Си велам

Солунскиот градоначалник Јани

Ерол Ризаов

Кога ќе се збратимат двата главни града на Македонија, Солун и Скопје?

Дали можете да замислите нашиот градоначалник на главниот ни град, Коце Трајановски, да ја даде следната изјава: нема поставување антички споменици во Скопје додека нашите комшии го доживуваат тоа како навреда и провокација. Нам не ни треба пославно минато од ова што го имаме. Античката историја и нејзиното културно богатство му припаѓаат на целиот свет. Македонија не е само македонска, ниту само грчка. Кога ќе ги надминеме проблемите за името со двојна компромисна формула и кога ќе воспоставиме меѓусебна доверба, заедно со нашите јужни соседи ќе ги откриеме спомениците на античките јунаци што им припаѓаат и на Грците и на Македонците, но се и оставнина на старите цивилизации обележана со крупни букви на светската културна мапа. Во тоа е и нивната голема вредност. Нема да градиме само споменици, туку ќе градиме заеднички мостови и патишта за трајно пријателство како што им прилега на први комшии. Историјата им ја препуштаме на историчарите. Ние се вртиме кон иднината во интерес на нашите граѓани. Го повикувам мојот колега, солунскиот градоначалник Јанис Бутари, да го посети Скопје. Сакам да му предложам збратимување на Скопје со Солун, двата главни града на Македонија.

Сигурно можете за миг да помислите каков политички земјотрес би предизвикало ако нашиот Коце го изговори ова јавно. Не можете да замислите, нели? Не можам ни јас. А најмалку тоа може да го замисли Коце Трајановски. Да го сони тоа ќе се преплаши, а не да го каже најаве.

Она што не може да го помисли Коце, веќе го кажа новиот солунски градоначалник Јанис Бутари. А, што рече Јани? Па кажа нешто што многу кажува. Нешто што е за восхит, нешто што е многу храбро, нешто што изненадува и дава надеж. Јани не прифаќа грчко ерга омнес, не прифаќа исклучивост за сите употреби. Целата грчка стратегија за промена на уставното име на Р. Македонија за сите употреби, без милиметар отстапка, ја шутна како идиотизам и екстремизам. Јанис ја обвини својата влада и мнозинството Грци: зошто да ни пречи двојната формула. Треба да престане фанатизмот од типот Македонија е грчка. Кој има приговор дека Македонија е грчка - прашува градоначалникот и одговара: Јас, вели Јани, особено јас бидејќи сум Влав. Треба да ги убедиме фанатиците дека туристите од нашиот северен сосед не можат само да ни оставаат пари по супермаркетите и хотелите - кажа Јани.

Градоначалникот на Солун, Јанис Бутарис, најавува дека ќе гради споменик на солуњанецот Кемал Ататурк, таткото на современа Турција, голем реформатор и војсководител што ги порази катастрофално Грците во татковинската војна од која раните никогаш не се излечени во соседна Грција. Човекот што ги фрлаше Грците во море ќе има споменик во својот роден град Солун. Дури и со помисла сето ова да не е искрено кажано вчудовидувачки е храбро јавно да се изговори во грчки медиум. Да се надеваме дека весникот „Етнос“ не направил измислено интервју и фалсификат.

Дали е ова само излет на контроверзен градоначалник или навистина подадена рака на пријателство. Фасцинира сознанието дека солуњани добро ги знаат од поодамна ставовите на својот нов градоначалник и затоа му дале доверба. Не случајно конзервативниот солунски митрополит Антимос во предизборната кампања изјави никогаш нема да дозволи Јанис да стане градоначалник. Но, стана ете и без негов благослов. И тоа можело. Така сакале мнозинството солуњани.

Градоначалникот на Солун уште вели: за мене патриотизмот не значи дека треба цело време да мавтам со грчкото знаме. Си велам... патриотите наши и ваши, во суштина кукавици, ги прават најг��лемите пречки меѓу граѓаните на Република Грција и на Република Македонија. Прв од актуелните власти на двете држави, солунскиот градоначалник им фрли ракавица на лажните патриоти. Симнувам капа.

Ете, вакви работи може јавно да каже еден градоначалник на Солун - кандидат на ПАСОК, кој по 24 години, првпат ја освојува оваа силна позиција, без да има амин за тоа од Јоргос Папандреу. Но, сигурно знам дека не Коце Трајановски, туку и последниот функционер од последниот ешалон на ВМРО-ДПМНЕ не може да гукне ниту една буква што нема да му се допадне на Никола Груевски. Особено не за односите со Грција. Се разбира, добро е за ова да знаел Папндреу и да го охрабрел Јанис. Познавачите на грчките околности кажуваат дека солунскиот градоначалник го направил тоа на своја рака како сопствено убедување. Но, тоа гледано од наш аспект, јасно ја отсликува разликата во демократските дострели ако во ништо друго барем во позициите на градоначалниците. Не ја идеализирам грчката демократија. Напротив, мислам и често го пишувам тоа дека Грција повеќе е заглибена во балканштина, нетолерантноста, национализмот и шовинизмот отколку другите земји на Балканскиот Полуостров. Но, ова што го направи Јанис докажува дека не е се' изгубено, дека има луѓе на одговорни позиции што размислуваат поинаку и што не се стеснуваат јавно да го кажат тоа.

Веројатно е и тоа дека солунскиот градоначалник повеќе ги соопштел овие свои изјави за домашна употреба и пратил јасна порака до своите гласачи знаејќи што очекуваат од него, можеби и во иднина ќе не' изненадува со контроверзни пораки што нема да ни се допаднат, но едно е сигурно - човекот им се спротивстави на солунските и грчките фанатици исклучително храбро за балканските простори.

Со што ќе возврати нашиот градоначалник. Дали Коце ќе тера покроце или ќе дрмне една силна пријателска возвратка до неговиот колега од Солун и ќе ја прифати подадената рака. Останува да видиме и да се надеваме. Според амбиентот што се гради во Р. Македонија и во Грција, очигледно, не му е многу полесно на еден наш градоначалник да им се спротивстави на домашните патриоти отколку што му било лесно на Јанис во Солун. Не дека таму нема уште поголеми фанатици од нашите што се во спрега со власта или седат на највисоки позиции во власта, туку изгледа Јанис има поголеми мадиња од нашите евнуси.