Претходен број

Од црни, поцрни прогнози на НБМ

Во вториот квартал од годинава БДП ќе заврши со минус од 0,2 отсто, a демнат и нови ризици

Соња Маџовска

Од Народна банка на Македонија пристигнуваат се' поцрни прогнози дека домашната економија се' подлабоко ќе загазува во минус. Ако во првото тримесечје од годинава растот на БДП изнесувал 0,2 отсто, наспроти очекувањата за раст од 1 отсто, во вториот квартал се очекува економијата да оди надолу и стапката ќе изнесува минус 0,2 отсто.

Според анализите на централната банка, и покрај ревидирањето на проекциите за раст на домашната економија за годинава на минус 0,4 проценти, и натаму демнат ризици за уште поголем пад на домашната економија. Ова е наведено во најновиот квартален извештај на НБМ.

„И покрај значителната надолна ревизија на стапката на раст за 2009 година, ризиците околу проекцијата и натаму се претежно негативни“, велат од НБМ. Во кварталниот извештај објаснети се и причините зошто домашната економија ќе оди во минус.

„Негативните поместувања на пазарот на труд, натамошните ограничувања на финансиските текови, растечката неизвесност што предизвикува воздржаност од кредитно финансирање и поголема потрошувачка се фактори за кои се очекува дека ќе доведат до значително забавување на личната потрошувачка во вториот квартал. Се очекува падот на побарувачката и ограничувањата на домашните и на странските извори на финансирање во вториот квартал да доведат до значително намалување на искористувањето на капацитетите и намалување на инвестициската активност. Во оваа насока се очекува да се приспособи и јавната потрошувачка. Во овој период се очекува засилен пад на извозот и на увозот. Имајќи ги предвид ваквите промени, во вториот квартал се очекува благ позитивен придонес на домашната побарувачка, додека за нето-извозната побарувачка се оценува дека ќе има негативен придонес кон растот. Се очекува личната потрошувачка значително да забави во вториот квартал, при што проектираната стапка на раст ќе изнесува 3,3 отсто“, се вели во извештајот на НБМ.

Централната банка предвидува и дека ќе се продлабочува дефицитот на тековната сметка за 29,3 отсто на годишна основа, а ќе изнесува 13,8 отсто од БДП. Во услови на намалени нето-приливи од директни инвестиции, тој ќе се финансира од девизните резерви.

Се очекува граѓаните повеќе да штедат и да не влегуваат во нови долгови. НБМ прогнозира дека кредитирањето значително ќе опадне. Ако првичните процени на банкарите беа дека кредитниот раст годинава ќе изнесува 20 отсто, сега НБМ го сведува само на 8,5 отсто на годишно ниво. „Кредитната активност во првиот квартал се зголеми за 25,3 отсто, наспроти проектираните 27,2 отсто. Сепак, ефектот врз девизната позиција на банките, за кој се очекува да биде најсилен во вториот квартал, заедно со очекуваниот пад на паричната маса, подразбира поостро забавување на кредитирањето на приватниот сектор во текот на вториот квартал, со што на крајот на годината кредитниот раст би изнесувал 8,5 отсто на годишно ниво“, велат од НБМ.

Во банките снемува расположливи финансиски средства, кои би ги инјектирале во стопанството и кај населението. Дополнителен проблем со кој банките се соочуваат е стеснувањето на можноста за надворешно финансирање на нивните активности. Пристапот до надворешните средства за банките значително ќе биде отежнат и скап.