Едиторијал

Штрајковите се корисен вентил

Маја Томиќ

Oдложувањето на проблемите никогаш не значи и нивно решавање. Напротив. Тоа е така и на приватен и на професионален план. Истото важи за Министерството за здравство, поконкретно за Судот кој со одложувањето на штрајот на лекарите за 24-ти овој месец, мислат дека ја завршиле работата. Но, не излезе така. Внатрешниот револт кај белите мантили уште повеќе се зголеми. Тие се изјаснија дека ќе ја почитуваат судската одлука и во понеделник нема да излезат на генерален штрајк, меѓутоа не се откажуваат од штрајкување. Одлучија тој ден да одржат мирен получасовен протест во кругот на Клинички центар.

Очигледно, не му беше сеедно на министерот за здравство Никола Тодоров кога лекарите се заканија со генерален штрајк. Ама како да се надеваше дека, сепак, не се толку упорни и на крајот ќе се предомислат. Кога сфати дека не е така, го фати „последниот воз“ и поднесе тужба до Судот за времена мерка за одложување на штрајкот.

Постапка за донесување привремена мерка не е непозната работа во судството. Само што, во случајов е чудна брзината. Во понеделникот Министерството за здравство поднесе тужба, рочиштето се закажа за два дена подоцна, а одлуката падна во четвртокот! Оваа итност ја образложуваат со фактот што немало многу време бидејќи штрајкот требаше да настапи на 24 септември.

Според Судот, Синдикатот, не утврдил правила како ќе се одвива процесот на работа за време на штрајкот, а тоа може да има последици врз пациентите. Со тоа излезе дека организаторот на штрајкот- Синдикатот на Клинички центар, заедно со правните застапници, не ги познаваат добро законите или не ги проучиле пред да ја донесат одлуката за штрајк. Оттука, министерот Тодоров ги предупреди докторите дека ако штрајкуваат, тој има законско право да им ја сопре платата и да им исплати само придонеси.

Можеби се' ќе беше многу поедноставно ако министерот покажеше поголема флексибилност и седнеше да преговара со лекарите за нивните барања за повлекување на моделот, плата по учинок. Уште со самото негово воведување, во јули годинава, имаше многу реакции од докторската фела од сите здравствени установи. Тие не престанаа да реагираат, тврдејќи дека нема начин да се утврди кој колку пациенти имал и според тоа да биде награден или казнет со 20 отсто од платата. Иако министерот на тоа одговори дека станува збор за модел кој функцинира во многу земји, тоа не е прифатено од лекарите и така дојде до ескалација на состојбите.

Загрижувачки е што во овој судир меѓу министерот и штрајкувачите, како никој да не мисли на оние на кои јавното здравство им е наменето – на пациентите. Штрајкувачите на гарантираат згрижување на најитните медицински случаи, или можеби сметаат на тоа дека останатите три или четири (колку беа?) синдикати кои се противат на штрајкот, ќе работат наместо нив. Како и да е, едно е сигурно: одмерувањето на силите меѓу лекарите и министерот не смее да оди на штета на здравјето на населението и на квалитетот на здравствените услуги што ги нудат амбулантите и болниците.

Мора да се каже и дека државата е таа што треба да покаже поголема флексибилност и да не се плаши од еднодневен штрајк на лекарите. Лекари штрајкуваа дури и во една Велика Британија, а да не зборуваме за катадневните штрајкови во соседна Грција. Белки нема да пропадне здравството или Владата ако се случи лекарски штрајк! На крајот на краиштата, штрајковите се вентил за општеството.