Една година Влада: поблизу до ЕУ, подалеку од НАТО
„Сведмилк“, кавгата со ЕВН, присилната реконструкција и аферата Маневски ја одбележаа првата година на Владата
Соња Крамарска
Билансот на едногодишното работење на Владата на премиерот Никола Груевски може да се подели во три дела, и тоа политиката што ја водеше на домашен план, надворешната политика и економијата. Во сите три области Владата доби и плусови и минуси, но генерално може да се каже дека по едногодишната активност на Кабинетот на Груевски, Македонија е поблизу до ЕУ, но подалеку од НАТО, со буџет што работи едвај на минимум и веројатно кастрења на платите на буџетарите, слаби надворешни инвестициски вложувања, зголемен надворешен долг и намалени девизни резерви.
Првата година од четиригодишниот мандат на Владата, Груевски ја заокружи со присилна промена на четворица министри, и тоа министрите за финансии, за евроинтеграции, за образование и за земјоделство. Според одделни аналитичари, како што пишуваше неодамна „Утрински весник“ по повод бранувањата во Владата, смената во овие министерски ресори не значи ништо друго, туку признание на премиерот дека потфрлила политиката токму во сферите што беа столб на изборните ветувања на ВМРО-ДПМНЕ: земјоделството, образованието, евроинтеграциите и финансиската стабилност на државата.
Скандалот со министерот за правда, Михајло Маневски, исто така, е важен момент во едногодишното работење на Владата. Покрај фактот што во јавноста беа изнесени вознемирувачки докази оти Маневски примал истовремено и плата и пензија, и тоа на грбот на граѓаните на Македонија, Груевски реши да му прости на Маневски.
„Сведмилк“ и ЕВН, две компании од кои едната ја донесе Владата и на големи ѕвона ја објавуваше како свој успех, а другата донесена од претходната влада на социјалдемократите, беа во центарот на вниманието во изминатата година од работата на Владата. Откако изби скандалот за банкротот на „Сведмилк“ и пљачкањето на млекопроизводителите, Владата се дистанцира од оваа матна „инвестиција“. Со австриската компанија ЕВН, пак, е во постојан судски процес.
Пад на индустриското производство, зголемување на надворешниот долг, речиси никакви инвестициски вложувања од странство, намалување на девизните резерви, зголемена даночна дисциплина, но намален даночен прилив и осиромашен буџет, статус кво на полето на невработеноста - е економската слика на земјата по едногодишното работење на Владата. Но, некако, Владата успеа да го одржи стабилен курсот на денарот што, секако, е за поздравување. Истовремено, ќе остане забележано дека бегаше од ММФ како ѓавол од крст.
Владата не успеа да обезбеди почитување на законите за јавна чистота и за (не)употребата на најлонски кеси во трговијата кои „важеа“ само по два дена. Концептот за бруто-плата е само делумно успешен, бидејќи Владата реши да им гледа низ прсти на фирмите кои не успеваат да поделат плата секој месец.
На политички план, првата година измина во услови на напнатост во односите со ДУИ, војна со Љубе Бошкоски и продолжување на практиката на селективна борба против митото и корупцијата, односно лов на ситните риби во сопствените редови и редовно ажурирање на ловот на крупни ѕверки од редовите на опозицијата. Владата од Брисел, а и дома доби единица за спроведување на судските реформи, кои се еден од условот за добивање датум за преговори. Меѓуетничките односи не се стабилизирани, но, од друга страна, се добива впечаток дека оваа Влада остварува подобра контрола над целата територија на државата.
На надворешнополитички план, Владата не успеа да одработи ниту милиметар придвижување напред во спорот со Грција околу името. Напротив, се добива впечаток дека прави еден чекор напред, а два чекора назад. Новина е обидот за приближување на земјава кон Движењето на неврзаните, чија политичка сила во светот деновиве се воспева од кругови блиски до Владата. Меѓународните позиции на земјата не се подобрија во изминатата една година, а во регионот е забележливо обновувањето на односите со Србија на секое ниво, додека, пак, со Косово и натаму се игра топло-ладно. Од причини кои никој не ги кажува, Македонија и Косово се' уште немаат воспоставено дипломатски односи по признавањето на Косово од страна на нашата земја минатата година во октомври.
Комплиментите до Владата од Брисел упатени преку Хавиер Солана и Ерван Фуере, во најмала рака, се збунувачки ако се има предвид долготрајната „војна“ меѓу евроамбасадорот Ерван Фуере и македонската Влада. Една од придобивките на Владата во изминатите 12 месеци е тоа што успеа да ги одржи односите со САД, но генерално може да се каже дека по доаѓањето на новиот претседател Барак Обама, тие ниту се подобрија ниту се влошија.
Доколку се остварат ветувањата што деновиве ги слушнавме од устите на бриселските функционери, Владата ќе има среќа ако оваа година Македонија добие датум за почеток на преговорите за членство во ЕУ. Со еден таков потег Владата ќе прокнижи многу поени, но останува да се види како ќе се развиваат работите околу името, од што зависат натамошните перспективи на нашата земја. |
