Претходен број

Мислења

Идентитет

Драган Поповски

Аманет од М. Антиќ до син му „да никад не пристане на чопор"!

Во моите лични документи, за моја идентификација, стои: Презиме и име: тоа и тоа; државјанство: тоа и тоа; датум на раѓање: тоа и тоа; ЕМБГ: тој и тој; пол: тој и тој. И толку!

Дали е тоа сето она што го сочинува мојот идентитет? Дозволете ми мала нескромност, но себеси се гледам во една поширока слика. Не пишува ништо за тоа кој број чевли носам, која боја ми е омилена, не пишува за кој клуб навивам, кои стрипови ми се фаворитни, не пишува ништо за мојот идол од детството Робин Худ, ниту за Гари Купер („Каубој умире усправно“!), не пишува за Реј Чарлс, Сара Вон, не пишува за тоа дека секојдневно му носам храна на уличното куче Тошо, игнорирајќи ги погледите на некои од соседите, не пишува за лезетот со кој го шмркам утринското кафе... И не разбирам зошто мојот идентитет треба да биде одреден само со некои случајни факти на кои никогаш не сум можел и самиот да влијаам. Не ме прави мене повеќе „јас“ тоа што сум се родил како Македонец, во тоа семејство, на тој датум. Јас сум „јас“ поради многу други работи, барем би сакал да бидам така, и не се согласувам безрезервно да ми се препишува истиот идентитет со кој било друг само затоа што е роден, исто така, како Македонец, и со тоа да ми се припише некаква идентичност (идентитас: идентичност) со кого било. Одбивам да прифатам дека зборот „идентитет“, етимолошки гледано, е множинска именка. Не постои заеднички идентитет, постојат онолку идентитети колку и индивидуи. Во филозофијата, идентитет во една иста личност постои помеѓу телесното и душевното, субјектот и објектот, материјата и духот, мислата и битието, и не се тоа различни работи, туку само два различни начина на појавување и сфаќање на една иста, идентична работа.

Сега би се навратил на потребата да го искажам ова мое гледање на проблемот што актуелно ни се наметнува со нашава килава политика. Се форсира лажно чувство на загрозеност на „нашиот“ идентитет (повторувам, може да постои: мојот, твојот, неговиот идентитет, но никогаш „нашиот“ идентитет) од страна на нашите соседи. На никој начин не би било можно некој да ми го менува идентитетот, тоа што сум се родил тука, на тој и тој датум, што се непобитни факти, а богами нема да може и да ме натера да не му носам коски на Тошо!

Тогаш, каде е проблемот?

Во психологијата постои термин „криза на идентитето��“ и тоа е состојба која се јавува во развојот на личноста, кога еден ден ќе забележите дека од дете станувате момче, или од момче станувате возрасна личност. Овие физиолошки и психолошки промени на личноста неминовно го отвораат прашањето: кој сум (и, што сум), всушност, јас? За среќа, овој личен немир со созревањето се надминува и човекот станува свесен за своето сопствено „јас“. Доколку може да се надмине. Доколку личноста не може да допре до своето сопствено „јас“, не му преостанува ништо друго туку да се идентификува со некоја друга личност, со поголема група луѓе или, пак, да се идентификува со сите оние кои имаат иста националност. Немајќи сопствено „јас“, како единствен начин за самопромовирање наоѓаат во инсистирање на „заедничкиот, национален, идентитет“. Во група, во сурија, се чувствуваат повредни и побезбедни и тоа им е единствениот начин на кој можат да дејствуваат.

А богами, дејствуваат. Тоа се виде пред некое време на плоштадот, се гледа и во еуфоријата што се чувствува со подигањето величествени споменици. Чувството на гордост кога се наоѓаш пред величината (и буквална) на обожаваниот херој, притоа инсистирајќи на истиот идентитет, на идентичноста на твоите визии и дела со неговите, претпоставувам дека е опојно. Тоа мене лично не ме засега и не ме плаши. Ме плаши само тоа што редовно, по секое опивање, следува и трезнење.

(Aвторот е карикатурист што се обидува да биде индивидуа)