нагласува Тантаров.

Од Сојузот на земјоделците на Македонија велат дека наскоро ќе излезат со ново барање до Владата за надминување на кризата. Ќе се бара субвенцијата за оваа година да биде зголемена уште за 50 евра по хектар. И да се исплати во првите месеци од наредната година со пари од буџетот. (А.Б.-Мн.Т.)